Ugur Gurses'ten Bomba Gibi Yazi

Bugun takip ettigim iki kose yazari da iyi yazi yazmislar ama Ugur Gurses'in yazisi daha bir bomba olmus. Yazida Merkez Bankasinin 2001 yilindan bu yana elinde hazine kagitlari tuttugu, yakinda vadesi dolacak bu kagitlari yenileriyle degistirmeyi planladigindan bahsetmis.
Yani Merkez Bankasi Hazineyi fonlamaya devam edecekmis (eger IMF anlasmasi olmazsa). Durmus Yilmaz iyice hukumetin dumen suyuna girdi, adamlar enflasyonu falan unuttular, direkt buyumeye odaklanmis vaziyetteler. Ya Merkez Bankasi kanununu degistirin, ya da herkes kendi isine baksin. Buyume hukumetin alani, enflasyon Merkez Bankasinin. Ben de bu faizlere ne oluyor diye merak edip duruyordum? Heriflerin amaci ulkeyi tekrar 1990'li yillara geri goturmek anlasilan. Oy oranlari da Aksam'da okudugum bir ankete gore %32'nin altina dusmus. Deniz Gokce kizmasin ama boyle devam ederse yine karamsarlasacagim.
Read More!

Hey özgürlük: Escinseller ve Turban

Dunya genelinde farkettigim en genel yanlis teshislerden bir tanesi Amerika'da irkciligin ve ayrimciligin cok yaygin olduguydu. Tam aksine Amerika'nin problemlerinin cogunu acikta tartisarak ve bunlara cozum arayarak bir cok farkli kultur ve cevreden gelen farkli niteliklere sahip insanlarin bir arada yasayabilecegi bir ortam yaratmaya calistigini ve bunda da buyuk olcude basarili oldugunu soyleyebilirim.

Ote taraftan Avrupalilar birakin Afrika kokenli insanlari, Araplara, Turklere, Dogu Avrupalilara, Asyalilara ve Yahudilere kadar degisik yelpazeden insanlara irkcilik yapacak kadar yaraticiyken ve Amerika'yi irkcilik konusunda fersah fersah gecmisken sutten cikmis ak kasik gibi davranir.

Turkiye de irkcilik konusunda benzer egilimler sergiler (Avrupalilar kadar kotu degiliz ama). Ama bugun bu konunu detaylarina girmeyecegim. Ne zamandir aklimda olan bir konuyu tartismaya acacagim. Benim turban konusundaki gercek fikrim "bana ne" dir. Adamlar parayi bastirip aliyorlarsa istedikleri yere taksinlar, bana ne. Ayni seyi escinseller icin de dusunurum. Adamlarin tercihi buymus, hoslarina gidiyor demek ki, kimseye de zarar vermiyorlar, istediklerini yapsinlar. Turbanin serbestlestirilmesini savunan AKP ise bana sorarsaniz bunu "insanlarin ozgurlukleriyle" alakali oldugu icin degil, dini inanclari geregi istiyor. O yuzden de AKP'nin bu istegini desteklemiyorum. Ancak AKP ozgurlukler konusunda Turkiye'de tabu olan baska bir acilim ile birlikte turban acilimini gerceklestirirse destek verebilirim. Ne gibi acilimlar?

Reeskont Nedir  Bütçe Nedir  Aritmetik Ortalama Nedir   Hisse Senedi Nedir   Bilanço Nedir   Akreditif Nedir  Tahvil Nedir    Broker Nedir    Portföy Nedir  Tutumluluk Nedir  Varlık Barışı Nedir  Evrim Teorisi Nedir  Reyting Nedir

1. Ifade ozgurlugunun serbest birakilmasi ve insanlarin soylediklerinden oturu hapse girmemesi.
2. Escinsellere de diger insanlara verilen evlenme gibi haklarin verilmesi.

Bunlari gerceklestirirlerse ben de samimi olduklarina inanacagim. Yoksa bosuna havanda su dovmeyelim.

Read More!

Neo

'Emlak Vergisi' yazisindan sonra Ekonomix'i elestirmek artik farz oldu.

Devlet arabada, sigarada, içkide hep bunu yapiyor. Arabayi alırken, satarken, içine benzin koyarken canimiza okuyor. Kullanmasaniz, üzerinden gelir etmeseniz bile 'deli dumrul' vergilerini ödemek zorunda kaliyorsunuz. Bu tür vergilere bindirmek devletin topladigi vergi hasilatini artirmiyor, bir noktadan sonra belki de düsürüyor.

'Sigarada (bkz. sigara yasagi), otomobil, benzin ve içkide' denizin bittiginin farkinda olan vergicilerimiz anlaşılan şimdi de vatandaşın emlagina göz dikmis durumda. Ekonomix gibi serbet piyasa yanlisi bildigimiz arkadaslarin bu zihniyeti savunmalarina isyan etmemek mümkün degil. Ekonomix, tamam anladik, siyaseten liberal falan degilsin. Belkide neo-fasizan CHP cizgisine sempatiyle bakiyorsun. Icinde bulundugun ruh halini paylasan etrafta pek cok arkadasimiz var. Ne sana ne de onlara laf yetistirmek mümkün degil. Ama 'serbest piyasa yanlisi' görünüpte 'neo-sosyalist ve hatta 'neo-komünist' egilimler göstemek.. Ben buna 'yetti gari' diyorum.

Reeskont Nedir  Bütçe Nedir  Aritmetik Ortalama Nedir   Hisse Senedi Nedir   Bilanço Nedir   Akreditif Nedir  Tahvil Nedir    Broker Nedir    Portföy Nedir  Tutumluluk Nedir  Varlık Barışı Nedir  Evrim Teorisi Nedir  Reyting Nedir

Türkiye'de gereginden fazla konut arzi falan yok. Ülkemizde nufus artisi gelismis ülkelerle karsilastirildiginda hala yüksek. Genis aileden cekidek aileye geciyoruz. Bilmem farkinda misin, artik bir evin içinde üç nesil birlikte yaşamiyor. Piyasa deyimiyle eğer arz gerçekten yüksek olsaydi fiyatlar ortalama vatandasin gelirleriyle karsilastirildiginda makul olurdu. Çekirdek aileler daha alt katmanlara yayilirdi.

Ayrica bu yöntemle gelirden degil servetten vergi aliniyor. Tamam, menkul kıymetlerde oldugu gibi (kiraya vermekten dolayi olusan)gelirlerinden, alim satim arasindaki farktan kazanç vergisi al.. Ama durdugu yerde servetten vergi almak ne demek ya. Stalin mezarindan hortlayip gelse itiraz edecek, sen bunu makul karsiliyorsun.

Sosyal demokrat arkadisimiz Dr. Jekyll bile emlağa yatirilan paranin bir çesit tasarruf oldugunu hatirlatarak, vatandasin tasarruflarinin vergilendirilmesini sakincali buluyor. Tasarruf da harcama kadar önemlidir. Aslinda bildigin gibi tasarruflar gelecekteki harcamalardir. Konuta yatirim yapanlar kiracisina tasarruflarini kullandirir. Eger bu tür bir mekanizma olmasaydi, kendi evimiz olana kadar çadirda veya dedemizin/anneannemizin evinde yasamak zorunda kalirdik. Hayatimizin belki 20-30 senesi muhtemelen bu sekilde gecer ve konuta talep düsük olurdu. Lütfen şu 'neo-keynesyen'lige de bir son ver.

Son bir not: Neo fasist, komunist ve keynesyen olabilirsin ama bütün bunlarin yanisira elestirileri kaldirabilmen de güzel. Read More!

Kapitalizm mi Teknolojik Gelisimden Cikar yoksa Teknolojik Gelisim mi Kapitalizmden?

Ahmet'in attigi paragrag uzunlugundaki basliklardan bir tanesini de ben atmis bulundum. Zamanimin cogunlugu basligi atmaya harcandigi icin yazinin geri kalanini calip cirparak hazirlayacagim.

Murat Cokgezen Viagra benzeri bir ilacin %30 ucuza satilacagi haberini duyurduktan sonra su yorumu yapiyor:

"Her ne kadar birçok kişi kapitalizm ve piyasa ekonomisinin sadece zenginlerin yararına olduğunu iddia etse de olgular bunun tam tersini işaret ediyor. Başlangıçta sadece zenginlerin ulaşabileceği mallar çok kısa bir süre içinde sıradan insanların hayatının vazgeçilmez bir parçası oluveriyor.Daha önce radyo, televizyon, bilgisayar, cep telefonu gibi önce sadece zenginlerin tüketebildiği, zamanla çok geniş kitlelerin ulaşabildiği mallara bir yenisi eklenmiş. Artık cinsel mutluluk da zenginlerin tekelinde değil."

Bunun uzerine bir yorumcu (orpen) yumurta tavuk sorusununn benzerini soyle soruyor:
başlangıçta sadece zenginlerin ulaştığı mallara bir süre sonra daha alt gelir gruplarının da ulaşabilmesini, piyasa ekonomisi ile mi yoksa teknolojinin gelişmesi ile mi izah etmek daha mantıklı.kuşkusuz her ikisinin de pozitif etkisi var ancak daha belirleyici olan hangisi.Hocam teknoloji iktisadı uzmanı olduğunuzdan vereceğiniz cevap önemli.

Reeskont Nedir  Bütçe Nedir  Aritmetik Ortalama Nedir   Hisse Senedi Nedir   Bilanço Nedir   Akreditif Nedir  Tahvil Nedir    Broker Nedir    Portföy Nedir  Tutumluluk Nedir  Varlık Barışı Nedir  Evrim Teorisi Nedir  Reyting Nedir

Cevap cok guzel ve ogretici:
Bence itici güç kapitalizm. Kar elde etme gudusu yeni teknolojilerin ortaya cıkmasına neden oluyor. Yeni urunler yuksek fiyattan satıldığı için bulusu yapanlar buyuk karlar elde ediyorlar. Bu da digerleinin iştahını kabartıyor. Yeni firmalar zamanla piyasaya giriyorlar. Yeni firmaların piyasaya girisi rekabetin artması ve fiyatların dususu sonucunu doguruyor. Boylece baslangıcta zenginlerin ayrıcalıgı olan malları daha gusuk gelirli insanlar da tuketmeye baslıyor. Read More!

Konut Kredisi Faizleri

Hani ara ara insanlar "ekonomi buyuyor diyorlar ama bize yansimiyor" seklinde sikayet ederler ya, bugun ben de benzer bir sikayet sergileyecegim. Stargazetesi konut kredilerinde masraflari da icerisine alacak sekilde bankalarin uyguladiklari faiz oranlarini hesaplamis, kendilerini tebrik ediyorum. Benim son iki gundur anlamaya calistigim gayrimenkul piyasalarindaki duruma isik tutmuslar. Gosterge faiz oranlarinin senelik %8'e dusmesine ragmen konut piyasasinda ve fiyatlarinda cok buyuk bir hareketlenme gormemek beni sasirtiyordu. Faiz oranlarina bakinca bunun nedeni anlasiliyor.

En dusuk konut kredisi faizi uygulayan banka TEB imis. Onlar da aylik %1,09 faiz uyguluyorlar ki bu senelik %13,9 faiz orani demektir. Yani adamlar en azindan gosterge faizlerin 5,5 puan uzerinde faiz istiyorlar. Tuketiciler de salak degiller yani. Dogrusunu yapip konut kredilerinden uzak duruyorlar.

Reeskont Nedir  Bütçe Nedir  Aritmetik Ortalama Nedir   Hisse Senedi Nedir   Bilanço Nedir   Akreditif Nedir  Tahvil Nedir    Broker Nedir    Portföy Nedir  Tutumluluk Nedir  Varlık Barışı Nedir  Evrim Teorisi Nedir  Reyting Nedir

Ote taraftan pazarda en buyuk paya sahip Akbank ise konut kredilerine aylik %1,41 faiz uyguluyormus. Konut kredisi alan enayi bulabiliyorlarsa bravo yani, hemen Akbank hissesi almak lazim. Uyguladiklari senelik faiz yuzde kac tahmin edin: %18,3

Simdi bu durumun bir suru aciklamasi var. Birincisi devletin butce acigi almis basini gitmis ve ortaya koyduklari "Orta Vadeli Program" ise hic guven vermiyor. Butce aciklarinin en azindan 2010 senesinde de benzer seviyelerde seyredilecegi goruluyor. Genellikle veriler de 6 ay gecikmeli aciklandigi icin adamlarin plani herhalde 2011 yilindaki secimlere kadar ekonomik acidan ciddi adimlari ertelemek gibi gorunuyor. Bu da bankalari tedirgin ediyor ve faizlerin tek basamakli rakamlarda uzun sure kalamayacagini ve tekrar yukselise gecebilecegini dusunuyor olabilirler.

Ikinci aciklama ise dun yaptigim aciklama idi. Devlet bankalarin elindeki butun kaynaklari verdigi 60 milyarlik acikla somurdugu icin geriye konut kredisi verecek kaynak kalmamis. O yuzden de bankalar sartlari kendileri acisindan cok iyi olmadigi taktirde konut kredisi vermek istemiyorlar.

Bu analizi tamamlayabilmek icin simdi ihtiyacimiz olan veri son 3 veya 6 aydaki verilen toplam konut kredisi miktarlari. Var mi bir babayigit bu verileri bulacak? Ekonomi ve finansa ilgi duyuyorsaniz bu verileri de bulmasini ve analiz etmesini ogrenmeniz lazim. Bir gonullu ariyorum.

Cok istekliyseniz bankalarin bu sene ve gecen sene ellerindeki kaynaklari nasil degerlendirdiklerinin karsilastirmasini da yapabilirsiniz. Bu da cok super bir yazi olur. Bu analizleri yaptiktan sonra Turkiye ekonomisinin nereye gittigini daha saglikli teshis edebiliriz. Read More!

ABD GSYH Buyumesi %3.5

Deniz Gokce "ABD Buyumesi Sasirtacak" diye baslik atmis. Beni sasirtmadi ama Turkiye'deki ekonomistleri sasirtmistir. Sasirmasinlar hemen oyle.

Amerika GSYH buyume rakamlarini bir onceki ceyrekle kiyaslayarak ve senelik hale getirerek yayinliyor. Ekonomistler ekonominin bir onceki ceyrege kiyasla %0.8 buyumesini bekliyorlardi. Aciklanan rakam %0.87. Yani hersey beklendigi gibi cikmis, o yuzden biz sasirmadik. Bu ceyreklik %0.87 rakamini yilliga cevirdiginiz zaman karsiniza %3.5 cikar onu da belirtelim.

Nükleer Kirlilik  Gönüllü Çevreci Kuruluşlar  Olasılık Soruları ve Çözümleri  Marksizm Nedir  Spam Nedir    Nükleer Enerjinin Zararları  Bono Nedir?  Fareli Köyün Kavalcısı  Arge Nedir?  Kalite Nedir  Açık Arttırma Nedir  Pesimist Nedir?

Bizim Turkler ise buyume rakamlarini bir sene onceki ceyrekle kiyaslayarak aciklarlar. Eger Amerikalilar da oyle yapmis olsaydi bugun acikladiklari rakam %3.5'lik buyume degil, %-2.2'lik kuculme olacakti. Iste bu yuzden Deniz Gokce bizim Turkler sasiracaktir diyor.

Ne diyeyim, Allah kimseyi sasirtmasin.
Read More!

Seminer: Finansal Kriz, Devlet ve Piyasa

Liberal Dusunce Toplulugu seminer yapiyormus benden de rica ettiler duyurur musun diye. Ben de yakinda kitabim cikacak diye herkese iyi davraniyorum (Mahfi Egilmez haric). Kitap ciktiginda ben de onlardan yardim isteyecegim :)

Neyse, ilan asagida, seminer iki gun sonra.

Nükleer Kirlilik  Gönüllü Çevreci Kuruluşlar  Olasılık Soruları ve Çözümleri  Marksizm Nedir  Spam Nedir    Nükleer Enerjinin Zararları  Bono Nedir?  Fareli Köyün Kavalcısı  Arge Nedir?  Kalite Nedir  Açık Arttırma Nedir  Pesimist Nedir?

Kerem Tibuk, Ekonomi Uzmanı

31 Ekim Cumartesi, Saat 16.00

Seminerler Yazarlar Birliği İstanbul Şubesi Seminer Salonu’nda 16.00-18.00 saatleri arasında yapılacaktır.
Adres: Yazarlar Birliği İstanbul Şubesi
Kızlarağası Medresesi, Divan Yolu Caddesi Hoca Rüstem Sokağı, No 6
Sultanahmet, İstanbul (Sultanahmet Tramvay Durağı’nın yakınında)

Seminerlere katılım 20 kişiyle sınırlıdır. Katılmak istediğiniz seminer için önceden kayıt yaptırmanız gerekmektedir.
Kayıt için bizle irtibat kurunuz.
Tel: 0535 5626521 E-mail: 3hiletisim@gmail.com
Read More!

Emlak Vergisi

Hazir bugunlerde gayrimenkul piyasalarindan ve balonlardan bahsediyoruz, Turkishtime'dan Inan Dogan da Ekim sayisinda bu konuya deginmis. Yazinin ilgili kismini asagiya aktariyorum:

2009 senesinde kimi tahminlere göre 60 milyar TL’yi bulacak bir bütçe açığı vereceğiz. IMF, vergi reformuna gidilerek kayıt dışının kayıt içine alınmasını ve vergi gelirlerinin arttırılmasını talep ediyor. Aslına bakarsanız Türkiye için doğru reçete bu, ama zamanlaması yanlış. Bu tür reformları ekonominin hızlı büyüdüğü ve hızla istihdam yarattığı zamanlarda yapmak gerek ki istihdam açısından olumsuz etkileri en aza indirilebilsin. Şimdiki ortamda atılacak en iyi adım vergilerdeki artışları genele yaymak olacaktır. Bunu yapmanın en iyi yolu ise ekonomideki son gelişmelerden en fazla fayda sağlayacak grupları vergilendirmek olacaktır. Bir örnek verelim…




Faiz oranlarının düşmesi gayrimenkul fiyatlarını arttırır. İçerisinde bulunduğumuz kriz Amerika’da faiz oranlarının uzun yıllar düşük seyretmesi neticesinde ortaya çıkan konut balonunun patlamasından dolayı olmuştu. Şimdi Türkiye’de de konut faizleri tarihi seviyelere doğru gerilemeye başladı ve bunun konut fiyatlarını şişireceğini biliyoruz. Yapmamız gereken emlak vergilerini artırarak bir yandan bu balonun önüne geçmek diğer taraftan ise vergi gelirlerini artırmaktır. Bugün Türkiye’de uygulanan emlak vergisi binde 2 gibi komik bir rakam ve 2008 senesinde toplanan toplam emlak vergisi sadece 1,7 milyar TL. Amerika’da bu oran bizdeki oranın 10 katı civarında seyrediyor. Türkiye’de yaklaşık 13 milyon civarında konut olduğunu göz önüne alırsak, konut başına düşen aylık emlak vergisi sadece 10 TL civarında olduğunu kolayca hesaplayabiliriz. Emlak vergilerinin yüzde 2’ye yükseltilmesi çok kazanandan oransal olarak az vergi alınan Türkiye’de vergi adaletini de iyileştirecektir. Vergiler üç yıl gibi bir sürede kademeli olarak arttırılarak şok etkisi azaltılırken, vergi artışları önceden açıklandığı için önümüzdeki sene ortaya çıkacak konut çılgınlığının da önüne geçecektir.

Nükleer Kirlilik  Gönüllü Çevreci Kuruluşlar  Olasılık Soruları ve Çözümleri  Marksizm Nedir  Spam Nedir    Nükleer Enerjinin Zararları  Bono Nedir?  Fareli Köyün Kavalcısı  Arge Nedir?  Kalite Nedir  Açık Arttırma Nedir  Pesimist Nedir?


Aslina bakarsaniz bundan 3-4 sene once bankalar arasinda konut kredisi faizlerini indirmek icin amansiz bir yaris vardi. Simdi ise oyle bir durum gozlemlemiyoruz. O yuzden de benim konut kredisi oranlarinda dususun hizli gelecegi konusunda suphelerim var. Konut faizleri de dusmezse konut fiyatlari cok yukari gitmez. Peki bu sefer neden bankalar konut kredilerinde cok rekabete girmiyorlar. Cevabi basit. Hukumet 60 milyar liralik acik vererek bankalarin elindeki kaynaklari kurutuyor. Bankalar da dusen faiz ortaminda tuketicilere kredi acacagina cok daha az riskli devlete aciyor.

Burada bir parantez acip devletin butce aciklarini kapatmasinin ve disaridan kaynak bulmasinin ne kadar onemli oldugunu vurgulayacagim. Butcenin bu kadar acik vermesinin sebebi ekonominin kuculmus olmasi ve devletin harcamalarini reel olarak arttirmasi idi. Ancak artik krizdeki kritik gunleri geride biraktik. Devletin bu ortamda harcamalarini kismasi ve disaridan kaynak bularak ekonomik buyumenin tekrar canlanmasini saglamasi gerekiyor. Erdogan populist secmenlere yaranmak icin IMF kamburunu sirtina yuklemek istemiyor ama milletin IMF dusmani olmasinda kendisinin de payinin buyuk oldugunu da belirtelim.

Emlak vergileri konusunda ise sunu soyleyebilirim ki Amerika'nin bazi bolgelerinde emlak vergileri %3 civarinda dahi seyrediyor. Turkiye'de toplanan emlak vergisi rakamlari gercekten cok komikmis. Bu da zaten Turkiye'de ev sahibi olma oraninin neden bu kadar yuksek oldugunu ve neden ulkemizin bir beton yiginina dondugunu acikliyor. Bana sorarsaniz en iyi vergi yontemlerinden bir tanesi emlak vergisidir cunku adamlarin vergi kacirma gibi bir sanslari yok. Ne yapacak? Tuglalari sirtina yukleyip baska ulkeleri mi kaciracak?

Tabii bizde adam gibi gayrimenkul degerlemesi yapacak ve gayrimenkul piyasasini yakindan takip edecek burokratik altyapinin olmadigini da belirtmek lazim.
Read More!

Gayrimenkul Fiyatlari Firladi mi?

17 Agustos 2009 tarihinde " Bankalar konut kredisi faizlerini düşürünce gayrimenkul fiyatları fırladı" baslikli bir haber yayinlanmis. Eskiden bu haberlerin ne derece dogru oldugunu belirleyemezdik, artik elimizin altinda bir endeks olduguna gore milletin ne kadar iskembeden salladigini tespit etmemiz cok daha kolay olacak.

Konut faizlerinin dusmesiyle birlikte Istanbul'da konut fiyatlari aylik olarak %0,83 artmis, bunu haber yapan sivrizekali ise konut fiyatlarinin firladigini soyluyor. Birincisi kullanilan endeksin ne kadar sayida veri kullandigini ve oynakliginin ne derece oldugunu bilmiyoruz. Yani belki de konut fiyatlari hic artmamistir ama o ayki numune veriler rastgele fiyatlarin yuksek oldugu bolgelerden gelen verilerden biraz daha fazla barindiriyordur icerisinde. Bunun neticesinde sanki artis varmis gibi gorunuyordur. Bilemiyoruz. Gazetecilerin ve Garanti Bankasinin bu endeksin kullandigi yontem hakkinda da bilgi vermesi lazim bunu boyle futursuzca kullanmadan once.

Manipülasyon Nedir   Küresel ısınma Karikatürleri  Türk Bilim Adamı  Liderlik Nedir?    Türkiyede Ödenen Vergiler, Vergi Türleri  Enformasyon Nedir    Slogan Nedir    Enflasyon Nedir    Nükleer Santraller  Devlet Nedir

Yine de sunu soyleyebiliriz ki konut faizlerinin dusmesi henuz sektore ciddi bir doping etkisi yapmis degil. Ya insanlarin konut faizlerinin daha da dusmesini bekliyorlar, ya da bankalar fazla kredi vermiyorlar. Biraz detayli bakmak lazim.
Read More!

Garanti Mortgage Emlak Endeks

Turkiye'de gayrimenkul fiyat endeksinin olmamasindan yakiniyordum ama Garanti Mortgage iki senedir kendi caplarinda bir fiyat endeksi olusturmayi basarmislar. Helal olsun diyorum.

Endekse bakarsak Istanbul'da konut fiyatlarinin son iki yilda yaklasik %18 civarinda azaldigini ama son gecen yilki azalmanin sadece %3-4 civarinda seyrettigini goruyoruz. Endeksi nasil olusturduklari konusunda cok bir fikrim yok ama baslangic icin bence iyi. Detayli bilgi sahibi insanlar varsa ve beni bu konuda bilgilendirirse sevinirim.
Read More!

TCDD: Devlet Demir Yollari

Kucukken "Tenekeci Cevdet Damdan Dustu" olarak adlandirdigimiz kurum hakkinda Ekonomi Turk kitabina 400-500 kelimelik bir yazi koymak istiyorum ama fazla vaktim yok. Adamlar senede ne kadar zarar ediyorlar (vergi veren vatandasa maliyetleri nedir?), ulasimdaki paylari ne kadardir, varliklarinin toplam degeri nedir, ellerindeki kaynaklarin bir kismini satarak daha mantikli nasil degerlendirebilirler, verimliliklerini nasil arttirabilirler gibi sorulara yanit ariyorum.

Trenle tasimaciligin en cazip yani enerji kullanimi acisindan verimli olmasi. O yuzden "TCDD Kapatilsin" turunden bir baslik atmadim. Ote taraftan devlet yonetimi altinda ne kadar da basarili bir performans sergiledikleri ortada. Ozellestirilmeleri mantikli olabilir fakat bolunup parca parca satilmasi daha mantikli gibi. Turkiye'de de TCDD'nin tamamini satin alabilecek kapasitede bir sirket oldugundan supheliyim.

Manipülasyon Nedir   Küresel ısınma Karikatürleri  Türk Bilim Adamı  Liderlik Nedir?    Türkiyede Ödenen Vergiler, Vergi Türleri  Enformasyon Nedir    Slogan Nedir    Enflasyon Nedir    Nükleer Santraller  Devlet Nedir

Diyecegim su ki, bana bu konuda bir yazi yazabilecek bir yigit ariyorum. Eger ortaya iyi bir yazi cikarabilirse Ekonomi Turk kitabinda kendi adiyla yayinlayacagim yaziyi. Ilgilenenler yorum biraksinlar.

Not: Bu arada TCDD'nin kac tane futbol takimi var? Adana Demirspor? Masmavi simsekler acaba TCDD'den hala para aliyorlar mi?
Read More!

IMKB 500,000 Olacak

Meydani bos bulan ve onundeki yanlis grafikte bir cikinti goren herkes ortaya balon iddialarini atmayi vatani ve dunyevi bir gorev sayiyor. Ama bu kisileri biraz sıkıstırınca, madem oyle gel iddiaya girelim veya kendi parani kullanarak finansal piyasalarda pozisyon ac deyince cark ediyorlar. Neymis efendim? Balon var ama ne zaman patlayacagini bilmiyormusuz. Oh ne guzel. Biz de sana bu guzel analizinden ve tahmininden dolayi para odeyelim, goklere cikartalim "balon" patladigi zaman (eger ortada balon varsa).

Adamlar akılları sıra uyanıklık yapıp sonsuza kadar giden opsiyonu bedavaya satın alıyorlar. Nasıl bedava oluyor? Diyelim ki ortada balon yok. Bu adam her sene "insallah balon bir dahaki sene patlayacak" diyerek hic bir bedel odemeden ayni tahmini yapmaya devam edebiliyor. Bir ornek mi vereyim?

2003-2004 yillarinda Erinc Yeldan isimli bir ekonomist yaklasan cari acik problemi konusunda hepimizi uyarmaya basladi. Kaldi ki o zamanki cari acik da cari acik olsa. Sonrasinda kervana katilmayan ekonomist kalmadi neredeyse. Ne oldu cari acik balonuna? (Not: Bu konuya taslagini bitirdigim Ekonomi Turk kitabinda deginiyorum o yuzden simdilik daha derine inmeyeyim. Kitap da insallah 2.5 ay icerisinde cikacak)

Manipülasyon Nedir   Küresel ısınma Karikatürleri  Türk Bilim Adamı  Liderlik Nedir?    Türkiyede Ödenen Vergiler, Vergi Türleri  Enformasyon Nedir    Slogan Nedir    Enflasyon Nedir    Nükleer Santraller  Devlet Nedir

Inanmazsiniz ama Turkiye'de millet balon tahminleriyle sidik yaristiradursun Amerika'da bunun tam tersi daha cok gerceklesiyor. Ayni benim bu yaziya attigim basliktaki gibi tahminler 2000 yilinda ortaligi susluyordu. Hatta herifin biri "Dow 36000" baslikli bir kitap bile yazmisti. Muhtemelen adama sorarsak "ben ne zaman Dow Jones endeksini 36000 olacagini soylemedim ki, sadece 36000 olacagini soyledim" diyerek kendini savunacaktir. Bu kisilerin de Turkiye'de balon tahminleri yapanlardan farki yok.

Diyecegim odur ki zaman araligi vermeden tahmin yapanlara fazla itibar etmemeniz, hatta "zaman araligi veremiyorsan bos tahmin yapip benim de zamanimi bosa harcama" diyerek taciz etmenizdir ki meydanin bos olmadigini anlasinlar. Meydan bos diyorsaniz o zaman ben de size asırlık tahminimi yapayim:

IMKB endeksi 500,000 olacak. Ha bu arada petrol $50000, altin $666666, bakır onyuzbinmilyon olacak.
Read More!

Balonlara Dikkat

Son iki aydır oldukça yogunum. Hem iş hem de eğitim hayatında bir kısmı zorunlu bir kısmı istekli bir yeni öğrenme süreci içerisindeyim. Bu nedenle de blogdaki yazılarım daha seyrek ve daha cok hosuma giden şeyleri sizinle paylaşmak biçiminde olmaya başladı. her neyse, gelelim meseleye. dun Yeni Balonlara Dikkat başlıklı Mahfi Eğilmez'in yazısından bir grafiği taşıdım bloga(asağıda grafik). Buradaki temel amacım, krizden cıkış amaçlı kullanılan gevşek para politikasının yarattığı yeni dengesiz fiyat artışlarına dikkat çekmekti. Bu grafikte bunu özetliyordu. Sonrasında Ekonomix zehir zemberek bir yazı yazmış Mahfi Eğilmezin bu yazısı hakkında. Ekonomix'in analizine katılmıyorum, bazen ben de sırf okuyanları tahrik etsin de :) tartışmaya katılsınlar diye amacını aşan cümlelerle ifade edebiliyorum düsündüklerimi ama Ekonomixinki bunu da aşmış neyse o Mahfi Eğilmez'in yazısını değerlendirmiş ben de onunkini degerlendireyim.

Nükleer Nedir    Yatırım Fonları    Taksi Şöförü   VOB nedir?  IMF Nedir   Borsa Tüyoları  Borsa Nedir  Zaman Nedir  Pi Sayısı Nedir


Ekonomix yazısının başına teknik analizin sacmalığı ile giriyor ve Eğilmezi de "veri toplamama ve analiz yapmama" tembelliği ile sucluyor ayrıca "fiyat hareketlerini etkileyen bir suru değişken"in de incelenmesi gerektigini belirtiyor. Wav dedim ekonomixden iyi bir yazı geliyor oyleyse, bakalım bizde işin gerceğini öğrenelim balon mu oyuncak mı....

analizine şöyle başlıyor ekonomix "Bir de komedi gibi ayni grafigin icerisine IMKB endeksini de koymus. Onun hareketinin de digerleriyle korrelasyonu pozitif. Ama dikkatli bakarsaniz 2005'e kadar IMKB digerlerinden cok daha fazla yukselirken sonrasinda daha az yukseliyor. Bu da AKP hukumetinin (ve Kemal Dervis/IMF'nin) once basarili oldugunu ama son 3-4 yildir da (ozellikle IMF isi savsaklamaya basladiktan ve daha sonra toptan gittikten sonra) basarisiz oldugunu gozler onune seriyor. AKP 2-3 sene daha 60 milyar TL'lik butce aciklariyla devam etsin bakalim o zaman ortada pozitif mi negatif mi korrelasyon olacak goruruz."

1.si madem komedi, neden bu derece zorlama bir yorum yapıyorsun. IMKB nin petrolden, altından falan daha fazla yükselmesi ile (ki burada biri TL biri Dolar uzerinden) AKP/IMF/Derviş basarısı arasında nasıl böyle bir ilişki kuruyorsun. Ayrıca diyelimki bir ilişki kurdun, ben de dikkatlice bakıyorum ama 2005 sonrası IMKB nin digerlerinden daha az yükseldiğini görmüyorum. Bir baska noktada sen komedi dedin ama adam "(uluslararası çerçeve için İMKB yerine Dow Jones Industrial Average endeksini koyabilirsiniz)" diyerek aslında gayet olayın farkında oldugunu da gösteriyor.

ikinci nokta, emtia fiyatları ile dolar kuru arasındaki ilişki ile ilgili vurgusu. adam yazısında söyle demiş zaten "Son günlerde artık düzeltmelerin de azaldığını ve şişirilme eyleminin arttığını gözlüyorum. Bunda dolardaki değer kaybının da önemli etkisi var." e yani senin dediğini diyor zaten. Ha birde diyelim ki dolar kuru ve emtia arasında ciddi bir ilişki var, seninde dediğin gibi 1 euro 2002 basında 0.9 şimdi de 1.5 olsun. bu emtia fiyatlarındaki 2005-2008 dönemindeki 3-4 katlık artışları açıklar mı? Burada sadece doların deger kaybı değil, ondan cok daha önemli olarak FED önderliğinde uygulanan düşük faiz politikasının tum dunyada yarattığı bol likitide ve bunun birleştiği türev aracların kısa surede tarihte hic görülmemiş biçimde artması yatıyor. Ve kur değişimi ne yazıkki balonun havasını almaya yetmiyor.

ayrıca dogru çinin fiyatlar uzerinde onemli bir belirleyici gucu var, fakat grafikteki artışı yada azalışı Çin faktörüne bağlamak olayı cok basitleştirmiyor mu sence de. Dunya ekonomisinin normale doneceği beklentisi ve cin faktoru borsayı eski seviyelerine taşıyor, emtia fiyatları hicbirsey olmamıs gibi alıp başlarını gitmeye başlıyorsa ben fiyatı belirleyen değişim aracının kullanım mekanizmasını sorgulamaya baslarım. olayı sadece reel uretim artacak zaten e baglamam.

"Istahim kabardi, ben de cocuk oyuncaklari kullanarak piyasalari aciklayacagim" diyerek küresel likidite ve risk iştahını işin icine kattığında benim 2. noktada belirttiğim noktaya donuyor iş. Evet emtia fiyatlarının altyapısında iki temel hareket var birincisi ekonomilerin 2002-2008 doneminde gösterdiği buyume performansı ama bugunki krizi de doguran yukarıda belirttiğimiz nominal mekanizmayı göz ardı etmemek gerekiyor.

Ayrıca iddia olayı da komik. "Iki senenin balonun patlamasi icin yeterli bir sure olacagini dusunuyorum" ee balon patlarsa dolar 80 in altına duser sende bana 1000 lira ver. Ekonomix kahin misin nerden biliyorsun iki senenin yeterli oldugunu ya 2 sene değilde 2 sene 1 gun sonra balon patlarsa ne olacak. biliyorsun daha once 2002 doneminde şişirilmeye başlayan balon gayet iyi 2005-2008 doneminde ilerledi.

Not: Eğilmez'in grafiğinde petrol yanlış çizilmiş galiba petrol fiyatları kriz öncesini geçti de benim mi haberim yok.
Read More!

Özelleştirme Idaresi: TRT Kapatilsin Gayri

Stresabi Deniz Baykal'a "yanindayiz" mesajini vermis ve sunlari soylemis:


CHP genel başkanı Baykal:
Şimdi bu kurum diyor ki vatandaşlara, benim paraya ihtiyacım var. Vatandaş araba alacak, arabanın fiyatı üzerinden belli bir oran TRT’ye gidecek. Matrahı değiştiriyor. Ne yasa, ne hukuk! Böyle bir yetkin var mı? Sana bakanlar kurulu matrahı değiştir dedi mi? Derhal bunu danıştaya götürüyoruz
Derhal bunu Danıştay’a götürüyoruz. Bunu da mahkemeden döndüreceğiz.
Uçan kuştan vergi alacaklar, her şeyden, teypten, videodan, televizyondan, cep telefonundan TRT’yi besleyeceğiz. Yağma yok, buna karşı CHP olarak gerekli mücadeleyi yapacağız.

Nükleer Nedir    Yatırım Fonları    Taksi Şöförü   VOB nedir?  IMF Nedir   Borsa Tüyoları  Borsa Nedir  Zaman Nedir  Pi Sayısı Nedir

Helal sayın Baykal, müzmin AKP karşıtlığın bu defa yüce milletimizin işine gelecek, Danıştay inşallah bizi şaşırtmaz da TRT’nin sinsi ve zorba girişimi başkanın kafasında paralanır. Yanındayız, vur de vuralım, öl de ölelim.
(Stresabi kusura bakmasin, yazinin tamamini almis bulundum, zaten iki lokma yazi yaziyor ama hakkini da veriyor.)
Yine de ben Deniz Baykal'dan cok daha cesur adimlar atmasini beklerdim. Deseydi ya biz CHP olarak dar gelirli vatandastan toplanan vergilerin TRT uzerinden heba edilmesine karsiyiz diye. Devletin gorevi milleti eglendirmek mi (zaten onu da beceremiyorlar ya)? Paralari sagda solda carcur edin, ondan sonra da IMF'nin kapisina gidip dilencilik yapin olacak sey mi demesini de beklerdim. Malum bizim milletimiz IMF'den nefret eder, bizi onlara muhtac edenlerden daha fazla nefret etmesi gerekmez mi?
Not: Aslinda Deniz Baykal'dan yukarida dedigim laflari demesini bekleyecek kadar saf degilim ama deseydi de cok guzel olurdu.

Borsa Yorumları
Altın Yorumları
Borsa nedir?
Borsa nasıl oynanır
Hisse Yorumları
Ekonomi nedir
Fraktallar
Fraktal nedir?
Çernobil Faciası Read More!

Mahfi Eğilmez'e Meydan Okuyorum

Bu blogda teknik analizcilerle cok dalga gectik. Teknik analizciler gecmisteki fiyat hareketlerine bakarak gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmeye calisan samanlikta igne arayan yaratiklardir.

Teknik analizin diger bir turu ise Mahfi Egilmez'in yaptigi gibi bir grafik cizip "aha bak balon olusuyor" seklindeki yaklasimlardir. Fiyat hareketlerini aciklayan bir suru faktor var ama sen bunlara ne olmus inceleme geregi duymadan sadece gecmisteki fiyatlara bakarak gelecegi tahmin edeceksin. Veri toplamama ve analiz yapmama tembelliginin adi "teknik analiz" oldu.

Nükleer Nedir    Yatırım Fonları    Taksi Şöförü   VOB nedir?  IMF Nedir   Borsa Tüyoları  Borsa Nedir  Zaman Nedir  Pi Sayısı Nedir

Mahfi Eğilmez yazisinda su laflari etmis:

"Burada grafiğin gösteremediği bir hususu vurgulamakta yarar var. 2009 yılı başından beri bu endeksi günlük olarak izliyorum ve bazen peş peşe yaşanan hızlı çıkışlardan sonra bir süreliğine düzeltmeler yaşandığını, yani borsa deyimiyle kâr realizasyonları gerçekleştiğini gözlüyorum. Bu düzeltmeler 2008 yılında yaşanan şişmeden farklı olarak bu sefer zaman zaman balonun havasının alınıp yeniden şişirildiğini anlatıyor bana. Böyle olunca balonun esnekliği ve dolayısıyla dayanıklılığı biraz daha artar. Ama şişirilmeye devam ederse sonunda patlar."

Kusura bakmasin ama soylediklerinin bilimle falan bir alakasi yok, tek alakasi oldugu sey cocuklarin oynadigi bildigimiz balon oyuncagı.

Bir de komedi gibi ayni grafigin icerisine IMKB endeksini de koymus. Onun hareketinin de digerleriyle korrelasyonu pozitif. Ama dikkatli bakarsaniz 2005'e kadar IMKB digerlerinden cok daha fazla yukselirken sonrasinda daha az yukseliyor. Bu da AKP hukumetinin (ve Kemal Dervis/IMF'nin) once basarili oldugunu ama son 3-4 yildir da (ozellikle IMF isi savsaklamaya basladiktan ve daha sonra toptan gittikten sonra) basarisiz oldugunu gozler onune seriyor. AKP 2-3 sene daha 60 milyar TL'lik butce aciklariyla devam etsin bakalim o zaman ortada pozitif mi negatif mi korrelasyon olacak goruruz.

Adam gibi analiz yapacak olursak emtia fiyatlarini etkileyen onemli faktorlerden bir tanesinin dolar kuru oldugunu soyleyebiliriz. Yanlis hatirlamiyorsam grafigin basladigi 2002 yilinda 1 euro 0,9 dolara esitti. Bugun 1,5. Krizin zirve yaptigi bu senenin basinda ise 1 euro 1,25 dolar idi. Yani dolar deger kazandikca emtia fiyatlari dusuyor, dolar deger kaybettikce emtia fiyatlari yukseliyor. Dolar kurunun gelecekte ne yapacagini grafiklere bakarak tahmin edemeyecegimizi bilimsel olarak biliyoruz. O yuzden Mahfi babanin "grafikte bir balon" seklindeki uzun havasi aslinda bos bir batil inanctan ibaretmis.

Ikinci faktore "Cin isi Japon isi bunu bilen iki kisi" faktoru de diyebiliriz. Cin ekonomisi %10 hizinda buyudukce bu ekonomiyi besleyecek hammaddelerin bir yerlerden gelmesi gerekiyor. Biz bunlara maden veya kuyu diyoruz. Bu madenleri bulmasi, acmasi, isletmesi oyle kolay degil. Arz esnek olmadigi icin talepteki oynamalar fiyatlari belirleyen faktor oluyor. Gecen senenin sonunda dunya ekonomisinin cok buyuk hizlarda kuculmesine sahit olduk ve talep de bicak gibi kesildi. Talep kesilince fiyatlar da haliyle dustu. Simdi dunya ekonomisinin normale donecegi tahmin ediliyor, o yuzden de talep cikti, haliyle fiyatlar da cikti. Ben Cin'in bu konudaki talebinin azalacagini dusunmuyorum. Yani kisa vadede talepte bir cokus beklemiyorum ama uzun vadede esnek olmayan arz esneklesecek ve piyasaya bakir ve diger madenlerden verecektir. O zaman da fiyatlar dengeye gelecektir. Dikkat ederseniz hic balon, firildak, cingirak gibi cocuk oyuncaklarindan bahsetmedim bu analizi yaparken.

Istahim kabardi, ben de cocuk oyuncaklari kullanarak piyasalari aciklayacagim. Emtia fiyatlarini aciklayan ucuncu faktore ben balon degil fırıldak diyecegim. Kuresel likidite ve risk istahı fırıldak gibi bir o tarafa bir bu tarafa donerek herkesi yaniltiyor. Mahfi Egilmez'i de yaniltmis. Piyasalarda bu fırıldaklık olmasaydı grafikte 2008 yilinda gordugumuz V sekli de olmayacakti. Yani grafik bir sey soyluyorsa (ki ancak yukarida bahsettigimiz analizi yaptiktan sonra bunu soyleyebiliriz) o da emtia fiyatlarinin yukari trende sahip oldugunu soyluyor. Arz ne zaman artan talebe yetisirse o zaman bu trendin sonu gelir.

Balonun patlayacagı tahmininde bulunan Mahfi Egilmez'e kendine guveniyorsa bizimle bir iddiaya girmesini teklif ediyoruz. Konumuz petrol olacak. Iki senenin balonun patlamasi icin yeterli bir sure olacagini dusunuyorum. Bugun petrol fiyatlari 80 dolarin altinda. Iddiamiz su: Iki sene sonra bugun petrol fiyatlari 80 dolarin altinda cikarsa ben ona 1000 TL vereyim. Yok eger iki sene sonra petrol fiyatlari 80 dolarin uzerinde cikarsa o bana 1000 TL versin. Dedigi gibi balon patlarsa grafige koydugu petrolun de dusmesi lazim. Oyle gazete koselerinden palavra sıkmak kolay, yazdıklarına guveniyorsa parasını koysun ortaya ak koyun kara koyun belli olsun.

Not: Bu arada Mahfi Eğilmez acık acık balon patlayacaktir demiyor ve kendine bir miktar acık kapı bırakıyor ama yemezler. Ya hic "balonlara dikkat" diye baslık atıp yazı yazmayacaksın, ya da yazdıysan "balon" yaftasının arkasında duracaksın. Biz yukarıya Litmus testimizi koyduk, bakalım testin sonunda kagıdın rengi kırmızı mı cıkacak yoksa mavi mi? Read More!

Yeni Balonlara Dikkat

Mahfi Eğilmez'in bugünki yazısından...
Nükleer Nedir    Yatırım Fonları    Taksi Şöförü   VOB nedir?  IMF Nedir   Borsa Tüyoları  Borsa Nedir  Zaman Nedir  Pi Sayısı Nedir
Read More!

Tahminleri Alalım

“Birçok hak ve özgürlüğün yeter derecede yaşama taşınamamış olmasının sıkıntıları ortadadır. Soyut bir devlet kavramı içerisinde, yaşanılan gerçeğe uymayan ideolojik, siyasi ve hukuksal bir çerçeveye insanlar uydurulmak istenmektedir.
Devletin, yurttaşlarının sahip olduğu etnik yapılardan birini ön plana çıkarması; diğer etnik yapıdaki yurttaşlara eşitsiz davranışı; kendilerini ifade etme haklarını onlara tanımayışı; bir etnik yapıyı kutsarcasına yaklaşımlar içinde oluşu; bu amaca dönük asimilasyon politika ve uygulamalarını kabul etmek doğru değildir.

Altın Yorumları    UNESCO Nedir    Sosyalizm Nedir  Forex Nedir    Fraktallar  Altın Oran Nedir

...tek bir etnik yapı anlayışı üzerinden şekillenen milliyetçilik anlayışı, yaşanan gerçeklere uymamaktadır.
Sosyal demokrat siyasetimizin, sağ siyasetlerden ayrılacağı temel noktalardan birisi de bu olmalıdır. Savunulması gereken ‘yurttaşlık’ kavramıdır.
Devlet, insanlarını etnik kökenlerine, dinsel ve moral tercihlerine bağlı olarak tasnif etme hakkına sahip olmaktan en kısa sürede çıkarılmalıdır.
Sosyal demokrasi bu konuda topluma ‘yeni bir demokratikleşme programı’ taşımalıdır.
...Kürtçe konuşmanın, yazmanın, kültürel çalışmanın yasak olması ayıbını taşıyoruz. Bu çağdışı, asimilasyona ve var olan bir etnik yapıyı inkâra dönük yaklaşımları kabul etmek mümkün değildir.
Bilim adamı İsmail Beşikçi’nin düşüncelerinden dolayı yıllarca tutuklu kalması, Kürtçe konuşan, yazan yüzlerce yurttaşın siyasal nedenlerle cezalandırılması yaşanmış gerçeklerdir. Bu nedenlerledir ki, sosyal demokrasinin sağ ideolojilerden, siyasetçilerden çok farklı çerçevede olaya yaklaşması kaçınılmazdır.
...İlkel bir çerçevede, ‘yapay bir ulusal bütünlük anlayışı’ içerisinde, insanların özgürlüklerini, kimliklerini pranga altına almış, kilitlemiş uygulama ve politikalara kararlılıkla karşı çıkmalıyız. Böyle bir insan hakları anlayışını hayata geçirmeliyiz......

Sizce yukardaki yazı kime ait olabilir ? Bilenler arasında yapacağımız çekilişte üç arkadaşımız eğitime katkıda bulunmaya hak kazanacaktır ! Kapınıza gelmişken fırsatı kaçırmayın derim.

Muhtemelen çoğunuz yazarımızın kim olduğunu bilebildi. Şimdi asıl sorunuz. Bunu da bilen eğitime 'iki misli' katkı yapma fırsatına kavuşuyor. Sizce bugün 'ilkel bir çerçevede politika yapanlar' kimler olabilir ? Read More!

Spekülasyon Nedir: Yenzedeler

Spekülasyon nedir diye merak edenler icin guzel bir ornek olacak bu yazi. Hic gulecegim yoktu, simdi de "yenzede" diye bir kavram ortaya atmislar. Ben size buradan pesinen soyleyeyim, ben kul yutmam. Yenzede diye bir kavram yoktur, buna biz ya "doviz spekulatoru" ya da "spekülatif gerizekali" deriz. Bazi kisiler bunlara "uyanik" da derler, kayiplarini devlete odetmeye calistiklari icin ama o kadar uyanik olsalardi parayi kaybetmezlerdi degil mi?

Deniz Gokce kendisine su mesaji atan yenzedeyi (döviz spekülatörünü veya gerizekaliyi) kosesine tasimis:

'Deniz Bey, size danışmak istediğim önemli bir sorunum var; biliyorum ki benim gibi aynı konuda mağdur birçok kişi var. Ben bankaların peynir ekmek gibi Japon Yeni kredisi dağıtmaya başladığı dönemde; kendi çapımda araştırarak ve Japon Yeni'nin, İsviçre Frangı'ndan sonra en güvenilir istikrara sahip bir para birimi olduğu gibi bilgileri edinerek (?), ne yazık ki Japon Yeni üzerinden 8 yıllık konut kredisi aldım. Krediyi aldıktan 2 hafta sonra, dünyada ekonomik kriz çıktı ve ben de ilk kredi taksitimi % 75 gibi bir artışla ödeme durumunda kaldım. Bankalar bu ciddi kur farkı konusunda kredi kullanmış mağdurlara hiçbir şekilde yardımcı olmadılar. Umudumuz bu konuda çıkabilecek bir yasadadır. Ancak, bugünkü şartlar altında yarınımızı görememekteyiz. Sizden ricam bir ekonomist olarak en azından yarına dair belirsizlikler içerisindeki zihnimizi aydınlatmanız.1. Sizce Japon Yeni'nin gelecek yıllarda TL'ye karşı hareket grafiği ne olacak? Önümüzdeki 7 yıl Yen'in daha da yükselme şansını ne ölçüde öngörüyorsunuz?2. Güç kaybeden dolara alternatif başka para birimlerinin rezerv olarak gündeme geldiği dünya piyasalarında durum ne olur? Bu gerçek olursa Japon Yeni'nin yükselmesi kaçınılmaz mıdır?3. Devletin bu tip olağanüstü kriz durumlarında oluşan kur hareketlerinden insanları korumak için bir yasal düzenleme yapmaya çalıştığını duydum. Bu doğru mu? Doğruysa ortada bir tarih var mı?

Kapitalizm Kapitalist nedir  Faşizm nedir?  Fraktal Nedir  Kırmızı Başlıklı Kızın Hikayesi  Çernobil Faciası

Birçok Yen mağdurunun facebook'ta açtığı 'Yenzedeler' gibi gruplarda, ne kadar büyük bir çoğunluğun bu şekilde mağdur olduğunu görebilirsiniz. Yaklaşık 280 bin yen mağduru var! Şimdiden ilginize çok teşekkür ediyorum.

Deniz Gokce de efendi adam, hic agzini bozmadan cevap vermis. Ben olsam su sekilde cevap verirdim:

1. Yarin yukselir, obur gun duser, sonraki gun yukselir, bir sonraki gun duser ve bu boyle sonsuza dek devam eder. Muneccim miyim ben evladim, nereden bileyim yen ne yapar? TL'ye karsi grafigi ne olurmusmus, tovbe tovbe.

2. Dolarin alternatifi yok, hic kusura bakmayin. Sanki Avrupalilarin ve Japonlarin durumu Amerika'dan cok daha iyi. Yok boyle bir sey, Amerikan dolarinin rezerv ozelligine hic bir sey olmaz, o ufak beynini boyle seylere hic yorma sen.

3. Devletin boyle bir calismasi yok ama oy potansiyeli olarak 250,000 kisi (yenzede veya her neyse) toplayabilirsen Erdogan sizi de kurtarir. Bu konuda yol kapatip cengame cikaran findikcilardan cok sey ogrenebilirsiniz. Hatta ben de size bu konuda ucretli (TL cinsinde rica edecegim ucreti) danismanlik da yaparim. Turkiye'de bu isler boyle yurur, her gun eylem yapmaniz, ortaligi velveleye vermeniz gerekir.

Aslina bakarsaniz bugun dövizde spekülasyon yapmak istiyorsaniz yine belli bir ucret karsiliginda benim goruslerime basvurabilirsiniz. Bana parayi oderseniz size muhtemelen sunlari soylerim:

" Turk lirasinin onumuzdeki yillarda dolar, avro ve yen dahil olmak uzere gelismis ulke paralarina karsi deger kazanmasini bekliyorum. Yani icerisinde bulundugunuz durum gecici. Japonya'nin borcluluk orani GSYH'nin 2 katina ulasmis durumda, bu boyle gitmez. Ha ben iyice spekulasyon yapacagim diyorsaniz o zaman gideceginiz adres Hint ve Cin paralaridir. Bu ulkelerin paralari gelismis ulke paralarina karsi acaip deger kazanacaktir. Benim favorim uzun vadede Hind rupisi."

Ama tabii kimse bana bir odemede bulunmadigi icin boyle bir sey soyleyemiyorum.
Read More!

Amerika'daki Yoksullarin ve Yoksulluk Orani Nedir

Turkiye'deki yoksulluk orani konusunda her kafadan bir ses ciktigini biliyoruz. Adamlar rahat durmamislar simdi de Amerika'daki yoksullara el atmislar. Radikal'in haberine gore Amerika'daki her 6 kisiden bir tanesi yoksul imis. Haberde soyle deniyor:

Yeni bir hesaplama yöntemine göre, geçen sene 47,4 milyon Amerikalı yoksulluk içinde yaşadı. Bu, hükümetin resmi verilerinden 7 milyon daha fazla.
Farklılığın, Nüfus Sayımı Dairesi ile Milli Bilimler Akademisinin (NAS) yoksulluk oranını hesaplamada kullandıkları formüllerin farklılığından kaynaklandığı belirtildi.
NAS’ın hesaplamasına göre, ülkede yoksulluk oranı yüzde 15,8, yani her 6 Amerikalıdan biri yoksul. 65 yaş ve üzerindeki Amerikalıların yüzde 18,7’si, 18-64 yaş arasındaki Amerikalıların yüzde 14,3’ü yoksulluk içinde yaşıyor. Çocuk yoksulluğunun oranı ise yüzde 17,9 (bkz. yüzde hesaplama).
1955’te geliştirilen eski ölçüm tekniğinin artan tıbbi bakım, ulaşım, çocuk bakımı ve coğrafi koşullara göre değişen yaşam maliyetini dikkate almadığı, sonuç olarak da milyonlarca yoksulu göz ardı edebildiği belirtildi.
Eskiden ben burada universite ogrencilerine sinav yapardim. Insanlarimiz genelde tembeldir. Bakalim kac tanesi arastirma yapacak ve soracagim sorunun cevabini soyleyecek. Sorumuz su:

Amerika'daki yoksullarin sayisini Kamu-SEN hesapladigi yoksulluk sinirini kullanarak belirleseydik Amerika'daki yoksul sayisi daha mi az olurdu yoksa daha mi fazla? Peki Turk-Is'in acikladigi yoksulluk siniri rakami ne derdi? Son olarak Kamu-Sen'in yoksulluk siniri rakamini Amerika ve Turkiye arasindaki fiyat farkini dikkate alarak duzeltme yaptiktan sonra Amerika icin kullansak Bill Gates yoksul mu olurdu yoksa zengin mi?

Basarilar, bol sanslar.
Read More!

Finansal Krizin Zaman Çizelgesi


Read More!

Anlatilmaz Yasanir

Anlatilmaz yasanir...

Borsa Nasıl Oynanır  inovasyon nedir    Borsa Yorumları    Petrol Fiyatları    Bilgisayar Nedir

Ileriki bir tarihte gereken duzeltmeler yapildiktan sonra tekrar yayinlanacaktir. Read More!

TEGV ve kredi kartı ile bağış

Bir okurumuz mesaj yazmis:

Merhabalar,
Blog'unuzu olabildiğince yoğun bir ilgiyle izleyen arkadaşlarımdan aldığım bilgiye göre insanları TEGV'e bağış yapmaya motive eden tutumunuz beni de TEGV'in 2 buçuk yıllık bir gönüllüsü olarak çok sevindirdi ve çok yaratıcı buldum. Sizleri tebrik etmek isterim. Bugün www.tegv.org adresinde, Bağışçımız Olun başlığı altında, Şartsız Bağış Yöntemleri açıldığında( aşağıdaki Devam>> yazısına tıklandığında) Kredi Kartı ile Bağış kabul etmeye başladıklarını da gördüm, insanların böylece daha kolay bağış yaparak aydınlık bir Türkiye için daha fazla destek bulabileceğimizi düşünüyorum. Sizlerle paylaşmak istedim.
Çalışmalarınızın başarısının hep sürmesi dileği ile...

Borsa Nasıl Oynanır  inovasyon nedir    Borsa Yorumları    Petrol Fiyatları    Bilgisayar Nedir

Ben aslinda ne bekledigimi soyleyeyim. Bundan sonra insanlari TEGV'e bagis yapmaya cok zorlamayacagim. Benim beklentim insanlarin egitim gonullusu olmasi. Ozellikle genclerin. Ha maddi durumunuz iyidir, egitim gonullusu olacak vaktiniz de yoktur o zaman bagis yapin. Ama Hz. Muhammed ne demis: Bir egitim gonullusu 100 bagisciya bedeldir.

Not: Hz. Muhammed boyle dememis de olabilir, ama hep baska kose yazarlari mi kendi amaclarina hizmet eden sozleri onemli kisilerin agzindan soylenmis gibi topluma yansitacaklar. Biraz da biz uckagit yapalim :)
Read More!

Öküz Gribi, Cep Telefonu ve Dolmuş Yolculuğu

Bugün akşam saatlerinde dolmuşa bindim. Doğal olarak ayakta yolcu filan derken gereksiz samimiyette bir sürü insan tıngır mıngır yoğun trafikte yol almaya başladık. Tam tepemde duran kadın ağzını hiç kapatmadan hırıltılı bir şekilde öksürerek iğrenç tükürüklerini ve kimbilir ne tür mikrop, virüs ve bakterilerini bendenizin yeni yıkanmış saçlarına püskürtünce ister istemez çok da kibar omayan bir tavırla kendisine tepki gösterdim. Utanmadı ve özür dilemedi. Yuh diyorum! Bu memlekette domuz gribi de olur, öküz gribi de...

Demokrasi Nedir   Küresel ısınma Nedir  Özel Üniversiteler

Önümde oturan 20 yaşlarında saçlarını simsiyah boyamış bir kız da dolmuş yolculuğu boyunca asgari 32 dk. (bir noktadan sonra saat tuttum, 32 dakika kayıtlı süredir ondan öncesini bilemeyeceğim) sevgilisine cep telefonundan cilve yaptı. Gayet rahat ve yüksek sesle konuştuğu için biz tüm yolcular aşk hayatı hakkında bilgilendik ve kızın yaklaşık 200 sözcüğü aşmayan bir repertuvarla konusmasına şahit olduk. "Laf" kelimesini söylerken "a" sesini, "kalas" sözcüğündeki gibi söylediği için ve bu sözcüğü çok fazla kullandığı için bir ara kafayı takıp kaç kere "laf" dediğini de saymaya çalıştım ama 16'dan sonra sıkılıp takip edemedim. Muhtemelen maaşının tamamını cep telefonu şirketine veriyordur. Başarılarının devamını dilerim.

Motor ile karşı yakaya geçtim ve sonra da bir dolmuş ya da otobüs yolculuğu daha yapmaya cesaret edemedim. Bendeniz tutumlu T'Pol taksiye 30 TL verdim ve arabayla gitmediğim için de bin kez pişman oldum.

Tez zamanda bir ıssız adaya yerleşmek istiyorum. Bu ne ya! Read More!

Okur Sorusu: Ya Altın?

Sürekli okurlarımdan Berna Hanım, altın biriktirmek iyi bir fikir mi diye sormuş. Benim altına yaklaşımım da dövize olandan farklı değil. Çok fazla spekülatif hareketler olan piyasalar bunlar.

Ben altın almıyorum ama hediye gelirse bir kenara koyuyorum, bozdurmuyorum.

Nükleer Nedir    Yatırım Fonları    Taksi Şöförü   VOB nedir?  IMF Nedir   Borsa Tüyoları  Borsa Nedir  Zaman Nedir  Pi Sayısı Nedir

Şu linkten çeşitli dövizler bazında 30 yıllık altın fiyatlarına ulaşabilirsiniz. Şu anda altın fiyatı dolar bazında 30 yılın en üst seviyesini bulmuş durumda, hal böyleyken bence yatırım olsun diye altın alınmaz.

Bir de Deniz Gökçe'nin 9 Ekim tarihli yazısının son bölümüne bakmak isteyebilirsiniz. Read More!

Ekonomik Gelişmelerin Tasarruflarımıza Etkisi

Burada daha evvel sık sık para biriktirmek gerektiğini, emeklilikte SGK'dan fazla hayır göremeyeceğimizi, borsa, mevduat, DT/HB gibi enstrumanlardan kendi risk anlayışımıza göre bir portföy yaratmamız gerektiğini yazdım. Döviz biriktirmediğimi ve ayrıca 2004 yılından beri Bireysel Emeklilik hesabımın olduğunu da belirtmiştim.

Mevduat faizlerinin düşmesi, borsanın yükselmesi ve dövizin karasızlığı eminim benim gibi sizlerin de aklını karıştırıyordur. Hatta faizler bu seviyeye gelmişken tasarruf etmenin manasız olduğunu ve parayı harcamak gerektiğini söyleyenler var. Bundan daha yanlış birşey olamaz. Başka borcu olmayan ve 3-6 aylık geçinme parasının haricinde (ben 1 yıllık diyorum) birikmiş parası olan kişiler için gayrimenkul özellikle de dükkan almak anlamlı olabilir. Eğer kendi evinizde oturmuyorsanız ev almak isteyeceksiniz ama bazen birikimler azsa, bankadan alınacak borcun da fazla olmaması için daha ufak bir yatırım yapmak daha doğru olabilir. Bu bakımdan dükkan almayı tercih edebilirisniz ama bu konuda çok dikkatli olmak lazım. Bu işten anlayan kişilere danışmanızı öneririrm.

Nükleer Nedir    Yatırım Fonları    Taksi Şöförü   VOB nedir?  IMF Nedir   Borsa Tüyoları  Borsa Nedir  Zaman Nedir  Pi Sayısı Nedir

Memursanız 3-6 aylık geçinme parası dediğim acil durum fonunu 3 aya düşürebilirsiniz. Ancak iş güvencesi olmayan kimselere bunu önermem. Örneğin bir yatırım yaptınız ve banka kredisi kullandınız. Artık düzenli olarak yapmanız gereken aylık ödemeleriniz var demektir. Eskaza işinizi kaybedecek olsanız, iş ararken ödemelerinizi yapacak ve hayatınızı idame ettirecek paranızın olması şarttır. Kolayca iş bulamama ihtimaline karşı yatırımı satacak zamanınızın da olması gerekir.

Eğer yukarıda belirttiğim koşulları sağlayamadıysanız yani borçlarınız varsa ve de acil durum fonunuz çok küçükse gayrimenkul yatırımına girmenizi şahsen önermem ancak para biriktirmeye kesinlikle devam etmek gerekir.

Döviz konusunda ne düşündüğümü soran okuyucularım var. Açıkçası hiçbirşey düşünmüyorum zira dövizin ne olacağını kestirmek benim gibi ekonomi uzmanı olmayan biri için imkansız. Hatta uzman olduğunu söyleyenlerin bile geçmiş tahminlerini gördük. Benim ne gelirim, ne de herhangibir giderim döviz cinsinden değil. Hal böyleyken döviz ile ilgilenmiyorum.

Düzenli bir gelirim olmadığı için şu sıra yatırım yapacak durumum da yok. O nedenle statüyü koruyorum. Önümüzdeki aylarda danışmanlık/eğitmenlik işlerinden para kazanmaya başlamayı umuyorum. O da düzensiz bir gelir olacağı için şu sıra freelance çalışan, düzensiz gelirle bütçe yapan insanların bloglarını takip ediyorum. Bundan sonraki kariyerimin tamamı düzensiz bir gelir ile başa çıkmamı gerektirebilir. Eğer sağlığım elverirse 60 yaşına kadar çalışmak niyetindeyim. Daha evvel emekli olmak hem büyük lüks hem de danışmanlık/eğitmenlik işi zaten her gün 9'dan 18'e bir iş değil. Çalışarak dahi olsa evde geçirilen zaman oldukça fazla ki, bu da bazı masrafların azalması demek. Bakalım nasıl olacak? Yaşayıp göreceğiz. Read More!

Kalbin Bu Derece Zekice Ozlemini DIle Getirmesi

Kalbin bu derece zekice özlemini dile getirmesi, şaşılacak şey doğrusu...

Nükleer Nedir    Yatırım Fonları    Taksi Şöförü   VOB nedir?  IMF Nedir   Borsa Tüyoları  Borsa Nedir  Zaman Nedir  Pi Sayısı Nedir Read More!

Kac Cocuk Yapalim?

Basbakan Tayyip Erdogan diyor ki 3 cocuk yapin. Bence her aile 10 cocuk yapsin. 20 tane diyecegim ama 20 cocuk doguracak kac kisi kaldi Turkiye'de?

Erdogan'in derdi Turkiye'deki dogurganlik oraninin neredeyse rdynk'in gosterdigi videoda gordugumuz gibi Fransa gibi Avrupa ulkeleriyle ayni seviyelere gelmis olmasi. Yani boyle devam ederse Turkiye'nin nufusu sadece yasam beklentisinin artmasindan dolayi artmis olacak. Bunun iki tane sakincasi var. Birincisi hemen olmasa da ulkenin ortalama yas seviyesi artacak ve zaten simdi acik veren sosyal guvenlik sistemi ulke butcesine daha da buyuk bir yuk olacak. Ikincisi saglik harcamalari artacak, simdiki harcamalar devede kulak kalacak.

Altın Yorumları    UNESCO Nedir    Sosyalizm Nedir  Forex Nedir    Fraktallar  Altın Oran Nedir

Bu problemin sipsak (zihni sinir) cozumu nedir peki? Bu soruya cevap vermeden once Erdogan'in issizlik konusunda buldugu muthis sipsak cozumun TOBB'a uye isverenlerin her birinin bir kisi ise almasi, boylece issiz sayisinin neredeyse yariya inmesi oldugunu hatirlatmak isterim.

Evet, bildiniz. Sosyal Guvenlik ve Saglik sisteminin verdigi aciklari kapatma problemine her ailenin en azindan 3 cocuk yapmasi olarak bir cozum bulmus Sayin Basbakanimiz. Ben de diyorum ki, niye uc cocukta duruyoruz ki, yapmisken 10 tane yapalim, aciklar toptan kapansin.

Cok cocuk yapmanin dogru bir cozum olmadigini Ugur Gurses nazik bir dille anlatmis, biz de ona atifta bulunarak bu konuya hic girmeyecegiz. Biz sorunun gercek cozumunun ne oldugunu soyleyecegiz. Sorunun gercek cozumu Turkiye'deki adalet sisteminin gelistirilmesi, kayitdisi ekonominin (ekonomi nedir?) yokedilmesi neticesinde Sosyal Guvenlik sistemine prim odeyenlerin sayisinin arttirilmasi, emeklilik yasinin hemen 65'e, daha sonra ise kademeli olarak 70'e yukseltilmesi, emekli maaslarinin tek seviyeye indirgenmesi ve dusurulmesi, daha sonrasinda ise sadece enflasyon arttirimlarina gidilmesi, ve sosyal guvenlik kesintilerinin azaltilmasi ve calisanlara vergi oncesi maaslariyla emeklilik fonu biriktirme firsatinin verilmesi.

Tabii Turkiye'nin basinda askeri diktator olsa bu soylediklerimi yapamaz. O yuzden de Erdogan sipsak cozum oneriyor ve insanlara 3 tane cocuk yapmalarini soyluyor. Nedense Amerika'daki hristiyan dinciler de ayni kafadalar; onlar da insanlarin kurtaj yapmasina karsi, herkesin 5-10 tane cocuk yapmasini falan istiyorlar. Dini bir durum olsa gerek. Bilenler aciklasin.
Read More!

Binary Sayı Sistemi 0 1 ve 0.5


Daha önce "Binary Sayı Sistemi: 0 1" başlıklı bir yazı yazmış fakat doğrudan yorumda bulunmayarak, tartışmayı okuyucuya bırakmayı tercih etmiştim. Kişisel fikrim, El Ezher üniversitesinin yaptığının dogru oldugu yönünde. Burada görevi toplumu aydınlatmak, geliştirmede ön ayak olması gereken bir kurum bunu yapmaya çalışıyor; kritik nokta bunu zor kullanarak yasaklayarak değil, bilgilendirerek yapmak. "çarşafın sadece bir gelenek olduğunu ve Kuran'ı Kerim'le bir alakası olmadığını ifade edilmesi" bence gerçekten de önemli bir nokta. Zaten bugünki islam anlayışı içerisinde belki de en yanlış yere konumlandırılmış olan, kadınların toplumdaki yeri. Ekonomik, siyasi ve sosyal bakımdan geri kalmış insanlar (müslüman cogunluk), tüm bu açılardan geliştikçe, kendine güvenini geri aldıkça, soru sormaya daha çok önem verecek, zamanının değerini tartışacak, daha esnek ve özgür düşünebilecek, kendini ve Allah'ını sevebilecektir.


Borsa Nasıl Oynanır  inovasyon nedir    Borsa Yorumları    Petrol Fiyatları    Bilgisayar Nedir Read More!

Iktisat Tez Konusu

Iktisat Yuksek lisans yapan ve tez konusu arayan okuyucumuzun sorusu:

Sn. Ekonomix ve Ekonomi Turk ekibi;

Ben blogunuzu bir ekonomi öğrencisi olarak yaklaşık 2 senedir severek takip ediyorum. Bu süre içerisinde birçok arkadaşıma tavsiye ettim ve genellikle olumlu bildirimler aldım. Size naçizane bir sorum var. Ben üniversitemin para-banka tezli yüksek lisans bölümünde yüksek lisans yapıyorum ve bu sene itibariyle ders aşamasını bitirip tez aşamasına geçmiş bulunmaktayım. Tez alanı olarak uluslararası iktisadı seçtim. Acaba bu alana uygun bir tez olarak ne yazabilirim? Güncel konularda ve yurtdışındaki akımlar konusundaki bilginize güvenerek bu soruyu soruyorum. Bir de finans ağırlıklı değil de daha çok teori ağırlıklı düşünüyorum. Yardımcı olursanız sevinirim. İyi günler, iyi çalışmalar.

Demokrasi Nedir   Küresel ısınma Nedir  Özel Üniversiteler Read More!

Mundell-Fleming Modelinin Zaferi

Mankiw blogunda Ethan Ilzetzki, Enrique G. Mendoza, and Carlos A. Vegh tarafından yapılan bir calısmanın maliye politikasının esnek ve sabit döviz kuru sistemlerinde Mundell-Fleming modelinin belirttiği şekilde tepki verdiğini belirtmiş. Bizde buna biraz bakalım dedik.


yazarlar VOX'da yayınladıkları "How Big are Fiscal Multipliers? New Evidence from New Data" isimli calısmalrında anlaşıldığı üzere maliye politikasının yarttığı çarpan etkisi üzerine odaklanmışlar. bu hocalarımız diyorlarki Barro daha yeni wsj'deki yazısında dediki barış zamanlarında mali çarpanların etkisi neredeyse sıfırdır (bu calismasının başlığı da "government spending is no free lunch" dı zaten.) Obamanın ekonomik danışmanlar konseyindeki iktisatçı Christina Romer ise mali çarpanının etkisini 1.6 olarak açıklamıştı. (yani devlet 1 liralık harcama yaparsa bunun ekonomide 1.6 liralık bir gelir doguracagını soyluyor). her neyse devam edelim. yazarlar diyorlarki bu durum bizi işkillendirdi, bizde dedikki kardeşim şu tartışmaya bir de biz bakalım. Tum dunya ve ABD bu derece "fiscal stimulus" lar yaparken bunun etkisi ne olaki? oncelikle diyorlarki bizim data yeni,yani 1960-2007 ceyrek donemlik 45 ülkeyi kapsıyor. sonra ulaştıkları sonucları acıklıyorlar.
Mali Çarpanın Etkisi
*Gelir Gurubuna göre - Yüksek Gelirli Ülkeler - Gelişmekte olan ülkeler

yukarıdaki şekilde üstteki yüksek gelir grubundaki alttaki ise gelişmekte olan ülkelerde hükümet harcamasından kaynaklanan %1lik bir şokun etki-tepki grafiğini gösteriyor. burda etkiyi %1'lik artışla kamu harcaması yapıyor, tepki ise üretimden geliyor. Ne diyor grafik, yüksek gelirli ülkelerde 24 ceyrege kadar (yani 6 yıl), gelişmekte olan ülkelerde ise 10 ceyrege kadar filan (2.5) yıl harcamalar üretimi artırıyor. peki bu yüzde 1'lik artış toplamda üretimde ne kadarlı bir artışa neden oluyor o da altta.


evet yukarıdaki grafikde bize kümülatif etkiyi gösteriyor. bu ne demek GSYİH ya oran olarak GSYİH daki kümülatif değişimin kamu harcamasındaki kümülatif değişmeye bölünmesi demek. örneğin yukarıdaki grafikte 3. ceyrekdeki bir 0.5 değeri, kamu harcaması/GSYİH %1'lik artışın, üretimde 3. ceyregin sonunda reel GSYİH'da % 0.5lik bir artış sağladığını gösteriyor. tamam peki ne görüyorz. kamu harcamasındaki GSYİH'ya göre %1'lik bir artış yüksek gelirli ülkelerde % 0.24 ilk ceyrek icin bir başlangıç etkisine (ımpact) ve uzun dönemde ise 1.04 lük bir etkiye sahip, gelişmekte olan ülkeler için ise ilk etki sadece 0.04 ve uzun dönemde ise 0.74.

Reeskont Nedir  Bütçe Nedir  Aritmetik Ortalama Nedir   Hisse Senedi Nedir   Bilanço Nedir   Akreditif Nedir  Tahvil Nedir    Broker Nedir    Portföy Nedir  Tutumluluk Nedir  Varlık Barışı Nedir  Evrim Teorisi Nedir  Reyting Nedir

gelelim diğer önemli noktaya,
* Döviz Kuru Sistemine göre - Sabit-Esnek
işte bu da önemli bir değişken.




Sabit döviz kuru uygulayan ülkelerde ilk etki % 0.2 ve uzun dönemde ise çarpan değeri 1.5. bu durum esnek ülkelerde ise ilk etki -0.04 ve uzun dönemde ise -0.31. Bununla birlikte esnek döviz kurunda bu değerlerin güven aralıkları içinde değerlendirildiğinde hem kısa hem de uzun dönemde sıfırdan ayırt edilemediğine de dikkat etmek gerekiyor. yani özetle esnek döviz kurunda maliye politikası etkisiz demek mümkün bu durumda. neyse devam edelim. sıra;


* Açık-Kapalı Ekonomiler
bu da diğer bir değişken.

artık olayı çözdüğümüze göre detaya girmiyorum. grafikten görüyorsunuz kapalı ekonomilerde çarpan 1.6, açıklarda ise yine etkisiz. bu sonuca ulaşan yazarlar şu değerlendirmede bulunuyor:"These results are, in principle, consistent with a standard Keynesian view of the world in which the multiplier is lower in a more open economy as a larger fraction of the fiscal expansion is diverted to the rest of the world through higher imports."


evet son olarak yazarlar, bir de ABDye bakalım diyorlar. ABD icin "impact multiplier is 0.64 and the long-run cumulative multiplier is 1.19." buluyorlar.


peki bu calısma ile uygun olarak TR icin dusunelim. kamu harcaması ile yaptıgınız bir genişlemenin etkili olmasını istiyorsanız (attıgınız taşın ürküttüğünüz kurbağaya değmesini istiyorsanız); yüksek gelirli bir ülke olacan, gelişmekte olan değil; sabit döviz kuruna sahip olacan, esnek değil; kapalı bir ekonomi olacan, açık değil...

Read More!