Merkez ve Faiz Tartışması Üstüne

7 kasımda "merkezin bundan sonra indirime gitmeyecegini dusunuyorum" diyen bir yazı yazdım. Yılların kurdu Ekonomix hemen şöyle bir yorum bıraktı:"Var misin iddiaya? Bence en azindan bir kez daha indiricek. Ayrica yaptigin tahminlerin de birbiriyle tutarli oldugu da soylenemez. Bir borsa cok yuksek diyorsun ( ki bu ekonomi rayina oturmamistir demektir), bir Merkez faizleri indirmeyi durduracak diyorsun (ekonomi rayina girmistir). Hangisi? Hem bu iddianin galibini de bir iki hafta icerisinde ogrenebilecegiz."

İndirme olayını biraz sonra tartışacagım, ama önce Ekonomix'in eleştirisine cevap veriyim. tahminlerim tutarsızmış. Birincisi faizlerdeki indirimin durması ekonominin rayına girdiğini göstermez. FED, ECB ve bircok merkez bankası cok onceden faizleri dip noktasına cekti, ne oldu! Bu cumlen ne yazıkki, tümden yanlış. İkinci hata da borsanın cok yuksek olmasının ekonominin rayına oturmadığı anlamına gelmesi, bu cok su goturur bir tartışma (borsa-üretim) ama kısaca borsanın istikrarlı biçimde yukselmesi istenen doğal bir durum, fakat spekülatif sermaye ile şişmesi gercegi yansıtmayan bir durum. Nitekim şu anda bunu yaşıyoruz, üretimdeki artış cok kucuk ama borsa 50000 leri buldu. bununla birlikte kriz öncesi 1-2 yılda da borsanın yuksek buna karşın ekonominin tıkırnda olduğu günler gördük.

geçelim Merkezin faiz tartışmasına. Önce Merkezin son para pol. kurulu toplantı özetinden bazı notlar:

Nükleer Kirlilik  Gönüllü Çevreci Kuruluşlar  Olasılık Soruları ve Çözümleri  Marksizm Nedir  Spam Nedir    Nükleer Enerjinin Zararları  Bono Nedir?  Fareli Köyün Kavalcısı  Arge Nedir?  Kalite Nedir  Açık Arttırma Nedir  Pesimist Nedir?

*Kurul üyeleri, kredi arzındaki kısmi iyilesmeyi ve istihdam verilerindeki olumlu seyri not etmekle birlikte, bu gelismelerin faiz indirim sürecini sonlandırmak için yeterli olmadıgı degerlendirmesinde bulunmustur. Bununla beraber, dip noktasının geride kaldıgına dair algılamaların giderek güçlenmesi nedeniyle, veri ve gelismelere baglı olarak gelecek toplantıda faiz indirimlerinde yavaslamanın gündeme alınabilecegi belirtilmistir.

* Önümüzdeki dönemlerde küresel büyümenin tekrar kesintiye ugraması ve bu durumun yurt içi iktisadi faaliyetteki toparlanmayı geciktirmesi durumunda, politika faizlerinde ek bir indirim süreci söz konusu olabilecektir. Bu çerçevede, küresel ekonomideki sorunların henüz tam olarak

giderilememis oldugunu ve toparlanmanın gücüne iliskin belirsizliklerin devam ettigini dikkate alan Kurul, para politikasının asagı yönlü esnekligini uzun bir süre koruması yönündeki görüsünü teyid etmistir.

* sermaye girislerinin hızlanması durumunda kısa vadede enflasyon üzerinde asagı yönlü riskler artabilecektir. Böyle bir durumla karsılasılması halinde politika faizlerinin geçici olarak daha da düsük seviyelere çekilmesi söz konusu olabilecektir.

şimdi Merkez burda acık acık faiz indiriminin sonuna gelinmedi diyor. Piyasadaki yorumcuların hemen hemen hepsi merkez iki defa daha .25 baz puan indirime gider sonrada uzun süre sabitler faizleri diyor da ben ne diye kalkıp merkez indirime gitmeyecek diyorum :)

Şöyleki beyler, yazımın başlığından da anlaşılacağı üzere "Bir Slayta" baktım ve bir degerlendirme yaptım. Degerlendirmemi yaparken ne piyasada milletin ne dediğinden ne de merkezin yukarıda belirttiğim toplantı özeti hakkında bilgim vardı. Ben aslında Merkezin yapması gerekeni soyluyordum yazımda ve merkezin de mantıklı biçimde bunu uygulayacağını düşünüyordum. ama sonradan bi baktım meğer merkez neredeyse acık bicimde faizleri indireceğini belirtmiş. Bu nedenle merkez 0.25'lik iki indirimle veya tek seferde 0.5lik indirimle faizleri % 6.25 düzeyine kadar cekip orda sabitleyebilir mi, bence evet peki sabitlemeli mi bence hayır.

Bence merkez borc alma faizini şu andaki %6.75'de sabitlemeli peki neden mi?

* faizin düşük olması, parasal aktarım mekanizmasının mükemmel calısması demek değildir. faiz oranı, enflasyonla ve piyasanın tasarruf eden-yatırımcı-bankacı v.b. kesimleri icin uygun bir oran olmalıdır. zaten yoksa gösterge olma özelliğini de kaybeder ve piyasalar tarafından izlenmez.

* TR icin görünen enflasyonun ortalama %5'de devam edeceğidir. İlerde enflasyon ile ilgili hem buyume hem de parasal yönden artış riskleri bana göre daha fazladır.

* Bu nedenle ilerde faizin tekrardan artırılması daha güç olabilecektir. ayrıca faizin aşağı yönlü kullanılabilmesi açısından esnekliği elde tutmanın yolu enflasyonun gidiş yönünün daha net görüldükten sonra faiz indirim kararının verilmesidir.

* TUFE'de dusus egilimi surse de özel kapsamlı göstergelerde bir artış söz konusudur. A. mevsimlik ürünler haric TUFE, D. islenmemiş gıda ürünleri ve enerji haric TUFE ve B. islenmemiş gıda ürünleri haric TUFE artış eğilimindedir.

* reel faizlerin uzun süreli cok dusuk boyutlara cekilmesi (%1-2 gibi), bankacılık kesiminin karlılığı ustunde tahrip edici bir unsur olusturabilecektir.

* bankacılık kesimi bundan kacınmak icin aslı işi olan kredilendirmeye dönmeye calısacaktır işte kredi faizlerindeki dusus ve rekabeti de asıl o zaman görmeye başlayacağız.

* Bu noktada da reel üretim buyumesi devreye giriyor. Düğüm her zaman oldugu gibi reel ekonomide cozulecek veya cozulmeyecek!