Dolar Fiyatlari Gelecek Ay Ne Olacak?

Dolar fiyatlari ne olacak sorusu ozellikle Turkiye'de ekonomistlerin en cok karsilastiklari sorulardan bir tanesidir. Seksenli yillarda kimse dolardan bahsetmezdi, hatta tasimasi da yasakti baslarda. Doksanli yillarda enflasyondan korunmak isteyen insanlarin en cok kullandigi yontemlerden biri oldu, millet maasini alir almaz doviz burolarina kosuyordu. Son 5-6 yildir enflasyondan ve enflasyon-doviz kuru korrelasyonundan eser kalmadi ama insanlarimiz hala doviz kurlarini kullanarak spekulasyon yapiyorlar. Gungor Uras ve Yigit Bulut elinden geldigince spekulasyoncu vatandaslarimizin cikarlarini "dolarini YTL'ye cevirip bono alan Hans ve Yorgo sirtimizdan super faiz kazaniyor" ajitasyonlari altinda korumaya calissa da isler kimsenin bekledigi gibi gitmiyor. Bugun Gungor Uras'a veya spekulasyoncu yatirimcilara dalmayacagiz, doviz kurlarina isi geregi ilgi duyan kisilerin acisindan bakacagiz.

Demokrasi Nedir   Küresel ısınma Nedir  Özel Üniversiteler    Bilgisayar Nedir    Teknoloji Nedir

Tekstilci bir okuyucumuz bize asagidaki soruyu yoneltmis:

Önümüzdeki 3-6-12 aylık dönemler için kur ve parite tahmin ve tavsiyelerinizi paylaşırsanız çok sevinirim.
Tekstilciyiz; forward kur kullanıyoruz ve riskimizi minimize etmeye çalışıyoruz.Ama tabii burada da bankalardaki kredi riski yuzunden konulan kredi limitlerimiz bizi sınırlıyor.
Az çok kur tahmin edebiliyoruz ancak paritenin her geçen gün daralması ve euro nun güçsüzleşmesi hesapları her geçen gün daha da hassaslaştırıyor ve tahmini zorlaştırıyor.
Bu konudaki öngörülerinize aktarabilrseniz sevinirim.

Akli basinda hic bir finansci fiyatlari serbest hareket eden doviz kurlarinda ciddi miktarlarda ciplak pozisyon almaz. O yuzden benim burada soyleyeceklerime bakarak spekulasyon yapmayin, kimseye tavsiye etmem.

Sene basinda sizlerle detaylarini paylamasam da Turkiye piyasalarinda buyuk dususler yasanacagini, buna paralel olarak da doviz kurlarinin once yukariya dogru sicrama yapacagini, ardindan asagiya dogru bir miktar dusecegini dusunuyordum. Rakam vermem gerekirse sene icerisinde dolar kurunun 1.5 YTL'ye cikacagini, senen sonuna dogru da 1.3 YTL'ye dusecegini dusunuyordum. Son sekiz aydaki gelismelere bakacak olursak hareketi sekil itibariyle iyi tahmin etmisim. Ancak dolar kuru benim bekledigim kadar tepki gostermedi ve 1.35 YTL'ye yukseldikten sonra simdilerde 1.18 YTL civarinda seyrediyor. Yani sene basina kiyasla reel olarak degerlenmis. Bu benim yaptigim tahminin simdilik bir miktar yanlis cikmasi anlamina geliyor. Isin riski de burada iste. Finansal piyasalarin izleyecegi yonu asagi yukari dogru tahmin etmeme ragmen doviz kurlari bizi yine de ters koseye yatiriyor. O yuzden spekulasyon yapmayin diyorum.

Is dunyasinda ise isler farkli. Doviz kurlarindaki hareketler ozellikle disa acik sektorlerde hem maliyetleri hem de urun fiyatlarini etkileyerek bir sirketin sonuclari uzerinde ciddi etkiye sahipler. Yani sirketler ellerinde olmayarak spekulasyon yapmis oluyorlar. Iste okuyucumuzun bahsettigi "forward kur" doviz kurlarindaki oynamalarin sirket sonuclarina etkisini azaltacak yontemlerden bir tanesi.

Turkiye'deki bankalar ve finansal sirketler ne yapar bilmiyorum ama hala bir cok bakimdan ilkel olduklarini dusunuyorum. Ilkel olmalarinin bir sebebi yatirimcilarin kucuk ve bilincsiz olmasi. Yine de finansal sirketler de cok sofistike sayilmazlar. Niye mi? Turkiye'de doviz kurlarindaki hareketler her zaman reel ekonomi uzerinde buyuk dalgalanmalar yaratir, bu dalgalanmalari azaltacak enstrumanlar ise pek yoktur ya da cok pahalidirlar.

Mesela Turkiye'de tasarruf sahipleri gerizekali bir sekilde yaklasik $100 milyarlik dovizi mevduat olarak tutar. Herkes de bunu kaniksamistir. Ote taraftan sirketler yurt disindan doviz borclandiklari zaman yaygara koparilir, dis borclarimiz su kadar artti, bu kadar artti diye. Simdi soyleceklerimi printerdan bastirip yataginizin bas kosesine asin, cunku Turkiye'de akli basinda hic kimsenin bu analizi yaptigini daha gormedim.

Ozellikle ihracat yapan sirketlerin doviz borclanmalari ve bu parayi hazine bonolarinda veya direkt yatirimlarinda sermaye olarak kullanmalari yaptiklari en akillica islerden bir tanesidir. Cunku boyle yaparak hem kur risklerini azaltirlar hem de daha dusuk maliyetlere borclanirlar. Bunu yapmasalardi kurlardaki hareketlerden dolayi coktan binlerce sirket iflas bayragini cekmisti. (Ha disaridan borclanan bu sirketlerin arasinda bu isi sirf spekulasyon olsun diye yapanlar da var ama benim bahsettigim sirketler onlar degil) Turk lirasi yabanci para birimlerine karsi son 5-6 yildir neredeyse kesintisiz bir bicimde deger kazaniyor. Bu Turkiye'de uretim yapip ihracat yapan sirketlerin mallarinin doviz cinsinden fiyatinin YTL fiyatina kiyasla kat kat artmasi anlamina geliyor. Maliyetlerinin cogunlugu YTL cinsinden olan Turk sirketleri ilk iflas eden sirketlerden oluyorlar cunku disarida fiyatlarinizi istediginiz gibi arttirmaniz mumkun degil, Cin ile rekabet ediyorsunuz.

Ote yandan disaridan borclanip sermaye kullanan, disaridan ara mali ve hammadde ithal edip onlari isleyen sirketlerin maliyetlerinin cogunlugu doviz kurlarina endeksli oldugundan doviz cinsinden fiyatlarini da asagi yukari sabit tutabiliyorlar ve YTL'nin degerlenmesinden etkilenmeden ihracatlarini ve pazar paylarini arttirabiliyorlar. YTL'nin degerinin reel olarak iki katina ciktigi bir ortamda ihracatimizi nasil 4-5 kat arttirdigimizi merak edenler umarim simdi anlamislardir.

Yani ihracat yapan sirketlerimiz dogru olani yapip dolar borclanarak ve hammadde ve ara mali ithal ederek doviz pozisyonlarini hedge ediyorlar (notralize ediyorlar, yani spekulasyon yapmiyorlar). O yuzden bize soruyu yonelten okuyucumuza da bu yolu izlemelerini onerirdik eger bizi danisman olarak kiralamis olsalardi :-)

Ote yandan YTL kazanip YTL harcayan sonra da paralarini dovize yatirip spekulasyon yapan kisilere bir yandan guluyorum bir yandan da "kendi dusen aglamaz" diyorum. Neye guvenip de tasarruflarinin ucte birini dovizde tutuyorsun diye de sormadan edemiyorum.

Bu kadar laftan sonra hala ne dusundugunuzu tahmin edebiliyorum: "Ekonomix laf salatasini birak da bize dolar fiyatlari ne olacak onu soyle". Yaaaaa, can cikar huy cikmazmis. Yine de sizleri kirmayip doviz kuru tahminlerimi de soyleyecegim. Doviz kuru tahminlerimi Turkish Economy blogunda okuyabilirsiniz.

Not: Bu arada bu yazinin aslinda bir "cari acik" yazisi oldugunu ve bankalara neden "hoduk" dedigimizi anlayan okuyucularimizi tebrik ediyoruz, gercekten ekonomiden anliyorsunuz, hem de bir cok kose yazarindan daha iyi bir sekilde.

Bu konularda en son yazılmış yazılarımızı Dolar Alış Satış ve Spekülasyon sayfalarından okuyabilirsiniz.