Vergi Haftası: 2009 Dolaylı Vergi Gelirleri

Vergi Haftası: 2009 Dolaysız Vergi Gelirleri başlıklı yazımızda gelirden alınan vergilere bakmıştık. Bu yazımızda 2009 yılında dolaylı vergi gelirlerine bakacağız. Dolaylı vergiler kişi ve kurumların gelirlerinden değil, tüketimlerinden alınan vergilere denir. 2009’da banka ve sigorta muamele vergisi olarak 4 milyar lira toplanmış, damga vergisi 4,2 milyar, harçlar ise 4,7 milyar TL olmuş. Asıl lezzetli rakamları ise en sona sakladım. Dahilde alınan KDV 21 milyar, ithalde alınan KDV 26 milyar, özel tüketim vergisi şeklinde alınan KDV ise 44 milyar olmuş. Yani KDV vergilerinin toplamı 91 milyar TL’yi geçmiş. Detaylı açıklaması yapılmayan diğer vergilerin toplamı ise 12 milyar olmuş. Görüleceği üzere toplanan vergilerin ufak bir kısmı dolaysız vergi ve dolaylı vergilerin oranı neredeyse %70’e ulaşmış (Kaynak).

Hürriyet’in Anadolu Ajansından aldığı şu yazıda vergilerden şikayet edilip 7 liraya satılan bir sigaranın 5,47 lirasının, 1 litre benzinin 2,44 lirasının, ve 3 liralık cep telefonu faturasının 1 lirasının, 29,9 liralık rakının 17 lirasının vergi olduğu belirtiliyor. Ayrıca vergi öncesi fiyatı 30 bin lira olan 1600 cc otomobillerin fiyatının vergi sonrası 50 bin liraya ulaştığı söyleniyor. Bence yazıda verilen en çarpıcı istatistikler ise şunlar:
“Bu yıl da, Gelir Vergisi'nden 42 milyar 927 milyon lira gelir elde edilmesi hedefleniyor. Bunun çok büyük bölümünü de işçi ve memur ödüyor. Holding sahipleri, doktor, avukat gibi serbest meslek erbabı, faiz geliri elde edenler ve diğer beyannameli gelir vergisi mükelleflerinin ödemeleri beklenen vergi ise 2 milyar 283 milyon lira düzeyinde kalıyor.”

Neredeyse bu insanlardan vergi toplamak için oluşturduğumuz altyapının maliyeti bunların verdiği toplam vergiyi geçecek. Ekonomide Hurafeler ve Gerçekler isimli kitabımızda da bu konuya değiniyor ve vergi kaçakçılığını azaltacak ve verimliliği arttıracak bir çözüm öneriyoruz. Kısa vadede istihdamda bir miktar azalma gerçekleşecek olsa da, piyasalar dengeye ulaştığı zaman toplam istihdamda bir artış olması, ve toplamda ülkenin kazançlı çıkması garanti.

Diger bir konu ise dolaylı vergilerin bu kadar yüksek olması iyi midir konusu, bu da baska bir zamana.

Vergiler konusunda yazdığımız diğer yazılar:
Türkiyede Ödenen Vergiler ve Vergi Türleri
Gelir Vergisi Reformu
Isviçre Bankaları ve Asimetrik Bilgi
Mali Suclari Arastirma Kurulu, Vergi Kacakciligi Ihbari
Emlak Vergisi
Para Kazanma Suçu