Laffer Egrisi Nedir?

Arthur Laffer (Laffer egrisinin mucidi) bence gereksiz yere meshur olmus ekonomistlerin basinda gelir. Adam ikinci dereceden bir denklemin analizini yaparak meshur olmustur. Meshur olmasinin sebebi vergilerin dusurulmesini isteyenlerin eline koz vermesinden kaynaklanmaktadir. CNBC televizyonunda hafta icleri saat 5'te fanatik supply-side (arz yonlu) ekonomi taraftari olan Larry Kudlow programinda ara ara Art Laffer'i cikarir, konusurlar.

EFT Nedir?  Faşizm nedir?  Özel Üniversiteler  Devlet Üniversiteleri  Türk Bilim Adamı

Blogcu'da Ekonomi isimli blogda Laffer egrisinin ne oldugu aciklaniyor. Ben halkin anlayacagi dille aciklayayim: Vergi oranlarini dusurerek toplam vergi gelirleri arttirilabilir, yani hazine "surumden" kazanabilir. Aslinda Laffer'in makalesini yazdigi yillarda cok kazananlardan alinan gelir vergisi (hani vergi oranlari kazanilan para miktarina gore artiyor ya, progressive tax) %90 civarinda idi ve boyle yuksek bir vergi orani icin Laffer'in soyledikleri dogru idi. Ama artik o gunler cok geride kaldi. Bu arguman vergilerin %40 civarinda oldugu durumlarda gecerli degil maalesef.

Notlar isimli diger bir blogda ise bizim okuyucularimizdan ve Bilkent Uluslararasi mezunu Cuneyd Bey ise Maliye Bakanligi mudurlerinden bir tanesiyle yaptigi soylesiyi bizlerle paylasmis. Bu kisi Maliye'nin vergi indirimine sicak bakmadigini su sozlerle anlatiyor:

"1998'deki Zekeriya Temizel yasası diye bahsedilen yasayı hatırlattı ve Laffer eğrisinin önermelerinin A.B.D. gibi Türkiye'de de geçersiz olduğunu ifade etti. Temizel yasası gelir vergisini %22'den %15'e indirmiş. 1998'de toplanan vergi 100 birimse ertesi sene bu kadar beyanın bile yapılmadığını söyledi. %70 civarında enflasyon yaşayan bir ülke için büyük bir gerileme."

Gordugunuz gibi vergi indirimini denemisiz ve oldukca basarisiz olmusuz. O yuzden vergi indirimlerini, zaten artacak istihdamdan dolayi vergi gelirleri artacak, vergi indiriminden kaynaklanin gelir dususu artacak gelirlerle karsilanacaktir seklindeki argumanlarla bize dayatanlar dogruyu soylemiyorlar. Isin dogrusu sudur: vergi oranlari azalirsa, vergi gelirleri de azalir. Istihdamda bir miktar artis olur ama bu artis azalan gelirleri karsilamaktan cok uzak olur.

Ama bunu vergileri azaltmayalim olarak anlamayin. Vergileri azaltmak istiyorsaniz, devletin yaptigi harcamalari da eszamanli olarak azaltmaniz gerekir. Hem vergiler dusuk olsun, hem 30 sene emeklilik yasayalim olmaz. Bizim insanimiz Gaffur gibi, vergiler dusuk olsa, faiz disi fazla vermesek, faizler dusuk olsa, enflasyon olmasa, uzun donemli istihdam artsa, ve kriz olmasa tam super olacak diyor.

Aslinda her sey supere yakin olabilir, Gaffur'un isteklerinden bir tanesinden vazgecersek digerlerinin hepsine 5 yil icerisinde sahip olabiliriz. Bes yilin sonunda ise hepsine sahip olabiliriz. Anladiniz siz onu (bence anlamadiniz ama anlayan birisi yorumlara yazar elbet).

Not: Bu zincirleme yazi dizisini baslatan R. Hisarciklioglu'nun yaptigi oneri oldu. Ekoturka bu konusmanin tamamini iceren linki vermis. Konusma oldukca kisa, ben 2 dakikada okudum, neresi 8 dakika surmus anlamadim, cok alkis almis olmali! Ayni konusmanin icerinde Hisarciklioglu "Çözüm bulmamız gereken konu da, yüksek istihdam maliyetleridir ve istihdamı cezalandıran mevzuattır." demis. Dogru demis, altina biz de imza atariz. Sorunu iyi tanimlamislar ama cozumleri yanlis maalesef.