Paramizi Nereye Yatiralim? (Subat 2009)

Benim 14 aydir ekonomik gelismeler hakkinda olumlu dusunmedigimi biliyorsunuz. Karamsar demiyorum artik cunku her gecen gun hala yaptigim tahminlerin gelismeler karsisinda iyimser kaldigini farkediyorum. Bugun Japonya son ceyrekte bir sene oncesine kiyasla %12.7 gibi abuk bir hizla kuculdugunu acikladi. Almanya senelik %8 gibi acinasi bir hizla kuculuyor, Avrupa'nin tamami son ceyrekte senelik %6'lik bir hizla kuculuyor. Guney Kore'nin kuculme hizinin ise %21 oldugu soyleniyor. Haftasonu Inan Dogan bu konuda Turkishtime'a bir yazi yazdigini belirtti. Onun soyledigine gore Turkiye, Amerika, Cin gibi ulkeler buyume hizlarini bir sene oncesine gore kiyasliyorlarmis, bir ceyrek oncesine gore degil. Bir ceyrek oncesine gore buyume hizlarini hesapladigi zaman Turkiye'nin ucuncu ceyrekte %8, dorduncu ceyrekte %15 gibi bir hizla kuculdugunu tahmin ediyor. Amerika ise %7 gibi bir hizla kuculuyormus. Sıkı durun, Cin 2008'in son ceyreginde %0 hizla yerinde saymis. Paraniz varsa dergiyi alin, paraniz yoksa sagdan soldan dergiyi bulup okuyun derim.

Ben de sunu ekleyeyim. Hem Amerika'da hem de Turkiye'de ureticiler ekonomik daralmanin boyutunu tam olarak hesaplayamadilar ve fazladan uretim yaptilar. O yuzden icinde bulundugumuz ceyrekte uretimlerini normalden daha fazla kisarak bunu telafi etmeye calisacaklar ve bu da buyume oranlarina yansiyacak. Anlayacaginiz 2009'un ilk ceyregine ait buyume oranlari aklinizin alamayacagi kadar kotu olacak.

Bu sartlar altinda elimdeki parami nasil degerlendirmeliyim? (Her zaman oldugu gibi bunu profesyonel yatirim tavsiyesi olarak almayin, yatirim kararlarinizda bir uzmana danisarak karar verin). Bundan tam 3 ay once su satirlari yazmisim:

Tutumluluk  Inovasyon örnekleri  Türev Konu Anlatımı  EFT Nedir  Olasılık nedir    Ekonomi Nedir  Hisse Yorumları  Bilinçli Tüketici

"Gorunen o ki biz bugun (gecen sene degil) dunyanin en yuksek reel faizini oduyoruz. Daha dogrusu yatirimci olarak kazaniyoruz. Enflasyona endeksli bonolarin faizi %17'ye ulasmis. Bu su anlama geliyor: Simdi bu bonolara 100 YTL yatirirsaniz, bir sene icerisinde 17 YTL faiz alirken bunun ustune enflasyon %10 gerceklesirse 10 YTL de enflasyon farki alacaksiniz. Yani kendinizi enflasyona karsi korumus oluyorsunuz, ustune ustluk %17 de faiz kazanmis oluyorsunuz. Bu bonolarin vadesine 3 yil kaldigi icin bu promosyondan 3 yil boyunca yararlanma sansina sahipsiniz demektir.

Simdi bu faizler dururken gidip harcama yapiyorsaniz aklinizi peynir ekmekle yemissiniz demektir. Simdiye kadar para biriktirmediyseniz iste tam zamani."
Bir kez daha faizlerin tam zirve yaptigi zamani dogru tespit etmisim, gercekten de o zaman bonolara girmeyenler akillarini peynir ekmekle yemisler. O zamanlar gosterge faizler %24 civarinda seyrediyordu, bugun %15'e gerilemis durumda. Simdi bakiyorum da insanlar %12-13 gibi kisa vadeli faiz oranlarini pek begenmiyorlar. Sunu soyleyeyim: insanlar daha ne kadar pisligin icerisinde yuzdugumuzu pek farketmis degiller. Ben bir kriz dalgasinin daha gelecegini ve borsayi 20000 seviyesine dusurmesini bekliyorum. Amerika'da da S&P 500 endeksinin 750'nin altina dusmesini bekliyorum. Enflasyon konusunda ise onumuzdeki 3-4 ay icerisinde Amerika'da senelik enflasyon (deflasyon) rakamlarinin %-3'e yaklasmasini bekliyorum. Turkiye'de ise enflasyon konusunda pek endiseli degilim, en buyuk risk doviz kurlarinin patlamasiyla enflasyonun %8 gibi bir rakama yukselmesi olabilir; yok doviz kurlari benim bekledigim gibi $1=2YTL'ye yaklasmazsa Turkiye'de enflasyon %5'in de altina gerileyebilir.

Bu tahminlerle baglantili olarak kisa vadede en mantikli yatirimin faiz oldugunu dusunuyorum. Paranizi gecelik faize koyarsaniz borsada olusacak ani firsatlari degerlendirebilirsiniz. Yok uzun vadeli faize koyarsaniz Merkez Bankasinin faiz oranlarini indirmesiyle bu kagitlarin fiyati artacak ve %15'den daha fazla getiri elde edebileceksiniz.

Bu arada T'Pol 6 ayda bir kupon odemeli bonoyu almanin en iyi zamani nedir diye bir soru yoneltmis. Bir sekilde bunlarin fiyati degisip duruyor diye de belirtmis. Okuyucularimiz bono fiyatlamasi konusundan pek anlamiyorlar anlasilan. Bir ornekle aciklayalim. Diyelim ki bilesik faizi %15 olarak itfa edilen bir bononun itfa tarihindeki fiyati 100 olsun. Yani 100 lira vererek aldiysaniz bu bonoyu elinize %15 gibi vergi oncesi bir faiz geliri gececektir. Ancak bu bono piyasaya ciktiktan sonra piyasada faiz oranlari degistikce bononun fiyati da degisecektir. Eger piyasa faizleri %15'in uzerine cikarsa bononun fiyati 100'un altina dusecektir. Yok eger piyasa faizleri %15'in altina gerilerse bononun fiyati da 100'un uzerine cikacaktir. Siz bu bonoyu sonuna kadar elinizde tutmak zorunda degilsiniz. Sonuna kadar elinizde tutarsaniz elde edeceginiz faiz orani %15 olur, yok piyasada faiz oranlarinin dustugu bir zamanda (diyelim ki 110 liradan) satarsaniz %15'lik faiz gelirine ek olarak koydugunuz paranin %10'u kadar daha sermaye kazanci elde edersiniz. Bugunlerde faiz oranlari geriledigi icin bono fiyatlari da yukseliyor.

Ozetleyeyim. Ben hala piyasalardaki asagi trendin bir sure daha surmesini bekliyorum, o yuzden de borsaya yatirim yapmiyorum. Yok siz sabirsizlaniyorsaniz ve hangi sektor ve kagitlara (zamani geldiginde) yatirim yapmayi planladigimi ogrenmek istiyorsaniz her zamanki gibi TEGV'e 10 YTL bagis yapmaniz ve dekontunu bana email ile gondermeniz gerekiyor.

Bu konu ile diger alakali bir yazi ise Borsa Nasıl Oynanır? En Sağlam Tüyolar baslikli yazimizdir.