Şangay Expo 2010

Yaklaşık 1 hafta önce, 1 Mayıs İşçi Bayramında eski Maocu Çin’in gündemi Türkiye'den çok farklıydı. Çin'de Expo 2010 yani Dünya Fuarı başladı. Organizasyon, Mayıs’tan Kasım’a kadar 6 ay süresince devam edecek. Bu vesileyle biraz Dünya Fuarından biraz da Şangay’dan bahsedersek iyi olur diye düşünüyorum.

İlk Dünya Fuarı, sanayi devriminin ürünlerini sergilemek için 1851’de Londra’da yapılmış, o günden beri de bazı aksamalar olsa da bugüne kadar gelmiş. Expo’lar hem fuarın düzenlendiği ülkenin hem de yeni teknolojik gelişmelerin tanıtılması bakımından önem taşıyor.

Telefon, dokunmatik ekran, daktilo, sinema gibi birçok yenilik ilk kez dünya fuarı ile görücüye çıkmış. Aynı zamanda birçok şehir için sembol olan yapılar da dünya fuarı için yapılmış. Örneğin, Eyfel kulesi ilk kez 1889’daki Dünya Fuarı için geçici olarak yapılmış. Teknolojik ilerlemeyi temsil eden Eiffel, ilk yapıldığında Fransızlar tarafından pek beğenilmemiş ancak daha sonra şehrin ve belki de Fransa’nın sembolü haline geldiğini hepimiz biliyoruz.

İletişimin gelişmesiyle Dünya Fuarlarının önemi azalmış olmasına rağmen Expo; Olimpiyatlar ve Dünya Kupası’ndan sonraki en büyük uluslararası organizasyon olma özelliğini devam ettiriyor. Her yapılan fuarın bir teması oluyor ve fuara katılan ülkeler kendi fuar alanlarında bu temaya uygun tanıtımlar yapıyorlar. Hatırlarsanız İzmir’de Expo 2015’a aday olmuş, ancak az bir farkla Milano’ya kaybetmişti. 2015’teki Expo’nun teması sağlıktı.

Şangay’da bu sene yapılan Expo’nun teması ise "better city, better life - daha iyi bir şehir, daha iyi bir yaşam" mottosuyla şehirçiliğin geleceği. Bildiğiniz gibi tüm dünyada kırsal yaşamdan şehir yaşamına geçiş son hızda sürüyor ve bunun sonucu olarak özellikle gelişmekte olan ülkelerde mega şehirler ortaya çıkmış durumda. Dünyada sadece şu an nufüsu 10 milyon üstünde olan 25 civarında şehir var. Bu nedenle çevreyi kirletmeyen, ekonomik açıdan verimli ve sürdürülebilir(sustainable) şehircilik çözümlerine ihtiyaç var. Expo 2010’da da bu çözümlerin tanıtılması amacıyla yapılıyor.

Çin açısından fuarın amacı ise aynı Pekin’deki olimpiyatlarda olduğu gibi dünya’ya liderliğini ve teknolojik üstünlüğünü göstermek. Fuar için Çin’in ayırdığı bütçe yaklaşık 4 milyar dolarmış, ancak aynı dönemde Şangay’ın altyapısını geliştirmek amacıyla çok daha fazla para harcanmış. Nüfusu, çevresiyle beraber 20 milyona yaklaşan Şangay’da bu altyapı harcamalarıyla dünyanın en uzun metro hattı -420 km- inşa edilmiş. Şangay, Çin’in doğusunda Pasifik okyanusun kıyısında yer alıyor ve günümüz itibariyle hem Çin’in hem de dünyanın en işlek limanı haline gelmiş durumda. Çin’de üretilen malların önemli bölümü Şangay üzerinden dünya’ya açılıyor. Şangay hakkında hiçbir şey bilmeseniz bile, evinizde veya ofisinizde yolu Şangay’dan geçmiş birşeylerin olma ihtimali çok yüksek. Şangay’ın fuar boyunca -6 ay- yaklaşık 70 milyon kişiyi ağarlayacağı tahmin ediliyormuş.

Şangay’daki fuarın katılımcıları arasında Türkiye’de var. Türkiye fuar için dışarıdan bakınca oldukça dikkat çeken ve farklı bir fuar alanı tasarlamış. Diğer ülkeler genellikle tanıtım alanı için açık renklerde binalar inşa ederken, Türkiye kırmızıyı tercih etmiş ve bunu estetik biçimde sunmayı başarmış. Fuar alanına yapılan binanın içi dünyanın en eski yerleşim alanlarından biri olarak kabul edilen Çatalhöyük’ten esinlenmiş. Çatalhöyük, Konya’nın güneyinde yer alıyor ve M.Ö. 7500-5700 yılları arasında yerleşik yaşama ev sahipliği yapmış. Türkiye, Çatalhöyük’ü kullanarak Medeniyetin Beşiği temalı bir tanıtım yapmayı planlıyormuş. Detaylara ve yorumlara şuradan ve buradan bakabilirsiniz.

Farklılıklar stratejik açıdan önemlidir ve Anadolu gerçekten medeniyetin beşiği olarak dikkat çekiyor. Bu tür bir tanıtım stratejisi insanların zihninde yer etmek için etkili olacaktır. Fakat geleceğe yönelik çözümler önerememiz bence düşündürücü ve Türkiye’de turist olarak bulunmuyorsanız pek olumlu olmasa gerek.

Fuar alanı şu siteden online olarak gezilebiliyor. Çok güzel bir uygulama değil ama hangi ülkelerin ne tip yeniliklerle katıldığını görmek isteyenler ziyaret etsin.