Ismet Berkan'in cevabi ve kapitalizm

Sayin İsmet Berkan cevaplama hakkini kullandi. Yorumlamadan, oldugu gibi yayinliyorum.

Swap Nedir    Deflasyon Nedir    Bono Nedir?    Reeskont Nedir    Ekonomi Nedir    Enflasyon Nedir

-------------------------------------------------

Ahmet Bey,

Açikçasi ‘mügalata’ yapmissiniz.

Bir kere, istesek de istemesek de kapitalizm bizim zaten üst kimligimiz. Sonuçta, ama egri ama düz, ama kör ama topal kapitalizmin genel kurallariyla yönetilen bir ekonomide ve ‘serbest rekabetçi’ bir siyasi düzende yasiyoruz. Amaç, sistemi mükemmele yaklastirmak.

‘Sosyal devlet’ evet belki sosyalizmin baskisiyla bulunmus bir formül ama kapitalizme basariyla (ya da bazen de basarisizlikla) entegre edilmis bir sey. Kisacasi kapitalizmin disinda degil. Ben hiçbir zaman ‘mutlak esitlik’ten söz etmedim, etmem de zaten. Mutlak esitlik, aynen sizin yazinizda tanimlamaya çalistiginiz ‘kapitalizm’ kadar ütopik bir sey. Gerçek hayatta uygulamasi olmamis, olamayacak bir sey. ‘Proleterya diktatörlügü’ olan Sovyetler Birligi’nde bile olamadi mutlak esitlik, çünkü insan dogasina aykiri. Ama ‘esitsizlikleri gidermeye çalismak’ bence gayet mesru, gayet pesinde kosulasi bir insani hedef.

Ayni sekilde ‘firsat esitligi’ de mutlak bir sey degil. Mutlak firsat esitligi teoride bile söz konusu olamaz. Bir çocuk Van’da dogar, digeri Istanbul’da. Her ikisi de devlet okullarina gitse dahi, onlarin ögretmenleri arasinda, ailelerinin geçmisi arasinda, sabah evden çiktiginda girdikleri sosyal ortamlar arasinda farklar vardir ve bunlar ‘firsat esitsizligi’ yaratir.

Yani kisacasi, ütopyalardan degil hayatin gerçeklerinden söz etmemiz lazim. Sizin futbolculugunuzla Hakan Sükür’ün futbolculugu arasinda elbette fark var ve ben elbette Hakanli takimlari izlemek isterim, sizin sirf esitlik olsun diye Galatasaray’da oynamanizi (Hakan veya diger futbolcular kadar yetenekli olmadiginiz halde) istemem. Ama zaten bundan söz etmiyoruz.

Hak etmeyenin, yetenegi, liyakati veya bilgisi sebebiyle degil de baska sebeplerle (torpil diyelim isterseniz) bir yere gelmesinden söz etmiyoruz burada. Ama diyelim, general olabilecek yetenek, bilgi ve tecrübedeki iki insandan biri arasinda seçim yapilacaksa ve bu insanlardan biri sünni Türk, digeri Kürt ise seçimin Türkten yana yapilmasindaki yanlistan, bu çesit yanlislarin sistemlesmis olmasindan söz ediyoruz.

Ayni ise eleman seçerken erkegin kadina göre daha tercih edilmesinden, sünninin aleviye göre daha çok tercih edilmesinden, konusurken yöresel aksanin, gizleyemeyendense TV türkçesiyle konusaninin tercih edilmesinden, yani birilerinin sistemli olarak dislanmasindan söz ediyoruz.

Bu sistemli dislama, sonuçta toplumu dikey olarak bölüyor. Kürtler sadece insaat isçisi veya en iyi ihtimalle ‘serbest meslek erbabi’ olabiliyor da, bir türlü bir bankamizda genel müdür yardimcisi olamiyor. Kadinlar ev kadini, üniversite ögretim üyesi, reklamci vs. olabiliyor da bir türlü milletvekili veya general olamiyor.

Tartistigimiz sey toplumun dikey olarak böyle bölünmesinin, ayrimcilik temelli bölünmelerin orta-uzun vadede toplumun geneli için iyi olup olmadigi. Ben kötü oldugunu düsünüyorum. Mesele ‘devlete baglilik’ degil, toplumun bir arada baris ve huzur içinde yaþamasini saglamak. Toplum huzurluysa, söyledigim türden ayrimciliklari ortadan kaldirmak için toplumda samimi çaba varsa toplumun bir arada yasama iradesinin daha kuvvetli olacagina inaniyorum ben.

Yanlis anlama olmasin, yine mutlak bir seyden söz etmiyorum, bu çesit ayrimciliklari tamamen ortadan kaldirmak mümkün degil. Ama kabul edilebilir bir düzeye indirmek için çaba sarfedilmesi gerek. Önemli olan bu çabanin varolmasi.

Amerikan toplumun çok kültürlülügü basarmasinin ama buna karsilik Fransa ve Almanya gibi ülkelerin basaramamasinin ardinda yatan sey bence bu esitlestirici (ve evet yarismaci toplumda yarismanin kurallarini biraz bozmasi) çabanin varligi ile yoklugu arasindaki fark bence.

Düsünsenize, toplumunuzda siyahiler yasiyor ama onlari sadece çöpçü, hizmetçi vs. olarak görüyorsunuz, baska yerde yoklar. O zaman basliyor terör hareketleri, bombalar patliyor vs. Amerika’da 50’lerin sonlarindan itibaren medeni (sivil) haklar mücadelesi hareketi olmasaydi bugün ayni Amerika ile karsi karsiya olmazdik.

Türkiye’de de kapitalizmin gelismesi, refah toplumuna giden yol, refahin toplumun bütün kesimleriyle paylasilmasindan geçiyor.

Saygilarimla
Ismet Berkan

Borsa Yorumları
Altın Yorumları
Borsa nedir?
Borsa nasıl oynanır
Hisse Yorumları
Ekonomi nedir
Fraktallar
Fraktal nedir?
Çernobil Faciası