Bununla birlikte, medyada gördüğüm bir yaklaşım, bende soru işaretleri doğmasına neden oldu. Bu yaklaşımın tipik örneğini Mahfi Eğilmez bugünkü yazısında ortaya koydu : “Ocak ayı verileriyle birlikte son altı ayın ortalama sanayi üretimi gerilemesi yüzde 11, imalat sanayi üretimi gerilemesi yüzde 12.9 olmuş. Küresel krizin asıl çıkış yeri olarak kabul edilen ABD’de son altı ayda sanayi üretimi gerilemesi aylık ortalaması yüzde 1.7, imalat sanayi gerilemesi ise yüzde 2 olarak gerçekleşmiş. Yani bu verilere bakınca bizdeki sanayi üretimi gerilemesinin ABD’dekinden 6.5 misli büyük olduğu ortaya çıkıyor.” diyor Eğilmez, yani ABD’ye göre biz 6.5 kat fazla küçülmüşüz. Suçlu da onlarken, biz bu kadar daraldıysak en büyük suçlu iş bilmez, paket açıklamaz hükümet! Noktasına varıyor eleştiriler.
üstüne bir de Hurriyette şu haberi gordum. CHP lideri Deniz Baykal gazetecilerle ekonomik kriz üzerine basın toplantısı düzenliyor. Baykal, toplantının başında hurriyet.com.tr'nin manşetine taşıdığı 'Çöküş Tablosu'nun çıktısını alarak bilgileri tek tek okudu. İktidara hurriyet.com.tr'nin tablosuyla yüklendi. 
Reeskont Nedir Bütçe Nedir Aritmetik Ortalama Nedir Hisse Senedi Nedir Bilanço Nedir Akreditif Nedir Tahvil Nedir Broker Nedir Portföy Nedir Tutumluluk Nedir Varlık Barışı Nedir Evrim Teorisi Nedir Reyting Nedir
Gerçekten de vahim bir tablo. Ama benim bu açıklamalara karşı bazı itiraz noktalarım var. Öncelikle, ABD ekonomisiyle TR ekonomisini birebir kardeşim 6.5 kat kotüyüz diye karşılaştırmak yanlış. Bir kere iki ekonominin büyüme yapısı farklı. Aşağıdaki grafik, 1990’dan 2009 Ocak ayına kadar ABD ve TR deki gecen yılın aynı ayına göre hesaplanmış Sanayi üretimi büyüme oranlarını veriyor. Bizim ne kadar dalgalı ve istikrarsız büyüdüğümüz açık beyan ortada. Bizim daralmalarımızda, genişlemelerimizde ABD nin çok üstünde gerçekleşiyor. ABD, 1990’dan günümüze en büyük daralmasını % - 9,72 ile 2009 Ocakta görüyor. Bizim için de aynısı geçerli, % 21,3’lük daralmamız 1990dan bugune en kötü performansımız : ( peki en iyiler de durum ne, ABD’de en iyi % 9,31, TRde % 24.13. Ortalama büyümelerimiz ise, ABD için % 2.44 ve TR için % 4.5. İkinci nokta, bizdeki kayıtdışılık. Bu başlıbaşına bir konu o yuzden buraya hiç bulaşmıyorum.
Peki kardeşim hangimizin performansı daha kötü! Ben şöyle düşündüm. Her iki ülkenin büyüme serilerini standart normal dağılıma çevirirsem. ABD’nin % 2.44 ve TRnin % 4.5’lik ortalama büyümelerini “0” a çekmiş olurum. Daha sonrada bu “0” etrafındaki büyümelerine (standart normal dağılıma uydurulmuş) bakarım ve iki ülkeyi karşılaştırmış olurum. (diye dusundum, belki de full yanlıştır, istatistiği kuvvetli olanların katkısını bekliyorum bu konuda).
Her iki ülkenin 2009 Ocak ayı büyüme oranları : ABD: -9.73 TR: -21.31
1990:01-2009:01 Ortalama büyümeleri : ABD: 2.44 TR: 4.51
Standart Sapması : ABD: 3.18 TR: 8.29
Standartlaştırılmış 2009 Ocak ayı büyüme oranları : ABD: -3.82 TR: -3.11Şu durumda, Türkiye’nin ABD’nin -3,82’lik standartlaştırılmış küçülme rakamına ulaşması için % 27.19 küçülmesi gerekiyor! Ne Dersiniz?
Reeskont Nedir Bütçe Nedir Aritmetik Ortalama Nedir Hisse Senedi Nedir Bilanço Nedir Akreditif Nedir Tahvil Nedir Broker Nedir Portföy Nedir Tutumluluk Nedir Varlık Barışı Nedir Evrim Teorisi Nedir Reyting Nedir
Gerçekten de vahim bir tablo. Ama benim bu açıklamalara karşı bazı itiraz noktalarım var. Öncelikle, ABD ekonomisiyle TR ekonomisini birebir kardeşim 6.5 kat kotüyüz diye karşılaştırmak yanlış. Bir kere iki ekonominin büyüme yapısı farklı. Aşağıdaki grafik, 1990’dan 2009 Ocak ayına kadar ABD ve TR deki gecen yılın aynı ayına göre hesaplanmış Sanayi üretimi büyüme oranlarını veriyor. Bizim ne kadar dalgalı ve istikrarsız büyüdüğümüz açık beyan ortada. Bizim daralmalarımızda, genişlemelerimizde ABD nin çok üstünde gerçekleşiyor. ABD, 1990’dan günümüze en büyük daralmasını % - 9,72 ile 2009 Ocakta görüyor. Bizim için de aynısı geçerli, % 21,3’lük daralmamız 1990dan bugune en kötü performansımız : ( peki en iyiler de durum ne, ABD’de en iyi % 9,31, TRde % 24.13. Ortalama büyümelerimiz ise, ABD için % 2.44 ve TR için % 4.5. İkinci nokta, bizdeki kayıtdışılık. Bu başlıbaşına bir konu o yuzden buraya hiç bulaşmıyorum.
Peki kardeşim hangimizin performansı daha kötü! Ben şöyle düşündüm. Her iki ülkenin büyüme serilerini standart normal dağılıma çevirirsem. ABD’nin % 2.44 ve TRnin % 4.5’lik ortalama büyümelerini “0” a çekmiş olurum. Daha sonrada bu “0” etrafındaki büyümelerine (standart normal dağılıma uydurulmuş) bakarım ve iki ülkeyi karşılaştırmış olurum. (diye dusundum, belki de full yanlıştır, istatistiği kuvvetli olanların katkısını bekliyorum bu konuda).Her iki ülkenin 2009 Ocak ayı büyüme oranları : ABD: -9.73 TR: -21.31
1990:01-2009:01 Ortalama büyümeleri : ABD: 2.44 TR: 4.51
Standart Sapması : ABD: 3.18 TR: 8.29
Standartlaştırılmış 2009 Ocak ayı büyüme oranları : ABD: -3.82 TR: -3.11Şu durumda, Türkiye’nin ABD’nin -3,82’lik standartlaştırılmış küçülme rakamına ulaşması için % 27.19 küçülmesi gerekiyor! Ne Dersiniz?
4 Yorum Var.:
grafige baktigimda birsey dikkatimi cekti. o da turkiye nin amerikan ekonomisi buyumesine ragmen kuculmesi ve amerikan ekonomisinin buyume hizinin yavasladigi kesimlerde turk ekonomisinin buyumesi. Grafige bakinca dusundugum bir diger sey de bu grafigin bakan analiz etmeye calisan bir insana hic birsey ifade etmemesi. bu kadar yuksek standard sapmasi olan buyuk hacimli bir yapi dusunemiyorum. ya turkiye nin ekonomik yapisi cok sig ya da bu tablo tamamen yalan. Yanlis olsa bile bu kadar buyuk sapma olmaz ya da sapmadan ziyade grafigin biraz daha uste ya da alta kaymasi olarak gerceklesebilirdi.
ben bu konuda size soruyorum siz bu grafigi bir ekonomist olarak nasil degerlendiriyorsunuz? Ben turkiye ekonomisinin disaridan buyuk bir sekilde etkilendigini ve cok sig bir ekonomisi oldugunu dusunuyorum. Eger bu disaridan etkiyi grafikten temizlemek miumkun olsaydi cikacak tabloyu gormek isterdim.
Diger konus ise gazetelerde cikan olduk bittik haberlerini sitenizin acikca elestirmesi populizmle suclamasi. Hukumetin krizden avantajli cikariz demesini elestirmeniz gereken yerde hukumet zaten suclu onu biliyoruz diye es gecip gazetede yer alan kuculme oranlarindaki yanlis bilgilendirmelere bu kadar yuksek sesle karsi cikmaniz beni sasirtiyor. Hani bir soz vardir hirsizin hic mi kabahati yok diye. yanlis anlasilmasin hukumete hirsiz demiyorum yalniz uyguladiklari yanlis programlarin faturasini gene halk oduyor.
Bir de eger mumkunse turkiye ekonomisini gelismekte olan diger ulkeler (polonya macaristan, hindistan cin ve ozellikle de guney afrika) den biri ya da birkaciyla karsilastirip yorumlayabilir misiniz?
Teekkurler
İki seriyi karşılaştırmak için bütün değerleri kendi standart sapmasına bölebilirsin. (Türkiye büyüme değerlerini Türkiyenin sapmasına, Amerika büyüme verilerinide kendi standart sapmasına). Bu şekilde hesaplanırsa aşağıdaki verilere göre
"Ocak ayı büyüme oranları:
ABD: -9.73 TR: -21.31
90-09 Standart sapmalar:
ABD: 3.18 TR: 8.29"
Ocak ayı karşılaştırmalı büyüme oranları:
ABD: -3.06 TR: -2.57
Merlin,
Grafikte hata yok, belirttiğim büyüme oranları.nasıl mı değerlendiriyorum, kısaca 1)gelişmekte olan ülkelerin birçoğunda büyüme oranları her iki yönde de daha fazladır (dalga boyu yani) 2) TRde 90lı yıllar boyunca yaşadığımız aptal ve sık krizler bu tabloyu iyice dağıtmıştır 3) dışardan etkinin neyini niye arındırıyorsun, üretimimiz gittikce artıyor ve dünyaya entegre oluyor. arındırmak istersen git afganistanın falan büyüme oranlarına bak bence :)
diğer konuya gelince, Ekonomix hükümeti ciddi biçimde eleştiriyor zaten yani bence siteniz deyip aynı kefeye koyma herkesi. yanlIş bilgilendirmelere yüksek sesle karşı çıkmak hükümetle filan alakalı değil, bu tamamen bilimsel merakla alakalı birşey. Yoksa Orhan Karaca yazmasa Erdoğan'ın mevsimselliğine okkalı bir yazıyı ben yazacaktım burda merak etme.
ucuncu dediğin icin şu an zamanım yok, ama ilk fırsatta yapacağım. şimdilik tabloyla yetinelim.
Serhat,
senin dediğinde standart normal dağılıma seriyi uydurmamış oluyorum. yani ortalamadan çıkarıp, s.s sına bölmem lazım.Ben sadece serilerdeki s.s. etkisini elimine etmek istemiyorum, serileri 0 ortalamaya çekmek de istiyorum. ama sonucta maksat hasıl oluyor.
ekonomig blog'un da da bu rakamlarda yapilan carpitmalarla ilgili bir yazi cikti:
http://www.ekonomig.com/2009/03/sanayi-uretimi-dusus-rakamlarinda.html#comments
Yorum Gönder