Balonlara Dikkat

Son iki aydır oldukça yogunum. Hem iş hem de eğitim hayatında bir kısmı zorunlu bir kısmı istekli bir yeni öğrenme süreci içerisindeyim. Bu nedenle de blogdaki yazılarım daha seyrek ve daha cok hosuma giden şeyleri sizinle paylaşmak biçiminde olmaya başladı. her neyse, gelelim meseleye. dun Yeni Balonlara Dikkat başlıklı Mahfi Eğilmez'in yazısından bir grafiği taşıdım bloga(asağıda grafik). Buradaki temel amacım, krizden cıkış amaçlı kullanılan gevşek para politikasının yarattığı yeni dengesiz fiyat artışlarına dikkat çekmekti. Bu grafikte bunu özetliyordu. Sonrasında Ekonomix zehir zemberek bir yazı yazmış Mahfi Eğilmezin bu yazısı hakkında. Ekonomix'in analizine katılmıyorum, bazen ben de sırf okuyanları tahrik etsin de :) tartışmaya katılsınlar diye amacını aşan cümlelerle ifade edebiliyorum düsündüklerimi ama Ekonomixinki bunu da aşmış neyse o Mahfi Eğilmez'in yazısını değerlendirmiş ben de onunkini degerlendireyim.

Nükleer Nedir    Yatırım Fonları    Taksi Şöförü   VOB nedir?  IMF Nedir   Borsa Tüyoları  Borsa Nedir  Zaman Nedir  Pi Sayısı Nedir

Ekonomix yazısının başına teknik analizin sacmalığı ile giriyor ve Eğilmezi de "veri toplamama ve analiz yapmama" tembelliği ile sucluyor ayrıca "fiyat hareketlerini etkileyen bir suru değişken"in de incelenmesi gerektigini belirtiyor. Wav dedim ekonomixden iyi bir yazı geliyor oyleyse, bakalım bizde işin gerceğini öğrenelim balon mu oyuncak mı....

analizine şöyle başlıyor ekonomix "Bir de komedi gibi ayni grafigin icerisine IMKB endeksini de koymus. Onun hareketinin de digerleriyle korrelasyonu pozitif. Ama dikkatli bakarsaniz 2005'e kadar IMKB digerlerinden cok daha fazla yukselirken sonrasinda daha az yukseliyor. Bu da AKP hukumetinin (ve Kemal Dervis/IMF'nin) once basarili oldugunu ama son 3-4 yildir da (ozellikle IMF isi savsaklamaya basladiktan ve daha sonra toptan gittikten sonra) basarisiz oldugunu gozler onune seriyor. AKP 2-3 sene daha 60 milyar TL'lik butce aciklariyla devam etsin bakalim o zaman ortada pozitif mi negatif mi korrelasyon olacak goruruz."

1.si madem komedi, neden bu derece zorlama bir yorum yapıyorsun. IMKB nin petrolden, altından falan daha fazla yükselmesi ile (ki burada biri TL biri Dolar uzerinden) AKP/IMF/Derviş basarısı arasında nasıl böyle bir ilişki kuruyorsun. Ayrıca diyelimki bir ilişki kurdun, ben de dikkatlice bakıyorum ama 2005 sonrası IMKB nin digerlerinden daha az yükseldiğini görmüyorum. Bir baska noktada sen komedi dedin ama adam "(uluslararası çerçeve için İMKB yerine Dow Jones Industrial Average endeksini koyabilirsiniz)" diyerek aslında gayet olayın farkında oldugunu da gösteriyor.

ikinci nokta, emtia fiyatları ile dolar kuru arasındaki ilişki ile ilgili vurgusu. adam yazısında söyle demiş zaten "Son günlerde artık düzeltmelerin de azaldığını ve şişirilme eyleminin arttığını gözlüyorum. Bunda dolardaki değer kaybının da önemli etkisi var." e yani senin dediğini diyor zaten. Ha birde diyelim ki dolar kuru ve emtia arasında ciddi bir ilişki var, seninde dediğin gibi 1 euro 2002 basında 0.9 şimdi de 1.5 olsun. bu emtia fiyatlarındaki 2005-2008 dönemindeki 3-4 katlık artışları açıklar mı? Burada sadece doların deger kaybı değil, ondan cok daha önemli olarak FED önderliğinde uygulanan düşük faiz politikasının tum dunyada yarattığı bol likitide ve bunun birleştiği türev aracların kısa surede tarihte hic görülmemiş biçimde artması yatıyor. Ve kur değişimi ne yazıkki balonun havasını almaya yetmiyor.

ayrıca dogru çinin fiyatlar uzerinde onemli bir belirleyici gucu var, fakat grafikteki artışı yada azalışı Çin faktörüne bağlamak olayı cok basitleştirmiyor mu sence de. Dunya ekonomisinin normale doneceği beklentisi ve cin faktoru borsayı eski seviyelerine taşıyor, emtia fiyatları hicbirsey olmamıs gibi alıp başlarını gitmeye başlıyorsa ben fiyatı belirleyen değişim aracının kullanım mekanizmasını sorgulamaya baslarım. olayı sadece reel uretim artacak zaten e baglamam.

"Istahim kabardi, ben de cocuk oyuncaklari kullanarak piyasalari aciklayacagim" diyerek küresel likidite ve risk iştahını işin icine kattığında benim 2. noktada belirttiğim noktaya donuyor iş. Evet emtia fiyatlarının altyapısında iki temel hareket var birincisi ekonomilerin 2002-2008 doneminde gösterdiği buyume performansı ama bugunki krizi de doguran yukarıda belirttiğimiz nominal mekanizmayı göz ardı etmemek gerekiyor.

Ayrıca iddia olayı da komik. "Iki senenin balonun patlamasi icin yeterli bir sure olacagini dusunuyorum" ee balon patlarsa dolar 80 in altına duser sende bana 1000 lira ver. Ekonomix kahin misin nerden biliyorsun iki senenin yeterli oldugunu ya 2 sene değilde 2 sene 1 gun sonra balon patlarsa ne olacak. biliyorsun daha once 2002 doneminde şişirilmeye başlayan balon gayet iyi 2005-2008 doneminde ilerledi.

Not: Eğilmez'in grafiğinde petrol yanlış çizilmiş galiba petrol fiyatları kriz öncesini geçti de benim mi haberim yok.