Tanıdığımız Birisine Kefil Olarak Imza Atmalı mıyız?

Bir arkadaşınız veya akrabanız gelip sizden kredi ile satın alacağı arabasına, evine, büyük ekran LCD televizyona sizin kefil olarak imza atmanızı istedi diyelim. Bu durumda arkadaşınıza kefil olmalı mısınız, yoksa nazik bir dille arkadaşınızı geri mi çevirmelisiniz?

Türkiye’de borçla alışveriş yapılması özellikle büyük kalem tüketim ürünlerinde satış elemanları tarafından en fazla teşvik edilen uygulamalardan bir tanesidir. Hatta şirketler “peşin fiyatına taksitle” şeklinde kampanyalar da düzenleyerek sizi direkt taksitle alışveriş yapmaya da zorlarlar. Zorlarlar zorlamasına da çoğu zamanda müşterilerinin borçlarını geri ödemeyeceklerini önceden kestirdiklerinden kendilerinden bir enayi kefil bulmalarını isterler. Şirketler birisinden kefil bulmalarını istiyorlarsa bunun en temel sebebi bu kişilerin kendi başlarına bu borcu ödeyecek kredibilitelerinin olmamasındandır. Yani bir bakıma müşteriye “senin bu borcu ödemeyebileceğini biliyoruz, o yüzden ödeyebilecek birisini bul” demektedirler. Türkiye’de de milyonlarca kişi arkadaşları veya akrabaları için enayi gibi kefil olurlar.

Insanlar neden kefil olurlar irdeleyelim. Birincisi bir kısmı arkadaşlarının sözünde duracağını ve aldıkları borcu ödeyebileceğine inanır. Iyi de işi borç verdiği insanların kredibilitesini ölçmek olan şirketler veya bankalar bu işi yanlış biliyor, arkadaşınızın kredibilitesini yanlış değerlendiriyor, en doğrusunu siz biliyorsunuz öyle mi? Ikinci gruptaki kefaller kefiller ise arkadaşlarının maddi durumlarının zorda olduğunu bilmelerine rağmen iyimser hareket ederek onlara biraz yardımcı olmak için kefil olurlar. Bu kişiler iflas edip borçlarını ödeyemedikleri zaman ne olur peki? Şirketler ve bankalar sizin kapınıza dayanır ve arkadaşınızın borcunu siz ödemek zorunda kalırsınız. Ondan sonra da siz arkadaşınızdan nefret etmeye başlarsınız ve aranızdaki arkadaşlık sonsuza kadar bozulur. Birisine yardım etmek mi istiyorsunuz? Geri ödemesiz para verin. En azından baştan sonucu kabullenmiş olursunuz.

Ben yazıda arkadaş diyorum ama bu kişi anneniz olur, babanız olur, kız arkadaşınız olur, erkek arkadaşınız olur, çocuğunuz olur, hiç farketmez. Bankalar ve şirketler birisinden kefil bulmalarını istiyorlarsa bu o kişinin satın aldığı malı gerçekten alacak maddi gücünün olmadığını ve iflas riskinin yüksek olduğunu gösterir. Karşılık beklemeden böyle bir riski neden almak isteyesiniz ki, bu arkadaşınız veya akrabanızla olan ilişkiniz üzerine kumar oynamaktan farksızdır. Iflas ederlerse yalnız paranızı değil, sevdiğiniz bu insanı da kaybedeceksiniz demektir. O yüzden prensip olarak kimseye kefil olmayın, tüketim yapmaya maddi gücü olmayanlar da böylece tüketim yapamayacak, sizin de ruh sağlığınız bozulmayacaktır.