Bir ekonomi yazarı olsanız yazınıza aşağıdaki başlığı atar mısınız?
Uras'ın yazısının başlığı bu! ilkokulda kompozisyon dersleri vardı, o geldi aklıma...
neyse yazısının bir kısmı aşağıda. ha birde şunu söyliyim, "ilk üç ayda" denmez ona ilk çeyrek sonu, 3. ay sonu, mart sonu kabul ama toplulaştırılmış bir anlam veren "ilk üç ayda" olmaz!
aşağıdaki tablodan hesaplayıp büyümeleri yazalım:
Ham endeks: % 21,1
takvim etkisinden arındırılmış: % 17,8
mevsimden de arındırılmış: % 17,7
e nerde % 17.2!
2009 yılının ilk 3 ayında sanayideki üretim bir yıl öncenin (2008 yılının) ilk 3 ayına göre yüzde 22.1 oranında gerilemişti
Ham endeks: % 20,9
takvim etkisinden arındırılmış: % 20,8
mevsimden de arındırılmış: % 20,4
e nerde % 22.1!
Aynı şekilde yılın ilk 2 ayı için TÜİK tarafından yayımlanan sanayi üretim endeksleri de moral bozucuydu. Sanayi üretim endeksi ocak ayında bir ay önceye göre yüzde 15.3 oranında üretim gerilemesini ortaya koyuyordu. Şubat ayında aylık üretim artışı yüzde 0.7 olarak gerçekleşmişti.
ocak ayında bir ay önceye göre yüzde 15.3 oranında azalış dediği ham endeks yani yapılabilecek en basit hata...Tuik eline (her ne kadar hesaplanmasına bazı itirazlarım olsa da) mevsimsellikten arındırılmıs endeks veriyor ki bir onceki ayla kıyasla diye! sen gidiyorsun ocak ayı ham endeks değerini aralıkla kıyaslıyorsun. aşağıda endekslere göre ocaktan aralığa bir aylık endeks büyümesi:
Ham endeks: - % 15,2
takvim etkisinden arındırılmış: - % 12,2
mevsimden de arındırılmış: + % 0,5
e nerde
- % 15,2 nerde
+ % 0,5 ....
şubat ayında
aylık üretim artışı yüzde 0.7 olarak gerçekleşmişti demiş ona bakalım:
Ham endeks: + % 0,5
takvim etkisinden arındırılmış: - % 0,8
mevsimden de arındırılmış: + % 1,6
e nerde
% 0,7 nerde
+ % 1,56 ... hem gercekten nerde 0.7 :).
4 Yorum Var.:
Güzel tespit Sayın rdynk. Size çok kısa bir sorum olacaktı. Mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretimi verileri için "hesaplanmasına bazı itirazlarım olsa da" demişsiniz. Bunu biraz açabilir misiniz? Hangi konuda yanlış TUIK sizce?
Çok teşekkürler.
Ahmet,
tam ben de diyordum ki, bu blogun okurlarına ne oldu ne ses var ne tepki...
ben bu konuda daha önce
"işgünü farkı düzeltmesini tartışmak" (http://ekonomiturk.blogspot.com/2008/12/ign-fark-dzeltmesini-tartmak.html)
diye bir yazı yazdım buna bakarsan sevinirim. ayrıca
bir baska yazıda da (http://ekonomiturk.blogspot.com/2009/12/d-d-d-dn-merkezin-hatalar.html) yine bu konudan bahsettim.
ben zaten başta işgünü farkı düzeltmesi olayına çok şüpheli yaklaşıyorum. e sen bir de buna göre elde ettiğin seriye mevsimsellik uyguluyorsun buyur burdan yak!
bu konu aslında cok onmeli umarım asıl işi bu olan TUİK uzmanları, TCMB arastirmacıları ve bazı akademisyenler bir suru bos makaleyle konfsları dolduracaklarına bu konulara da eğiliyorlardır.
Ben bu İşgünü ve mevsimsellik olayı ile ilgili baya bi zaman harcadım, harcadım derken boşa harcadım gibi bi sonuç çıkmasın :) kendi çalışmam açısından pek güzel sonuçlar çıkaramasam da TUIK, merkez bu işi nasıl yapıyor, nispeten öğrenme şansım oldu. TUIK işgünü hesaplarken cumartesiyi de dahil ediyor. merkez de öyle. Ayrıca önce işgünü sonra mevsimsellik düzeltmesi yapmıyorlar, ikisini birlikte yapıyorlar. Merkez, eğer işgünü insignificant çıkarsa onu hiç dahil etmiyor. TUIK konusu biraz karışık, ser verip sır vermiyolar :)
Diğer yazılarını okudum, dediklerinin çoğuna katılıyorum..
Güzel tespit dedim ama döndüm baktım rakamlara, güngör uras'ın yaptığı ilk 3 ayın ortalamasını almak, o şekilde %17.2 artış doğru gibi duruyo ama 2008den 2009a gerileme %22 olacak onu yanlış hesaplamış, yine ilk 3 ay ortalaması olarak. Başlıkta ilk 3 ay demesinin de sebebi odur herhalde :)
Yorum Gönder