Yüksek Hızlı Tren

İş için yaklaşık 6 aydır Eskişehir'e gitmem gerekiyor, geçen hafta bu yolculuğu Ankara'dan yapmam gerekti, bu vesile ile Eskişehir tren garında sık sık gördüğüm Yüksek Hızlı Tren'i (YHT) ilk defa kullanma şansım oldu.

Tren garına vardıktan sonra, daha önceden bilet almamış olmama rağmen trendeki yerimi almam yaklaşık 5 dakika sürdü. Normal bilet için 20 lira ödedim, 30 lira ile de Business Class bilet alınabiliyor ki burada dizüstü bilgisayar için elektrik prizi, tekli koltuk ve koltuklarda TV bulunuyor.

Trendeki hizmeti uçak gibi yapmışlar, hostesler vardı mesela. Koltuk arkalarına da uçaklardaki gibi dergi koymuşlar. Yolculuğun büyük bir kısmında hız 250 km/saat civarında idi. Tren sarsıntılı ama yorucu değil, zaten sadece 1.5 saatte Eskişehir'e vardım.

Yüksek Hızlı Tren (TCDD HT65000)

900 kilometreye kadar uzaklıklarda Yüksek Hızlı Tren uçaktan daha üstün. Örneğin İstanbul-Ankara arasında uçak yolculuğu şehir dışındaki havaalanlarından şehire gidişi, havaalanlarındaki check-in, güvenlik vs... de katarsak yaklaşık 3-4 saat sürüyor, planlanan İstanbul-Ankara YHT ile yaklaşık 3 saat sürecek. Trende lokanta, sürekli elektrik, kablosuz ağ (bizdekinde daha yok sanırım ama Avrupada bazı YHT'lerde mevcut) gibi ekstralar da mevcut. Bunun yanında tren kalkış-varış saatleri açısından uçağa göre çok daha güvenilir, hava şartlarından uçak kadar etkilenmiyor örneğin.

Benim gibi tren 1-2 saat daha fazla sürse bile treni tercih edecek yolcular da az değildir. Uçakta kuyruklarda, inerken-kalkarken bilgisayar kullanamanıza rağmen, hızlı trenlerde yolculuk boyunca bilgisayar kullanıp iş yapabiliyorsunuz. Eğer zaman kısıtı yoksa tren daha az mesai kaybettiriyor. Trende lokantada masalarda sıcak  yemek yiyebiliyorsunuz. Şehrin içinden kalkıp şehrin içine vardığı için havaalanı-şehir arası trafiğe takılma derdi yok. YHT'nin üstünlüğünden dolayı dünyada artık aralarında uçak uçmayan şehirler var, örneğin Paris-Brüksel, Tokyo-Nagoya.

Türkiye'de şu an sadece Ankara-Eskişehir arasındaki 235 kilometrelik hızlı tren hattı var. Oldukça zavallı görünebilir ama bu bile Türkiye'yi hat uzunluğunda ilk 10'a dokuzuncu sıradan sokuyor. İlerde eklenecek hatlar tamamlanınca (tamamlanırsa) dünya yedincisi olacağız. Bu arada dünyanın en uzun YHT hattına sahip ülke tahmin edilebileceği gibi Japonya değil, Çindir. Çin'in şu an Japonya'nın 4 katı uzunluğunda hızlı tren hattı var.

Peki ilerde YHT ağı neye benzeyecek. Aşağıdaki harita bunu gösteriyor. Görünen o ki zavallı otobüs şirketleri uçakzede oldukları yetmiyor gibi bir de "yüksek hızlı trenzede" oluyorlar, hem de devlet eliyle.

Kaynak Wikimedia Commons

Resimdeki sarı çizgiler, yapım aşamasında olan hatları gösteriyor. Bunlardan:

• Ankara İstanbul Hızlı Tren Projesinin İstanbul-Eskişehir kısmının 2012'de tamamlanması planlanıyor.
• Ankara Konya Hızlı Tren Projesine 2007'de başlanmış, yapımı devam etmekte. Bu hat ile Ankara-Konya arası ulaşım 1.5 saatte yapılabilecek, İstanbul-Konya yolculuğu ise 3.5 saat sürecek.
• Yine yapıma şamasında olan Ankara Sivas Hızlı Tren Projesi ile de iki şehir arasındaki yolculuk 2 saat 51 dakikaya, İstanbul-Sivas arasındaki yolculuk ise 5 saate inecek.

Planları tamamlanmış hatlar ise şöyle:

• Ankara-İzmir Projesi
• Halkalı-Bulgaristan Hattı
• Sivas-Erzincan-Erzurum-Kars Hattı

İlerde düşünülen hatlar ise Konya-Mersin-Adana ve Afyon-Antalya. Bu arada Avrupa ve Asya Hatları da Marmaray ile birleştirilecek.

Hızlı tren test sürüşü
Yükleyen baldcharisma. - Son dakika haberler

Bu yazı Ekonomi Türk blogunda yayınlanmıştır.

  

Read More!

Josef Lakonishok ve Inmoo Lee’ ye göre Insider Trading’ in getirileri

Insider Trading geçen 50 yıl boyunca çok çekici bir araştırma alanı oldu. Eskiden insider trading ve getirileri hakkında bir çalışma yapılsaydı sadece küçük veri örnekleri kullanılırdı. Bilgisayar kullanımının yaygınlaşmasına kadar da yapılan analizlere yardımcı başka bir şey kullanılamadı. Insider Trading verileri hakkında yapılan ilk çalışmalardan birisi de Josef Lakonishok ve Inmoo Lee tarafından 2001 yılında Finansal Araştırmaları İnceleme gazetesinde yapıldı. Kore doğumlu Inmoo Lee doktorasını 1995 yılında Urbana-Champaing Illinois Üniversitesi’ nde yaptı. Aynı zamanda davranışsal finansın simgesi Josef Lakonishok’ un da öğrencisi oldu. Lee akademide kalmak istese de bir zaman sonra Euqene Fama’ nın Boyutlu Fon Danışmanlığı’ nda sayısal analist olarak çalışmaya karar verdi. Görünüşe göre Lakanishok’ un öğrencisi olmak “Etkin Pazar Hipotezi” şirketinde başkan yardımcısı olmasını etkilemedi.

Josef Lakonishok davranışsal finans konusunda 30 yılı aşkın araştırmalar yapıyor. Aynı zamanda LSV Varlık Yönetimi’ nin en büyük ikinci sahibi. Oldukça başarılı birisi, her yıl milyon dolarlarca hasılat elde ediyor. Lakanishok’ un fon yöneticiliği tecrübesi hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız bizim şu makalemizi Best Mutual Friends: LSV Value Equity Fund Returns And Alpha okuyabilirsiniz.

Lakanishok ve Lee, insider trading’ in getirileri (insider trading’ in farklı tanımlarına bakınız) üzerine 1975-1995 yılları arasında bütün şirketleri inceleyerek bazı analizlerler yaptı. Ayrıca insider trading’ in borsa endeksi için bir sinyal olup olmadığını da incelediler. İlginç biçimde insider trading’ in borsa endekslerinin hareketlerini tahmin etmek için kullanılabildiğine ulaştılar. Satın alım - (eksi) Satış oranını ve toplam insider işlemlerini her ay için hesapladılar ve bu oranı 5 yıl boyunca diğer 59 ayın oranlarıyla karşılaştırdılar. Net satın alma oranı en yüksek dilimindeyken, bu durum insiderların çoğunun iyimser olduğu demekti. Lakanishok ve Lee’ nin buldukları başka bir sonuç ta insiderların iyimser olduğu zamanlarda borsa endeksi 12 ay boyunca %21.2 oranında büyüyordu. Net satın alma oranının en düşük olduğu dilimde olması ise insiderların çoğunun kötümser olduğu anlamına geliyordu. Başka bir sonuç ta bu ikinci dilimde borsa endeksinin büyüme oranının 12 ay boyunca %8.1 oranına gerilemesiydi. Bu çalışma, insider trading’ in borsanın geleceğine yön veren bazı sinyal güçlerinin olduğunu ortaya koydu.

Çalışmada aynı zamanda Lakanishok ve Lee, takip eden 12 ay boyunca geniş ölçüde insider alımları yapan şirketlerin geniş ölçüde insider satışları yapan şirketlerden %7.8 daha fazla getiri sağladığını buldular. Buna rağmen, insider alımları küçük olan ve yüksek defter/piyasa değeri oranı sahip olan şirketlere doğru eğiktir. Oysa insider satışları daha büyük olan ve düşük defter/piyasa oranına sahip olan şirketlere yöneliktir. Bu ilişki olumlu getirileri etkileyebilir. Defter/piyasa oranı etkisini kontrol edip risk ayarlaması yaptıktan sonra bile elde edilebilecek getiri borsa endeksinden %4.8 daha fazla olacaktır.

Lakanishok ve Lee’ nin çalışmasından çıkaracağımız başka bir sonuç; insider trading’ in küçük firmalar hakkında daha aydınlatıcı olduğudur. Sonuç olarak, insider trading’ e dayanarak yapılan yatırım stratejileri sayesinde küçük miktarları (milyarlar yerine yüz milyonları) kârlı bir şekilde yönetebilirsiniz.

Konuyla ilgili olarak:

Is Insider Trading Legal?

How Insiders Use Private Information And Don't Get Caught?

SEC Regulation on Insider Trading: Section10b

Yazının orjinal metni: Insider Trading Returns Calculated By Josef Lakonishok And Inmoo Lee

Read More!

Whitney Tilson Netflix ve Open Table Hisselerini Aciga Satiyor

Yatirim yapmanin en kestirme yolu analizlerine guvendiginiz baska analistlerin buldugu sonuclari kullanarak yatirim yapmaktir. Benim Amerika'da begendigim hedge fon yoneticilerinin basinda David Einhorn gelir. Subat ayinda Ekonomi Turk 2 bloguna uye olan arkadaslara David Einhorn'un yaptigi islemleri taklit ederek Vodafone hisselerini yanilmiyorsam $21.40'dan satin aldigimi duyurmustum. Aradan 9 ay gecti ve bugun Vodafone hisseleri su an $27.57'den islem goruyor (arada bir yerlerde kar payi da dagitti). Yuzde kac kar yapmisim? Siz hesaplayin. Son dokuz ayda borsa endeksi pek fazla kazandirmadi Amerika'da bildiginiz uzere. O yuzden David Einhorn'u izleyerek iyi para kazanmisim.

Severek takip ettigim hedge fon yoneticilerinden bir tanesi de Whitney Tilson. Tilson bugun iki tane hisse hakkinda aciklamalarda bulundu. Ben bu hisseler hakkinda ne yapacagimi Ekonomi Turk 2 okuyucularina soyleyecegim. Siz Whitney Tilson'in ne dedigini asagidaki yazidan okuyabilirsiniz:

Whitney Tilson Is Short Opentable (OPEN) and Netflix (NFLX) Read More!

Insider Trading Konusundaki Akademik Arastirmalarin Ozeti

Insider trading konusunda yapilmis akademik arastirmalarin ozetini yapan iki tane yeni yazi yayinladik. Yazilara asagidaki linklerden ulasabilirsiniz:

The Insider Trading Anomaly: Make 7% More Than Index Funds
The Insider Trading Anomaly: Recent Academic Studies Read More!

Roubini, Peter Schiff’ den daha iyi bir gösterge mi?

Borsadaki büyük düşüşler yüzünden birçok kişi “kaybedenler”den oldu. Fakat bu olaylar birkaç tane de kazanan çıkardı. Mesela Roubini kazananlar listesinin en üstündedir. Roubini’ nin popülaritesi bunun sayesinde tavan yaptı ve bu durum uzun bir süre daha devam etti. Şimdi görünüşe göre Roubini televizyona sadece piyasa oynaklıklığının zıpladığı ve borsa endeksinin gerilediği zamanlarda çıkıyor. Gerçek ise “granger nedenselliği” ile yaptığımız istatistik testlerinde –bunun istatistiksel önem derecesi yüksektir- farklı olarak şunu gördük ki “Roubini yatırımcı güven endeksi, Roubini göstergesi” oynaklık endeksinin(VIX) ve borsa endeksinin iki hafta içinde değişmesine yol açıyor. İnanılmaz …

Bulduğumuz sonuçları halka yayınladığımız zaman, Roubini bizim yazımızı hemen twittter’ da takip edenleriyle paylaştı. Onu suçlayamayız. Halen de sonuçlar gerçekten tam olarak algılanamadı. Herkes biliyor ki Roubini ve David Rosenberg gibi permabearlar* 18 ay boyunca borsa konusunda yanılmışlardı. Bundan önce bu kişilere göre ekonominin durgunluktan çıkmıştı ve onlar uzun bir “u” şeklinde durgunluk olacağını tahmin ediyorlardı. Bunlar bir zaman sonra resesyonda ikinci bir dip yaşanacağına inanıyorlardı. Bu inanca göre Roubini hiçbir zaman “ Ben ikinci bir dipi tahmin ettim ve ekonomiye yavaşlamaya geçti yani ben haklıydım” diyemedi. Bu Polonya, Macaristan, Avusturya, Estonya, Letonya, Litvanya ve sonunda PİİGS(Portekiz, İtalya, İrlanda, Yunanistan, İspanya) gibi ülkelerde çıkacak depresyonu tahmin etmesi gibiydi. Roubini’ ye, 1 den 10 a kadar bir rakam tuttuk ve sana 9 kere tahmin etme şansı verdik deseydik büyük ihtimalle doğru olanı bulabilirdi.

Sonra, neden Roubini’ nin popülaritesi VIX göstergesine ve borsaya yön veriyordu? Aslında Roubini’ nin popülaritesi sadece kısa vadede bir göstergedir. Roubini göstergesi medyanın ve yatırımcıların pesimist düşüncelerinin vekilidir. Her ne zaman medya borsa hakkında kötümser hisler duyarsa Roubini gibi permabearlardan alıntılar yapmakta onlardan bahsetmektedir. Bu da yatırımcıların psikolojisini etkilemekte ve zincirleme reaksiyon yüzünden borsa endeksinin 1 ya da 2 hafta içinde düşmesine yol açmaktadır. Roubini’ nin güvenilirlik eşiği devam ettiği sürece, Roubini’ nin popülaritesi borsa göstergesi olarak başarılı olmaya devam edecektir.

Birçok okuyucumuz da bize Roubini’ nin en iyi zamanının geçtiğini ve Roubini göstergesinin- roubini güven endeksi- artık bundan sonra geçerli olmadığını söyledi. Evet Roubini belki 2008 resesyonu zamanında daha popülerdi. Fakat aradan geçen 12 ay sonrasına odaklanırsak, göreceğimiz sonuç Roubini göstergesi ile S&P 500 endeksi arasındaki korelasyon katsayısının bu zaman içinde 0.51 olduğudur. Geçen 4 yıl boyunca korelasyon katsayısı 0.68 idi. Yani Roubini göstergesi tahmine yönelik gücü zayıfladı fakat hâlâ önemli bir seviyededir.

Başka bir alternatif olarak Peter Schiff göstergesi bulunmaktadır. Schiff, Roubini’ den biraz sonra sahneye çıktı. Ve onu bir süre izledi. Fakat yakın zamanlarda onun da popülaritesi Nouriel Roubini’ den daha düşük bir orana gerilemiştir. Bu yüzden biz de Peter Schiff’ in korelasyon katsayısını hesapladık ve bulduğumuz sonuç geçen 12 ay boyunca -0.42 idi. Ayrıca Peter Schiff’ de medya ve yatırımcılar için iyi bir vekil oldu fakat Roubini kadar da iyi olamadı.Göründüğü gibi Roubini, Peter Schiff’ den daha iyi bir göstergedir.

*Permabear: Ekonomi ve borsa konularında gelecek hakkında her zaman olumsuz fikirleri bulunan kişi, felaket tellalı.

Yazının Orjinali: Roubini is a better indicator than Peter Schiff

Read More!

Warren Buffet Todd Combs'u David Einhorn Çok Pahalı Olduğu için mi İşe Aldı?

Warren Buffet'ın hedge fonu yöneticilerinin aldıkları paraların abartılı olduğunu düşündüğü biliniyor. Hep bunun hakkında konuşuyor. 2% yönetim gideri ve karın 20%'sini haketmediklerini söyledi. Buna rağmen, Buffet 2009'da -5.7%, 2009'da 6.2% ve 2010'da -4% 'lük getiri sağlayan Todd Combs'u işe aldı.

Bu muhteşem getiriler kesinlikle 2 ve 20 ödeme şemasını hakediyor.

Insider Monkey burada zorlama bir tahmin yapacak: Warren Buffet Todd Combs'a 2-ve-20'nin zırnığını bile vermeyecek. Ona 2'yi ödemeyecek, 20'yi ödemeyecek ve 2-ve-20'nin 1%'ini de ödemeyecek. Ona diğer kalburüstü hedge fonu yöneticilerinin maaşlarıyla kıyaslanabilir birşey vermeyecek. Görünüşe bakılırsa Warren Buffett Todd Combs'un makul bir alfa yaratabileceğini düşünmüyor. (Kimin umrunda? Şu an Warren Buffet'ın kendisinin de alfası yok.)

Bu pozisyon için yarışan ama sonradan kendilerini yarıştan çıkaran 2 aday vardı. Hedge fonu yöneticisi Li Lu ve kimliği gizli tutulan bir başkası. Neden birisi Warren Buffet için çalışmak istemesin ki? Warren Buffett yılda $500,000'dan az kazanıyor ki buna şirketi tarından ödenen daimi koruma gibi ek imkanlar da dahil. O halde bu işi alacak kişinin bu kadar parayı ya da daha azını kazanması beklenmekte, başka bir deyişle hedge fonu sektöründeki fiyatlara kıyasla ufak bir miktar.

Olumsuz seçimin (adverse selection) klasik bir örneği olarak, Herhangi bir alfası olmayan hedge fonu yöneticileri Warren Buffet tarzı ödemeleri kabul etmeye daha istekli olacaktır.

Todd Combs'un muhtemelen biraz alfası var (yine de çok değil) ama muhtemelen Warren Buffet'ın yerine geçmenin itibarı için bundan vazgeçmeye razı. Birkaç yıl sonra eğer işler yürümezse multi-milyar dolarlık bir hedge fonu açabilir ve vazgeçtiği milyonları geri alabilir. Yine de burada cevaplanmamış bir soru var: Kim bu gizemli üçüncü aday?

Insider Monkey bu kişinin David Einhorn olduğunu düşünüyor. Nedenlerine gelirsek:

1. David Einhorn 42 yaşında genç, tıpkı Todd Combs gibi.

2. Amerika'nın iç kesimlerinde doğmuş, Omaha'dan çok uzak değil (Kesinlikle New York'dan daha yakın). Büyük bir avantaj.

3. Warren Buffett gibi bir değer yatırımcısı. (value investor).

4. Bir reasürans firması olan Greenlight Capital RE'nin yöneticisi. Tam da Warren Buffett'ın uzmanlık alanı.

5. 1996'dan beri yıllık 22% net getiri sağladı -inanılmaz fiyatlardan sonra- Bu aynı zamanda Warren Buffett'ın aynı dönemdeki performansından da iyi.

Gördüğümüz tek engel Greenlight'ın yönetim altında $3 milyardan fazla varlığı var ve Einhorn giderlerden önce yaklaşık $200 kazanıyor. Warren Buffett'ın önerdiği bunun yanında fındık kadar kalır. Warren Buffett gerçek bir değer yatırımcısı değil ama bedavaya yaptırabileceği bir iş için birine asla yıllık $200 milyon ödemez. İşin özeti David Einhorn Warren Buffett için çok pahalı.

Bu yazının orijinali Insider Monkey blogunda yazılmıştır.

Read More!

Warren Buffet'in en büyük hatası

Warren Buffet gecenlerde simdiye kadar yaptıgı en kötü hatanın 1962 de New England da bir tekstil işletmesi olan ''Berkshire Hathaway'' i satın almak oldugunu belirtti.
Belki bu onun en kötü hatası fakat biz Warren Buffet ın en büyük hatasının baska birsey oldugunu düsünüyoruz.
Kariyerine Hedge Fon yöneticisi olarak ve müsterilerine % 6 esik fiyatı üzerinden %25 performans ücreti ödeterek basladı.Düzenlemelerin de yardımıyla hedge fonunun varlıklarının %24 'ünü 13 yılda biriktirdi.Daha sonra,ücret tarifesini bıraktı ve müsterileri icin hemen hemen hic ücret almadan calısmaya basladı.Eger biri gözden gecirirse,portföy büyüklügü performansı süründürür,Warren Buffet parasını yönetmis oldugu diger insanların cebinden ödemis olmalı.Fakat bu onun yapmıs oldugu en büyük hata degil.O aslında kendisinin net 100 milyar $ ının kamuya bagıslanmasını önledi.
Warren Buffet bir hedge fon yöneticisi olarak 1957 ve 1968 yılları arasında %32 üstü yıllık kar ve % 19 yıllık alfa oranlarına sahip olmustur.O bu alfayı cok calısarak ortaya cıkardı.Adaletli paylasımın vakti gelmisti.Bu esnada,servetlerinin cok daha fazlasını Warren Buffet' a borclanan milyoner yatırımcılar bes parasız kaldılar.
Bir hedge fon yönetici teknik olarak isci statüsündedir.Ekonomik hesaplamaların gösterdigi üzere isgücünün ekonomik hasılattan aldıgı pay 3'te 1'dir.Kalan 3'te 2'lık kısım kapitalistlere akmaktadır.Bu yüzden,bir hedge fon yöneticisinin iscilik ücreti olarak karın 3'te 1'ini talep etmesi oldukca normal olabilir.Piyasa 60'ların baslarında cok rekabetci olmadıgından Warren Buffet 3'te 1'den daha fazlasını talep edebilirdi ve yatırımcılarının durumu düsünülünce de muhtemelen daha iyi bir alternatif yoktu.
Insider monkey,sizin ücretsiz insider trading bilgi kaynagınız,Warren Buffet'in %6 esik fiyatı üzerinden %25 performans ücret fiyatı talep ederse ne kadar kazanacagını varsayımsal olarak hesapladı.Örnegin; yatırımcının ulasabilecegi en üst zirveyi de hesapladık..Warren Buffet gecmis yıllardan kaybettiklerini telafi edene kadar performans ücretlerini toplamaya da girismedi.Örnegin;1958 de Dow jones %38.5 kar getirdi Buffet 'ın hedge fon u %40.9.Bu %40.9 icinde %6 'lık kısmı ayrı tuttugumuz da(esik fiyatı),performans ücretinin kapsamına giren kısım %34.9'dur.%34.9 'un %25 'i de Warren Buffet ve hizmetleri karsılıgında kesilirse geriye %8.725 kalır.Bu yüzden Warren Buffet 'ın müsterileri %32.175 net kar sahibi olabilirlerdi.Bu Buffet'ın piyasalar yükseldigi zaman hedge fon yöneticilerini ücret kesintileri yüzünden neden elestirdigini anlamlandırmaktadır.Buffet'ın 1957 ve 1968 arası ortalama alfası % 19'du.Bunun anlamı suydu %21.9 'a borclanarak %40.9 gibi piyasanın cok üzerinde getiri elde etmekteydi.Bir baska mantıga göre,50 yıl önce yaptıgı seyi elestiriyordu.
Buffet'ın performans seması hakkında iyi birsey vardı ki eger %6'lık esik fiyatı altına düserse herhangi bir performans ücreti talep etmiyordu.Böyle olunca %10 zarar ettigi bir yıl hicbir performans ücreti almıyordu ve önceki yıldan kaybettiklerini telafi etmedigi sürece de gelecek yıl icin herhangi bir kesinti yapamıyordu.













Yukarıda tanımlanan tazmin seması temel alındıgında ,Warren Buffet Berkshire'ın sahip oldugu hisse oranı %78.75 'den 3 kat fazla oranda kaybedebilirdi.1977 de Berkshire 'ın baslangıcında Buffet'ın %24 sahipligi oldugunu varsaydık.Bu demek oluyor ki Buffet bugün olabiliceginden 3 kat daha fazla zengin.Keske gecmis 33 yılda ücret almadan calısmamıs olsaydı..

Diger yandan Warren Buffet'ın servetinin cogunu fakir insanlara dagıttıgını düsünüyorsanız,yanılmaktasınız.Yukardaki hesaplamalardan da görmüs olacagınız üzere,Warren Buffet ve onun inanılmaz alfa sı servetinin %70'ini Berkshire Hathaway hissedarları olan cok zengin insanlara kazandırmıstır.

Warren Buffet kendisi gibi asırı zengin insanların servetlerinin cogunu bagıs yaparak insanlıga hizmet etmeleri kavramını desteklemektedir!!Fakat yaklasık 33 yıl ücret almadan calısarak(!!),zengin müsterilerine 100 milyar$ kazanmstır ve bu aynı 100 milyar$ onun harika planının bir parcası olarak bagıslanacak olabilir!!Bu Warren Buffet'ın daha önce hic yapmadıgı kadar ki büyük hatası. Read More!

Neden Endeks Fonlarına Yatırım Yapmak Düşündüğünüzden Daha Masraflı?

Ücretsiz insider trading verilerinin yayınlandığı insider monkey sitesi sayesinde endeks fonlarının neden bu kadar popüler olduğunu anlayabiliriz. Endeks fonları, yatırım yapmanın gereksiz ve zararlı harcalamarını tam olarak ortadan kaldırmaz ama bunları önemli ölçüde asgariye indirir. Şunu belirtmekte fayda var; aslında endeks fonlarına yapılan yatırım pasif bir yatırım değildir. Yatırım yapacakların aklında tutması gereken bazı gizli maliyetler de vardır.

Genelde endeks fonları S&P 500(Spy,Ivv fonu vs.) ve Russell 2000(Ivm fonu) endekslerini takip eder . Bu endeks fonlarını aktif olarak yöneten olmamasına rağmen endeksler kendilerini aktif olarak yönetebilmektedir. S&P 500 Amerikan pazarındaki endeks değeri en büyük 500 şirketin katılımıyla oluşan bir endekstir.* Bununla birlikte Amerika' nın en büyük 500 şirketi sıralaması neredeyse her saniye hisse senetlerinin fiyatlarının artması ve azalmasıyla dalgalanmakta ve değişmektedir. Listenin üst sıralarındaki şirketler bundan pek etkilenmez. Ama listenin alt sıralarında bazı şirketler bu sıralamadan düşebilir, bazı şirketler de bu sıralamaya girebilir. S&P 500 endeksi periyodik olarak yaptığı duyurularla kimi şirketler listeye girerken kimileri de listeden düşer. Sizce bu duyurulardan önce ve duyuru yapıldıktan hemen sonra neler olmaktadır?

Endeks fonu yöneticilerinin koyun gibi endekslerinin portföy ağırlıklarını hatalı izleme riskini minimize ederek sıraya dizip izlemesinden beri; yöneticiler listeden düşen şirketleri son saniyeye kadar elinde tutarken uyanık borsa simsarları düşen ya da düşecek şirketlerin hisse senetlerini günler ya da haftalar önce elden çıkarırlar. Ayrıca bu yöneticiler listeye yeni çıkan şirketlerin hisse senetlerini resmi olarak açıklanmadan almazlar fakat uyanık tüccarlar zaten o hisse senetlerinden almışlardır. Bu işlemlerin çoğu yapay olduğundan bu dengesiz işlemler piyasanın üzerinde büyük etki bırakır. Listeden düşen şirketler daha düşük performans sergilerken listeye yeni giren şirketler o gün daha yüksek bir performans sergiler. Sizce bunun hesabını kim ödemektedir? Tabii ki endeks fonuna yatırım yapanlar. 2006’ da yapılan bir araştırmaya göre bunun yatırım yapanlara yıllık maliyetinin 1 milyar dolar ile 2.1 milyar dolar arasında olduğu tahmin ediliyor.

Bunun listeye yeni giren şirketlerin başarısız şirketleri listeden çıkarttığı sürece küçük bir maliyet olduğunu düşünebilirsiniz. Fakat 2008’ de yapılan başka bir araştırma, Russell 2000 endeksinin dengeye gelmesinin etkisi ve getirileri üzerinde analizler yaptı. Buna göre Satın alıp bir kenara koyma stratejisi(listeden çıkan şirketleri barındıran ve listeye yeni giren şirketleri barındırmayan bir portföy düşünün), yıllık yeniden düzenlenen endeksten daha yüksek getiri sağlayacaktır. 1979-2004 periyotları arasında bu oran bir yıl boyunca ortalama +%2.22 ve 5 yıl boyunca ise +%17.29' dır. Sonuç olarak, endeks fonlarına yatırım yapmak düşük maliyetli bir yatırım stratejisi değildir. John Bogle ve onun gibi düşünenleri bırakın, kafanızı kullanın . Endeks fonlarına oranla daha fazla kazanç sağlamak için borsadaki birkaç anormallikleri inceleyeceğiz bunun için insider monkey’ i takip etmeye devam edin.

* S&P 500 endeksine girmek için şirketin piyasa değeri en az 5 milyar dolar olmalıdır. İşlem hacmi ve uygun fiyat, kârlılık, ve şirket tipi(ortaklıklar, holding şirketleri dahildir) seçim kriterleridir. Bu kriterleri ihlal etmek ise hisse senetlerinin işleme kapatılmasına neden olabilir. Listeden düşebilecek şirketler için belirsizlik seviyesi vardır aynısı listeye girebilecek şirketler için de geçerlidir.

Yazının orjinali: Why Investing in Index Funds Is More Expensive Than You Think

Ayrıca ilk çevirim olduğu için bazı yerleri yanlış çevirmiş olabilirim, düzeltirseniz sevinirim.

Read More!

Insider Monkey New York Observer'da

Bu sabah senelerdir Ekonomi Turk'te binlerce yazi yazildigindan, bir suru baba ekonomi yorumu yapildigindan ama bir turlu Turkiye'de Hurriyet, Milliyet, Zaman gibi gazetelere haber olamadigimizdan sikayet ediyorduk. Hatirlarsaniz bu senenin basinda Turkiye'nin 2010 yilinda herkesin beklediginden daha yuksek hizlarla buyuyecegi haberini ilk ben yapmis, medyadaki ekonomistlerin hangi tahminleri yaptigini tek tek siralamis, sonra da dalga gecer gibi herkesin yaptigi tahminin en ust noktasinda ben de tahminimi yapmistim. Neydi tahminim hatirlayan var mi? Sadece %6. Turkiye'nin onca guzide ekonomisti, dunyada Turkiye'nin buyumesiyle ilgili tahmin yapan onlarca ekonomist ve finansinin hic birisi benim yaptigim %6 tahmini kadar yuksek bir tahmin yapamamisti. Simdi de Turkiye ekonomisi %8'e yaklasan hizlarla buyurken borsaya girmeye cabaliyorlar. 

Neyse diyecegim o ki, burada cok halis yorumlar yapilmasina ragmen bir turlu kendimizi yarandiramadik Turkiye'nin amiral medyasina. Bastirdigimiz kitap sata sata 6 ayda 1000 tane satti. o da Karaman'da ders kitabi olarak okutuldugu icin.

Madem bizim meziyetlerimiz Turkiye'de deger gormuyor, ben de bir ingilizce blog baslatayim dedim. Daha ilk hafta Financial Times'in websitesi bizden bahsetti. Aradan bir ay gecmeden Wall Street Journal'un websitesinden de link almayi basardik. Ve Nihayet dun Warren Buffett, Todd Combs ve David Einhorn hakkinda yazdigimiz yazi New York Times gazetesinin bir numarali finans bloguna haber oldu.Az once de New York Observer'da yazdigimiz yazidan bahseden bir yazi daha yazildi.

Hurriyet'in, Milliyet'in, Sabah'in, Zaman'in bizi kose yazari olarak calistirmasi lazim da herhalde dikkatlerini cekemiyorum. Ne yapayim yani, Bogaz koprusune cikip intihar ediyormus numarasi mi yapayim? Onu yapsam bu sefer de ancak 3. sayfaya "Kose yazari olamayan ekonomist kendini intihara kalkisti" embesil basligi altinda haber oluruz...

Read More!

Duyurular: Yazarlik vs.

Oncelikle Orhan Karaca'nin ve Ugur Gurses'in twitter'da yazmaya basladiginin haberini vereyim. Ulkede adam gibi yorum yapan bir kac kisiden iki tanesi bunlar. Yazilarini, daha dogrusu 140 karakterlik kisa dusuncelerini takip etmek istiyorsaniz @orhan_karaca ve @ugurses isimlerini takip ettikleriniz listesine ekleyiniz. Haa, Insider Monkey'i de twitterdan takip edebilirsiniz: @insidermonkey

Insider Monkey'de yayinlanan ingilizce yazilarin cevirisini Ekonomi Turk'te yayinlamak isteyen 7 arkadasimiz simdiye kadar basvurdular. Simdilik bir eleme yapmayi dusunmuyorum. Ceviri yapmaya basladiklari zaman bu isin hic de sandiklari kadar kolay olmadigini, saatler aldigini vs. farkedeceklerdir.O yuzden de bir muddet sonra kendiliklerinden yazmaktan vazgececeklerdir. Hayatin gercegi bu. Hani insanlar size "ben kucukken Arda'yla ayni takimda oynuyorduk, ben biraktim, o devam etti, simdi yildiz oldu" seklinde hikayeler anlatirlar ya, onun gibi iste :)

Icinizden 7 yazar cok olmadi mi biraz diye dusunenler olabilir. Bu yazarlarin ayni yazilari cevirmesinde ben zarar degil fayda goruyorum. Her yazara istedigi yaziyi cevirebilecegini soyledim. Bir yazinin birden fazla cevirisinin olmasinin faydasi kendi yaptiklari yanlislari gormelerini saglamasidir. Yaziyi nasil daha iyi cevirebilirdim sorusunun cevabini otomatik olarak bulacaklardir. Ingilizce bilen okuyucular zaten gitsinler yazinin orijinalini okusunlar. Turkce bilenler de bir yazinin birden fazla Turkce yorumunu okuma firsatina sahip olacaklari icin yazilari daha iyi anlayabilirler.

Ne zamandir kimseye pek bir faydamiz dokunmuyordu, bu ceviri projesi iyi oldu... Read More!

Warren Buffett'in Hayatinda Yaptigi En Buyuk Hata Nedir

Warren Buffett hakkindaki yazilarimizin sonuna dogru geliyoruz. Bu sefer de cok guzel bir yazi yazdik. Gecen hafta Warren Buffett yaptigi en buyuk hatanin Berkshire Hathaway sirketini satin almak oldugunu soylemisti. Oysa bu Warren Buffett'in hayatinda yaptigi en buyuk hata degildi. Buffett'a bundan cok daha pahaliya mal olan baska buyuk bir hata daha var. Bunu ogrenmek icin Warren Buffett’s Biggest Mistake baslikli Insider Monkey'de yayinlanan yaziyi okumanizi oneririm. Read More!

Insider Monkey New York Times'ta

Senelerdir Ekonomi Turk'te binlerce yazi yaziliyor, bir suru baba ekonomi yorumu yapiliyor, Turkiye'de Hurriyet, Milliyet, Zaman gibi gazetelere haber olamiyoruz. Baktim bizim meziyetlerimiz burada deger gormuyor, bir ingilizce blog baslattim. Daha ilk hafta Financial Times'in websitesi bizden bahsetti. Aradan bir ay gecmeden Wall Street Journal'un websitesinden de link almayi basardik. Ve Nihayet dun Warren Buffett, Todd Combs ve David Einhorn hakkinda yazdigimiz yazi New York Times gazetesinin bir numarali finans bloguna haber oldu. Dealbook'ta Insider Monkey hakkinda cikan yaziyi buradan okuyabilirsiniz.

Bir Hurriyet'e haber olamadim ya ben ona yanarim. Adamlarin bizi kose yazari olarak calistirmasi lazim da tek problemimiz dogruyu soylemek... Read More!

Ingilizcesini Gelistirmek Isteyenler Icin Firsat

Bir suredir Insider Monkey blogunda cok guzel yazilar yayinliyoruz. En buyuk problem yazilarin ingilizce yayinlaniyor olmasi. Aramizda ingilizce bilmeyen cok kisi var, ve yatirimlar konusundaki bazi yazilar ozellikle finans konusunda cahil olan insanlarimiz icin cok yararli yazilar.

Ingilizcenizi gelistirmenin yollarindan bir tanesi de ceviri yapmaktir. Bunun icin aslina bakarsaniz iki dili ve ceviri yaptiginiz konulari da bilmeniz idealdir. Ancak yarim yapalak da olsa ceviri yapacak arkadaslar varsa blogumuza yazar olarak alabilirim. Finans konularinda bilgi sahibi olmasi ve yeni kavramlari ogrenmek konusunda istekli birisini ariyorum. Ilgilenenler email atabilirler. Ucret Warren Buffett'in verecegi ucretten biraz daha kotudur (sifir civari). Aradigim kisinin orta derecede ingilizce bilmesi yeterli, nasilsa calisip gelistirecek... Read More!

Warren Buffett'in Yeni Elemani: Todd Combs

Warren Buffett Berkshire sirketinin elindeki $50 milyari bulan fonlari yonetmek icin $400 milyonluk fon yoneten Todd Combs isimli hedge fon yoneticisini ise almis. Hayirli ugurlu olsun. Warren Buffett hakkinda daha bu sabah hedge fon yoneticilerinin maaslarina atip tuttugu ici bir yazi yazmistik. Adam gitmis bir hedge fon yoneticisini ise almis. Buffett Amca, hedge fon yoneticileri ise yariyorsa aldiklari paraya laf etme, ise yaramiyorlarsa niye bunlari kendi sirketinin basina gecirirsin?

Bu konuyla ilgili detayli bir yaziyi Insider Monkey blogunda yayinladik: Did Warren Buffett Hire Todd Combs Because David Einhorn Was Too Expensive? Ilgilenenler okuyabilirler. Read More!

Insider Trading'in Getirisi

Insider trading etkin pazar hipotezine ilk agir darbeyi vuran teorilerden biridir. Insider trading konusunda en genis arastirmalardan bir tanesine Josef Lakonishok ve onun ogrencisi Inmoo Lee imza atmistir. 20 yili kapsayan bu bilimsel arastirma temelde insider trading verileri kullanilarak borsa endeksinden senelik %7,8 daha fazla getiri saglanabilecegini soyluyor. Insider trading portfoyundeki sirketler kucuk oldugu icin ve yuksek defter degeri/piyasa degeri oranina sahip oldugu icin bu alanlarda da risk ayarlamasi yapilmasi gerekmektedir. Risk ayarlamasindan sonra dahi insider trading verileri kullanilarak elde edilebilecek getiri orani borsa endeksinden %4,8 daha yuksektir.

Konuyla ilgili Insider Monkey blogunda yazilmis Insider Trading Returns Calculated by Josef Lakonishok and Inmoo Lee baslikli detayli yaziyi okuyabilirsiniz. Read More!

Warren Buffett ve Hedge Funds

Kariyerine hedge fon yoneticisi olarak baslayan ve 13 yil boyunca senelik %19 alpha yaratan Warren Buffett bugun benzer yontemleri kullanarak alpha yaratan hedge fon yoneticileri hakkinda atip tutuyor. Hatirlarsaniz bir kac sene once birisiyle 1 milyon dolarina bahse girmis ve hedge fonlarin S&P 500 endeksinin uzerinde getiri saglayamayacagini iddia etmisti.

Warren Buffett hakkinda daha once hatirlarsaniz su yazilari yazmistik:
Chart of the Day: Warren Buffett’s Alpha 1977-2009
How to calculate Warren Buffett's Alpha and Beta
How Warren Buffett Tricked His Investors

Bu yazida da Warren Buffett'in hedge fon yoneticilerini cok yuksek performans primi icin elestirmesini elestiriyoruz. Kendisi musterilerinden %25 performans primi alarak zengin olurken hersey iyiydi de simdi mi kotu oldu? Bu konuyla ilgili Warren Buffett'a 5 tane elestiri getiriyoruz. Bunlari Warren Buffett and Hedge Funds baslikli yazimizdan okuyabilirsiniz. Read More!

Aclik Sinirinin Altinda Yasayan Insanlarin Orani En Fazla Nerededir?

Turkiye'de sendikalar haftada bir yoksulluk siniri, aclik siniri rakamlari aciklarlar. Rakamlar o kadar abartilidir ki her sene enflasyonun uzerinde artmakla kalmaz, ustune ustluk dunyanin en zengin ulkelerinden bir tanesi olan Amerika'daki yoksulluk sinirinin dahi uzerine cikar. Evet yanlis okumadiniz. Turkiye'de sendikalar tarafindan aciklanan yoksulluk siniri rakamlari Amerika'dan daha yuksektir. Yani Amerika'da (hani bir cok seyin cok pahali oldugu ulke olan Amerika var ya) yoksul kabul edilmeyen insanlara Turkiye'de sendikalar yoksul der. Bu konuyla ilgili bir yaziyi Ekonomi Turk kitabinda da yayinladik.

Amerika'da yoksulluk siniri tek kisi icin senelik vergi oncesi $10800 civarindadir. Biz bu rakamin yarisini aclik siniri olarak kullanarak Amerika'da aclik sinirinin altinda yasayan insanlarin orani en fazla nerededir sorusuna cevap aradik. Amerika'da asiri yoksullugun en fazla hangi eyaletlerde oldugunu merak ediyorsaniz (belki tanidiklariniz vardir, A eyaletindeki okula mi gitsem B eyaletindeki okula mi gitsem diye kara kara dusunen) Top 10 States With Extreme Poverty; Doubling The GDP Won’t Even Help baslikli yaziyi okuyabilirsiniz. Ingilizce bilmiyorsaniz dahi eyaletlerin siralamasindan yazida ne yazildigi anlasilir zaten. Read More!

En Cok Yoksulluk Cekilen Bolgeler

Amerika'da yoksulluk denilince akla zencilerle, kizilderililer ve Meksikalilar gelir. Bir eyalete "sizin eyalette yoksulluk cok fazlaymis" derseniz hemen sucu azinliklarin uzerine atarlar. O yuzden Amerika'daki beyazlara ozel bir yoksulluk haritasi cikardik ve beyazlarin en cok yoksulluk cektikleri bolgeleri belirledik. Amerika'da yoksullugun en fazla oldugu 13 eyalete 13 States with The Highest White (excluding Hispanics and Latinos) Poverty baslikli yazidan ulasabilirsiniz. Read More!

Endeks Fonlarina Yatirim Yapmanin Gizli Maliyetleri Nelerdir

Endeks fonlariyla ilgili Turkiye'de pek bir calisma yapildigini zannetmiyorum. Kendine guvenen bir arkadas bir kac haftada oturup yayinlanabilir kalitede bir calisma yapabilir aslinda. Konu basit. Endeks fonlarina yatirim yapanlar pasif yatirim yaptiklarini zannederler. Oysa endeks fonlarinin takip ettikleri endeksteki hisseler her sene sirket buyuklukleri siralamasi degistigi icin degisir. Bazi sirketler endeksten atilirken bazi sirketler de endekse eklenirler. Bunun bir neticesi de endeks fonlarinin (index funds) endeksleri takip ettikleri ayni alim satim islemlerini yapma zorunlulugudur.

Bu durumdan istifade edip kar edenler var mi? Endeks fonlarina yatirim yapanlar ne kadar para kaybederler? Endeksten cikarilan sirketler endekse eklenen sirketlerden daha yuksek mi getiri saglar yoksa daha dusuk mu? Tum bu sorularin cevaplarini Insider Monkey'de yayinlanan Why Investing in Index Funds Is More Expensive Than You Think baslikli yazidan okuyabilirsiniz. Read More!

Best Mutual Funds: Josef Lakonishok

Davranissal finans konusunda makale okuyanlarin cogu Josef Lakonishok'un yazdigi cesitli sayidaki makale ile karsilasmislardir. Lakonishok diger unlu ekonomistler Andrei Schleifer ve Robert Vishny ile ortak olarak LSV Asset Management sirketini 1994 yilinda kuruyorlar. Sirketin buyuk ortagi bir venture capital sirketi, ikinci buyuk ortak ise Lakonishok.

Lakonishok akademisyen olarak yaptigi calismalarin sonuclarini uygulayarak bir yatirim fonu baslatiyor. Bugun yanilmiyorsam fon $48 milyar gibi anormal buyuk bir para yonetiyor. Mutual fund oldugu icin sirket senelik gelirleri yonettikleri varliklarin asagi yukari %0.4'u kadar (masraflar dusuldukten sonra). Bu senelik $200 milyon dolar gibi bir rakam. Bunun %44'u buyuk ortaga gidiyor, Lakonishok'un payinin da %25 civarinda oldugunu varsayarsak adamin senede ne kadar para kazandigi konusunda yaklasik bir fikir edinebiliriz.

LSV'nin bu kadar basarili olmasinin temel sebebi diger mutual fund'larda pek gorulmeyen bir ozellige sahip olmasi: LSV'nin senelik %1,2 civarinda bir alphasi var (masraflardan sonra).Yani LSV'ye para yatiranlar endeks fonlarin kazandirdigindan 1 puan daha fazla getiri saglayabiliyorlar. O yuzden de bir cok yatirimci LSV'ye hucum etmis durumda. LSV hakkinda best mutual funds baslikli detayli bir yaziyi Insider Monkey blogunda yayinladik.Yaziya asagidaki linkten ulasabilirsiniz:

Best Mutual Funds: LSV Value Equity Fund Returns and Alpha Read More!

Temettü Verimi Yüksek Şirketlerin Toplam Getirisi Borsa Endekslerinden Fazla mıdır?

Dünyada faizlerin yerlerde süründüğü dönemlerden geçiyoruz. Daha önce dikkatinizi çektiğim Can High Dividend Stocks Beat 10-Year Bonds Or the Stock Market? başlıklı yazıda temettü verimi yüksek olan şirketlerin faizlerin yerlerde süründüğü zamanlarda borsa endeksinden senelik %5,4 daha fazla getiri sağladığını aktarmıştım. Faizlerin önümüzdeki yıllarda nerelerde olacağını bilmiyoruz. O yüzden de bugün yaptığımız yatırımlar belki de faizlerin yükselmesi durumunda elimizde patlayabilir. Belki de patlamaz. İşte bu yüzden yatırım kararlarımızı vermeden önce izleyeceğimiz stratejiyi çok uzun zaman serileri kullanarak test etmemiz yatırım yapmanın bir koşuludur. Yoksa sağdan soldan duyduğumuz hisse tüyoları veya yatırım tavsiyeleri ile hareket edersek sonumuzun hüsran olması kuvvetle muhtemeldir.

Temettü verimi yüksek şirketlerin toplam getirisi borsa endekslerinden fazla mıdır sorusunun cevabını Amerikan verileri kullanarak ve 1927-2009 arasındaki 83 yıldaki getirilere bakarak yanıtlayacağız. Bu konuyla ilgili detaylı araştırma Insider Monkey blogunda yayınlandı ve araştırmada kullanılan metodoloji, teknik detaylar ve diğer sonuçlar için Should We Invest in Dividend Stocks For The Long Term? başlıklı yazıyı okumanızı öneririz. Biz size araştırmanın özetini sunacağız.

Araştırma 83 yıllık dönemde yüksek temettü verimine sahip şirketlerin getirisinin senelik %13,0 borsa endeksinin senelik getirisinin ise %11,7 olduğunu ortaya koymuş. Ancak ara ara 10 yıl gibi çok uzun dönemler boyunca yüksek temettü veren şirketlerin getirisinin borsa endeksinin getirisinin çok altında kaldığı da vurgulanmış. En son 1987-1999 arasındaki 13 yılın 11’inde yüksek temettü verimine sahip şirketler borsadan daha kötü bir performans sergilemiş. Her sene de ortalama %7,7 az getiri sağlamış. 1987’de yüksek temettü verimine sahip şirketlere uzun vadeli yatırım yapanlar büyük bir fırsatı kaçırmışlar anlayacağınız. Belki de bu yüzden medyada veya akademide yüksek temettü verimine sahip şirketlerle ilgili araştırma ve haberlere pek rastlamıyoruz. Eğer yüksek temettü verimine sahip şirketlerin 73 yıllık getirisini 2000 yılında borsa endeksleri ile karşılaştırmış olsaydık araştırmamız yüksek temettü veren şirketlerin kötü bir yatırım olduğu sonucuna varacaktı.

Son 10 yılda ise tam tersi bir durum gerçekleşmiş ve on yılın dokuzunda yüksek temettü verimine sahip şirketler borsaya fark atmış. Fark o kadar büyük ki her sene ortalama %10,2 gibi başka yerlerde başarılması çok yüksek bir seviyeye işaret ediyor. Özetle temettü verimine sahip şirketlere doğru zamanlarda yatırım yapmak çok kazançlı görünüyor, yanlış zamanlarda girerseniz ise uzun vadeli kardan zarar edersiniz. Karar sizin. Diger istatistikler icin Insider Monkey'deki yaziyi okuyun.

Read More!

Efsanevi Yatirimci Jim Rogers

Soros'un bir zamanlar ortagi olan Jim Rogers Bloomberg HT haber kanali ile bir soylesi yapmis. Su Yigit Bulut yaman adam dogrusu, ekonomiden vs. falan anlamiyor ama Bloomberg ile ortakliga gidilerek boyle bir kanal ortaya cikmasinda payi varsa kendisini tebrik ederim dogrusu.

Turk insani yatirim yapmaktan anlamaz, yatirim yapmayi bilen adamdan da anlamaz.BloombergHT soylesiyle ilgili videolari sitesine koymamis, kaydetmemisler dahi. Ingilizce transcriptleri de yok soylesinin, o yuzden sadece gazeteye konan habere bakarak yorum yapabiliyoruz. Gazeteye de konan haberin altina arkadasin bir tanesi Rogers'in papyonuyla ilgili yorum birakmis. Muhtemelen haberde kendi dikkatini en cok papyon cekmistir.

Insider Monkey hemen ise sarilarak bu haberi de dunku Bill Ackman haberi gibi ingilizceye cevirdi ve birazdan isbirligi yaptigi diger sitelerle paylasmaya baslayacak. Amerika bugun de Haberturk'u konusuyor olacak. Jim Rogers'in soylesisiyle ilgili olarak ne yazdigimizi merak ediyorsaniz Jim Rogers Forecasts A Lost Decade For America and A Weaker US Dollar baslikli yaziyi okumanizi tavsiye ederim. Haberturk'te yeralan haberin linkine de ayni yazidan ulasabilirsiniz. Read More!

Amerika Hurriyet Gazetesinin Haberini Konusuyor

Ara ara Hurriyet gazetesinde "Amerika'da herkes Turkiye'yi konusuyor, cok iyi reklam yaptik" seklinde kulliyen yalan haberler yayinlanir. Turkiye Amerika'lilarin umurunda bile degildir, sorsaniz haritada dahi gosteremezler. Ancak Turkiye'de deprem olacak veya Tayyip Erdogan'in attan dusen goruntuleri yayinlanacak da Turkiye haber olacak. O yuzden bu tur haberlere pek itibar etmeyin derim.

Ana konumuza girmeden once yapmamiz gereken ikinci bir tespit de su. Her ne kadar Hurriyet Turkiye'nin en onde gelen gazetelerinden bir tanesi olsa da gazetecilik anlayisi cok gariptir. Surekli bir sekilde yabanci medyadan asirdigi haberleri Turkceye cevirerek kaynak gostermeden yayinlar. Bazen ayip olmasin diye kaynak gosterir.

Bugun belki de Turkiye tarihinde bir ilk gerceklesti ve Hurriyet gazetesinin gecen ay yaptigi bir ekonomi haberi Amerika'da gundemin tepesine oturdu. Abarttim biraz. New York'ta finans sektorunde en populer sitelerden ikisi bankalar ve hedge fonlar hakkinda dedikodu haberler yayinlayan Dealbreaker sitesi ile Business Insider siteleridir. Ben gecen ay Hurriyet gazetesinde meshur hedge fon yoneticisi Bill Ackman hakkinda "bogazda ciplak yuzdu" temali bir haber gormustum. Adam bunu aciklamasa belki Hurriyet adami haber bile yapmayacakti. Neyse bu haberin bir kismini ingilizceye cevirerek arasina da biraz Turkiye ekonomisinin ve borsasinin reklamini yaparak Insider Monkey bloguna Bill Ackman Swam Naked baslikli bir yazi yazdik. Bill Ackman Turkiye'de bilinmez ama Amerika'da takip edilen hedge fon yoneticilerinin basinda gelir. O yuzden de yazi hem Business Insider'in hem de Dealbreaker'in editorlerinin dikkatini cekti ve bu konu ile ilgili 3 tane haber yayinlandi. Iste haberlerin linkleri:

A horrible Google translation: Hurriyet calls Bill Ackman "New York's Naughty Boy"
Bill Ackman on Swimming Naked and Playing Tennis with Soros
Bill Ackman Big Fan of The Skinny Dipping

Ozellikle Dealbreaker sitesini New York'taki Goldman Sachs, JP Morgan gibi bankalarda calisanlar surekli takip ederler. Benim sayemde Hurriyet'in haberi Amerikalilara da ulasmis oldu. Bu sefer destekli bir sekilde "Amerika Hurriyet'i konusuyor" baslikli bir haber yapabilirler. Hurriyet'teki editorleri taniyaniniz varsa adamlara bir mesaj ativerin de haberleri olsun. Yoksa adamlarin dikkatini ancak "bogazda ciplak yuzdu", "kendini 5 erkek ve bir Japonla aldatan karisini satirla dogradi" turu haberler ceker. Neyse, Hurriyet'i ve haberi yazan Hulya Guler'i bu basarisindan dolayi kutluyor ve bir gun de Ekonomi Turk'un yazilarini okuyucularina duyurmasi temennisinde bulunuyorum. Kitabimizin ikinci baskisi yakinda piyasaya cikacak (mesaj yerine gitti mi bilmiyorum).

Not: Twitter'dan friendfeed'den facebook'tan su haberi duyurun da Hurriyet'in kulagina gitsin. Yoksa adamlara mail atsam da acip okumuyorlar. Financial Times'a ulasabiliyorum Hurriyet'e ulasamiyorum; tam bir muamma. Read More!

Bill Ackman Kimdir? Neden Bogazda Ciplak Yuzer?

Gecen ay Amerikali basarili hedge fon yoneticilerinden William Ackman Turkiye'ye tatile geldi ve Istanbul'da da gazetecilerle bir araya gelerek kendini Turk yatirim dunyasina tanitti. Bill Ackman yeni nesil hedge fon yoneticilerinden. Bir sirketin %10-15 gibi oranlarda hissesini satin alip daha sonra sirkete yonetim kuruluna girerek yonetimde soz sahibi olmaya calisir. Bunun temel sebebi de sirketin piyasa degerini ve karliligini arttiracak adimlarin atilmasini hizlandirmaktir.

Amerikan borsasinin ciddi oranlarda geriledigi 2004-2010 yillari arasinda Bill Ackman yatirimcilarina ortalama %22-23 arasinda getiriler saglamistir. Bunlar kucumsenecek rakamlar degildir, Warren Buffett bile beceremiyor bu getirileri.Benim de takip ettigim hedge fon yoneticileri arasinda yer alan Ackman su siralar yine JC Penney ve Fortune Brands sirketlerine yaptigi yatirimlarla gundemde. Ackman'in bu sirketlerin hissesini aldigi kamuya aciklaninca sirketlerin hisseleri bir kac gunde %10'a yaklasak oranlarda degerlendiler. Yatirimcilar da Ackman'in yine basarili olacagini dusunuyorlar.

Ote taraftan Bill Ackman'i bizim medyamizda taniyan hic yoktur. Hurriyet'te yayinlanan haberden medya mensuplarinin Bill Ackman'a George Soros, Warren Buffett, ve Bernie Madoff hakkinda sorular yonelttiklerini goruyoruz. Digerlerini ne yapacaksiniz, adamin son 6-7 yillik performansi bunlarin hepsinden daha iyi, bu adami tanimaya calisin.

Bill Ackman Harvard'dan MBA almis ve 20 sene once Istanbul'a geldiginde bogazda denize ciplak girmis. Hurriyet gazetesi de haberinde bunu baslik atmis. Bu konuda Insider Monkey'de de Bill Ackman Swam Naked (And Illegally) baslikli bir yazi yayinlandi. Artik Bill Ackman'in ciplak yuzmesini sadece Turk medyasi degil, Amerikalilar da biliyor.

What is Insider Trading Anomaly
Recent Academic Studies on Insider Trading
Insider Trading in Netherlands
Insider Trading Returns
Definition of Insider Trading
Is Insider Trading Legal?
How Insiders Use Private Information and Don’t Get Caught?
SEC Regulation on Insider Trading: Section 10b Read More!

Varant Nedir (Varant Pastası)

Varant Nedir diye merak edenler için bilgilendirme yazılarına devam ediyoruz. 2 aydan fazladır işlem görmekte olan varant piyasasında, şimdiye kadar sadece Deutsche Bank’a ait varantlar işlem görmekteydi. 25/10/2010 tarihi itibariyle İş Yatırım’a ait varantlar da raflardaki yerlerini alacak. Piyasaya yeni oyuncuların katılması şüphesiz ki yatırımcılar açısından kazanç sağlayacaktır. Nedeni ise gayet basit; varantların alım-satım kotasyonlarını kendilerince oluşturan bu iki firma arasında bundan sonra ürün bazında alım-satım fiyatları arasında tercih edilme rekabeti ortaya çıkacak, kotasyonlar kabul edilebilir düzeylere inerek işlem hacminin artmasına yardımcı olacaktır.

İş Yatırım 25/10/2010 tarihi itibariyle;

29/04/2011 vadeli hem alım hem de satım varantı olmak üzere 2 farklı ürün ihraç ederek piyasaya hoş bir merhaba demeye hazırlanıyor. Aracı kuruluş varant piyasasını izlemeye başladığım ilk günden beri gözüme çarpan en önemli şey bu piyasanın oldukça gelişmeye açık oluşu. Piyasaya yeni ihraççılar ve ürünlerin dahil olması gerekliliği daha şimdiden ortada. İş Yatırım’ın da bu işe dahil olması ortadaki pastanın ne kadar büyük olduğunu bizlere açıkça göstermektedir.

Son iki aylık işlemlere baktığımızda, bu piyasada en çok işlem gören ürünlerin 3 farklı hisseye ait satım varantları olduğunu görmekteyiz. Bugün itibariyle toplam açık pozisyonlara bakarsak;

ISCTR satım varantı (31-Ara-2010) (Kullanım Fiyatı 5,25-TL) >> 3.522.962 adet

GARAN satım varantı (31-Ara-2010) (Kullanım Fiyatı 7,50-TL) >> 2.174.015 adet

KCHOL satım varantı (31-Ara-2010) (Kullanım Fiyatı 5,50-TL) >> 1.437.786 adet

Bu işlemlerin de neredeyse tamamı portföyler tarafından yapılan işlemler. Bireysel işlem değildir. Buradan benim anladığım elinde bu hisseleri bulunduranların iki amacı olabilir.

*Ya bu işlemleri yapanlar ellerinde bu hisseleri bulundurmakta ve kullanım fiyatları altında düşüşlere karşı spottaki hisselerini bir nevi sigorta altına almaktalar,

*Ya da bu işlemleri yapanlar ellerinde bu hisseleri buludurmamakta ve spot hissenin kullanım fiyatlarının altına düşeceğini öngörerek kısa pozisyon alarak kazanç elde etme peşindeler.

Bana göre ilk seçenek daha ağır basıyor. Alım satım fiyatlarının oldukça düşük olması uzun süredir elinde bu hisseleri bulunduranlar için sigorta almayı cazip hale getiriyor olabilir. Borsayı az biraz takip ediyorsanız ilgili hisselerin şuanki fiyatlarının kullanım fiyatlarından oldukça yüksek seviyelerde olduğunu görebilirsiniz. İçinde bulunduğumuz dönemde bu hisselerin kullanım fiyatının altına düşeceğine dair işlem yapmak ne derece mantıklı sorgulanması gerekir.

Kısacası; varant pastası oldukça büyük, özellikle VOB’da yoğun işlem hacmine sahip aracı kuruluşlar yakın zamanda bu piyasaya dahil olup yeni ürünler ihraç edeceklerdir. İMKB 30 da yabancı oranı yüksek olan hisseleri takip etmekte fayda var, yakın zamanda varant piyasasında bu hisseleri dayanak gösteren farklı vadelerde yeni enstrümanlar görebiliriz. Yabancılar diyorum, çünkü varant piyasasında ellerinde bu hisseleri bulundurup da sigorta alacak yatırımcı kafası henüz bizim türk yatırımcılarda tam olarak oluşmuş değil. Varantlara bir başka yazıyla devam edene kadar hoşçakalın.

NOT : Bu yazı bilgilendirme amacıyla yazılmış olup hiçbir şekilde yatırım tavsiyesi içermemekte sadece kişisel görüşlere yere verilmektedir. Yazılanlara nedeniyle para kaybederseniz gelip ağlamayın. Ben piyasadan anlamam benden söylemesi.

Read More!

Radikal'in Yeni Ekonomi Yazarlari

Bugun Radikal'de Guven Sak ve Seyfettin Gursel'i gordum. Guven Sak bir sene once "depresyon laflari" ediyordu. Biz de Guven Sak'in bu depresyon laflarini Ekonomi Turk kitabina tasiyip kendisinin gerceklerden ne kadar uzak oldugunu vurgulamistik. Turkiye ekonomisinin son bir yilda %10'un uzerinde buyumus olmasi bizi iyice hakli cikariyor. Buyume bildiginiz gibi Guven Sak'in depresyon laflari ettigi donemde cok kuvvetli bir sekilde gerceklesiyordu. Bu konuyla alakali buyume oranlari baslikli yazimizi da okuyabilirsiniz.

Seyfettin Gursel ise Betam'da yaptigi arastirmalari kosesine tasiyor. Normalde matah bir sey degildir ama Turkiye standartlarinin cok uzerinde bir davranis oldugu icin takip edilmesi gereken ekonomistler arasinda degerlendiririm Seyfettin Gursel'i. Seyfettin Gursel'den daha iyi analiz yapan diger bir ekonomist de Orhan Karaca'dir. Ondan da coktandir blogunda ses cikmiyor. Madem Radikal ekonomi yazari transfer ediyor, Orhan Karaca'yi ve beni transfer etseydi ya!

Reklam: Bu yazinin sponsoru insider trading sitesi Insider Monkey'dir.

What is Insider Trading Anomaly
Recent Academic Studies on Insider Trading
Insider Trading in Netherlands
Insider Trading Returns
Definition of Insider Trading
Is Insider Trading Legal?
How Insiders Use Private Information and Don’t Get Caught?
SEC Regulation on Insider Trading: Section 10b Read More!

Galatasaray ve Turkiye

Galatasaray ve Türkiye

Yıllardan 2001, Galatasaray sportif başarı anlamında tavan yaparken Türk ekonomisi tam tersi yönde dip yapmış. O sıra süper bakan sıfatıyla apar topar ABD’den Kemal Derviş getiriliyor. Gelir gelmez bir dizi önlem paketi açıklanıyor. O sıra Sayın Kemal Derviş hiç unutamayacağım bir örnek veriyor ve ekonomiyi düzlüğe çıkarmak için Galatasaray’ı örnek gösteriyor.

Evet bugüne geldiğimizde ise işler tam terse dönüyor. Türk ekonomisi geçtiğimiz 10 yıl boyunca şaha kalkıyor hızlı bir büyüme dönemine giriyor. Galatasaray ise tam anlamıyla dibe vuruyor. Yani 10 yıl önceye göre roller değişmiş. Buna göre Galatasaray ile Türk Ekonomisi arasında mükemmel bir negatif korelasyon olduğunu söyleyebiliriz.

Burada esas önemli olan nokta krizden çıkış stratejileri. 2001’den 2010’a gelinirken büyük bir global kriz yaşanmasına rağmen Türk ekonomisi ayakta durmayı başarmış. İstikrarlı yapısı ile dünya ülkeleri içerisinde elle gösterilen bir konuma ulaştı. Buraya ulaşmak çok kolay olmadı. Ama özetle buraya ulaşmamızda en büyük etken makro reformlar değil mikro reformlar oldu. Yani Türkiye ekonomisinin büyümesinde faiz politikaları, döviz politikaları, maliye politikaları ve IMF mutlak etki sahibidir. Ama mikro reformlar olmasaydı sadece yukarıdaki makro reformlara bağlı olsaydı, küresel ekonomideki büyüme dönemlerinde büyürken 2008 yılında çöküş yaşamamız gerekirdi. 2008 krizinde bizi diğerlerinden farklı kılan kendi iç dinamiklerimizdi. Yani mikro reformlardı. Yakalanan siyasi istikrar, sektörel bazda atılan adımlar ayrıca bizim gibi 1999 yılının özel tüketim vergisini gık bile demeden ödeyen kaç tane toplum varki... Böyle bir toplumda bütçeyi düzlüğe çıkarmaktan kolay ne var?

Aileler için de mikro reformlar çok önemli en ufak bir anlaşmazlıkta ya da parasal krizde ben kocamı/karımı boşayım yenisini alayım bununla olmadı demek olmaz heralde. Ya da çocuk bir dersten zayıf alınca onu başka okula göndermek... Bunun yerine daha mikro reformlar çözüm olabilir.

Bugün Galatasaray için de durum aynı. Sadece Galatasaray değil tüm diğer takımlarına bakın. Teknik Direktör değişikliğinin en fazla yaşandığı ülkeyizdir heralde. Beşiktaş’ın Fenr’in Galatasaray’ın kovduğu oyuncu ve teknik direktörlere ödediği para neredeyse yıllık transfer harcamalarını aşmaktadır. Ama mikro reformla hiç devreye alınmamaktadır.

Nedir mikro reformlar örneğin kaleci antrönörü, Son 4-5 yıldır herkesin dile getirdiği kolay gol yeme hastalığı bundan kaynaklı olabilir. Bugün Aykut halen milli takıma yükselememişse De Santchis diye alınan kaleci burada saç baş yoldururken İtalya’da harikalar yaratıyorsa bu GS’deki kaleci antrönöründen kaynaklı olabilir. Kaldıki Nezihi GS takımında bile ikinci kaleciyken bugün nasıl kaleci antrönörlüğü yapabiliyor sorgulanması gereken bir konu. Sonra sakatlıklar. Bir çoğu maç esnasında darbeden çok adele sakatlığı olan bu sorunlar için Florya’nın zemini için bir şeyler yapılabilir. Arkadaşlığı arttırma adına çeşitli sosyal aktiviteler oluşturulabilinir. Bu örnekler sayıca çoğaltılabilinir. Kısacası çok daha düşük maliyetle daha etkili önlemler almak varken biz hala pireye kızıp yorganı yakmayı tercih ediyoruz. Umarım ekonomide böyle bir şey yapmayız....

Reeskont Nedir  Bütçe Nedir  Aritmetik Ortalama Nedir   Hisse Senedi Nedir   Bilanço Nedir   Akreditif Nedir  Tahvil Nedir    Broker Nedir    Portföy Nedir  Tutumluluk Nedir  Varlık Barışı Nedir  Evrim Teorisi Nedir  Reyting Nedir Read More!

Alpha (Alfa) ve Beta Nasil Hesaplanir?

Gecen hafta Warren Buffett’s Alpha 1977-2009 baslikli bir yazida Warren Buffett'in son 30 kusur yildaki alfa ve betasini hesapladim.Amerika'da Buffett'in hayrani olan, ona neredeyse tapan cok buyuk bir okuyucu ve yatirimci kitlesi var. Bunun bir faydasi yazdigim yaziya bir cok finans sitesinin link vermesi oldu. Kotu tarafi ise cahil Buffett hayranlarinin tacizine maruz kaldim. Adamlarin kafasi resmen alfa ve beta kavramlarina basmiyor. Ne kadar anlatsan da anlamiyorlar.

Yaptigim calismanin en ilginc sonucu Warren Buffett'in son 10 yildir alfasinin sifira gerilemis olmasi. Bunun da en buyuk sebebi muhtemelen Buffett'in yaptigi bir kac tane gerizekali yatirim ve portfoyunun cok buyuk olmasi. Sadece Buffett hayranlari degil, Amerika'daki, Turkiye'deki ve dunyanin geri kalan tum ulkelerindeki yatirimcilarin cogunlugu alpha ve beta kavramlarini kavramaktan uzaklar. Baska yatirim sirketlerinin cok ucuza sattigi beta (endeks fonlari) fonlara cok yuksek yonetim gideri vererek sahip oluyorlar. Amerika'da ortalama yonetim gideri %0,85 gib anormal yuksek bir rakam. Yatirim fonlarindaki toplam paranin 5 trilyon dolar oldugu goz onune alinirsa bu senede $43 milyar gibi bir rakamin yonetim gideri olarak odendigini gosteriyor. Oysa bu fonlarin buyuk cogunlugu sadece beta yatirimcisi ve alpha uretmek gibi bir yetenege sahip degiller. O yuzden de almalari gerekn yonetim gideri en azindan %0,1 ve en fazla %0,5 olmali. Bu da yatirim fonlarina her sene $18 ile $38 milyar arasinda fazladan odeme yapildigini, yani yatirimcilarin paralarini cope attigini gosteriyor.

Turkiye'deki durum daha da vahim. Piyasayi takip eden bir okuyucumuz genel istatistikleri versin.

Neyse bu konudaki How to calculate Alpha, Beta and Expenses baslikli yaziyi okuyarak daha genis bilgi sahibi olabilirsiniz. Read More!

Roubini Endeksi Neler Soyluyor

Borsalarin kisa vadeli yonunu tahmin etmenin en etkili yollarindan bir tanesi yatirimcilarin nabzini tutmaktir. Burada haftalik bazda yapilan anketler var. Su siralar yatirimcilarin neredeyse yarisi borsanin yukselecegini dusunuyor mesela. Agustos ayinin sonunda bu rakam %20 civarinda idi. Bu anketlerin disinda benim icat ettigim Roubini Yatirimci Nabiz Endeksi de benzer sonuclar gosteriyor. Tek farki Roubini endeksinin borsa ve beklentilerle ters yonde hareket etmesi. Daha once bu endeksin 4 haftalik ortalamasinin uzerine ciktigi zaman borsanin 3 haftada ortalama %1.6 dustugunu gosteren Make Money with Roubini Sentiment Indicator baslikli bir yazi yazmistim.

Simdi bu endeksin 4 haftalik ve 8 haftalik ortalamasinin altina dustugu donemleri inceleyen What Is The Roubini Sentiment Index Saying Lately? baslikli ikinci bir yazi yazdim.Bu yazida da Roubini'nin populeritesinin dustugu bu donemlerde borsanin ileriki 3 haftalik surede ortalama %1.5 yukseldigini gosterdim. Turkiye icin de boyle bir endeks hazirlayayim diyorum ama harcadigim emegin karsiligini alamiyorum Turkiye'de. Read More!

Nasil Ingilizce Ogrenebilirim?

Ingilizce ogrenmek konusunu ciddiye alan bir okuyucumuz su emaili atmis:

Size bir konuda danışmam gerekiyor. Türkiye'de mba yaptıktan sonra sıra doktoraya gelince dil sorunu ile karşı karşıya kaldım. Türkiye'deki eğitim sisteminin bir başka ilginç doktası da kısmı. Bana master diploması veriyor ve benim kullanabileceğim bir yabancı dili öğretmiyor. Tabi suç sadece devlette değil bende de var ama sistemin yanlış olmasını değiştirmiyor.

Sözü fazla uzatmak istemiyorum. Bu yabancı dil sorununu çözmek amacıyla Amerika'ya gitmeye karar verdik. ...Ailemden topluca para aldim, hemen harcamayacagim kismini nasil degerlendireyim? Biliyorum bu önermeleri belirli bir ücret karşılığında yapıyorsunuz ama kredi kartımı iptal ettirdiğim için şu an ödeme yapamıyorum. Ama söz veriyorum, Amerika'dan dönüşte borcumu ödüyeceğim.

Ben de ona su cevabi yazdim:

Para verenlere de yatirim tavsiyesi yapmiyorum, sadece kendi dusuncelerimden bahsediyorum. Sana da durumunla ilgili kendi dusuncelerimi soyleyeyim, sen ne yapacagina kendin karar ver.

Birincisi yabanci dil sorununu cozmek icin Amerika'da gelmene gerek yok, Turkiye'de de bu konuda cozum uretebilirsin. Ingilizceyi roman yazmak icin ogrenmeyecegine gore bu konuda bir cok pratik yontem gelistirerek dilini kuvvetlendirebilirsin. Turkiye'de ikamet eden yabancilarla (ozellikle Amerikali olanlarla) iletisime gecerek onlarla takas yapabilirsin. Eminim onlarin Turkce bilen ve kendilerine dil konusunda yardimci olabilecek birilerine ihtiyaci vardir. Bunun haricinde ingilizce ogrenmeye calisan senin gibi insanlarla bir grup kurabilirsin. Ucuncu bir alternatif Rosetta Stone gibi bilgisayar'da Ingilizce ogreten programlardan birisini satin alarak evde kendi kendine ogrenebilirsin. Dorduncusu internette dil ogrenmeni kolaylastiracak bir suru grup ve kaynaga ulasabilirsin. Besincisi, senden daha kotu ingilizce bilen birisine ingilizce dersleri vermeye baslayabilirsin (bir sey en iyi baskalarina ogretirken ogrenilir). Liste uzar gider. Amerika'ya gelerek parani cope atma derim. Yazlari work-and-travel gibi programlara katilip para kazanirken dil ogrenebilirsin. Dil ogrenmek icin ustune bir de para verme. Internet uzerinde bir suru ingilizce video, program vs. var. Onlari dinleyerek ve izleyerek de kulagini alistirabilirsin.

Evi satmak konusunda bence yanlis bir zamanlama yapmissiniz. Alternatif yatirimlarin beklenen getirileri su siralar bayagi bir dustu. XXX (bu paragrafi sansurleyerek yayinlamiyorum, piyasalara iliskin goruslerimi paylasiyorum, Turkishtime'in Kasim sayisini alarak bu gorusleri ogrenebilirsiniz)

Amerika'ya gelerek bosu bosuna parani sokaga atma derim. Buraya gelenler de zaten oyle ahim sahim bir ingilizce ogrenemiyorlar. Iki uc sene burada yasayip da dogru durust iki cumle kurmayi beceremeyen bir suru insan taniyorum. Uc yasinda olsan anlarim, gel bir senede ana dilin gibi ingilizceyi ogren. 25 yasinda dil o kadar cabuk ogrenilmiyor. Zamanini ve parani bosa harcama, gereksiz maceraya atilma. Cok ciddiyim.

Siz ingilizce ogrenmek isteyen bu gencimize ne tavsiye edersiniz. Baska dil ogrenmek isteyenler de varsa buradan iletisime gecerek birlikte daha kolay ve az maliyetli bir sekilde ingilizce ogrenebilirsiniz belki... Read More!