Mesela 3. ceyrekte %0.5'lik buyume rakami aciklandi. Turkishtime'dan Inan Dogan bu rakamin en iyimser tahminle 2. ceyrege kiyasla %2'lik bir dususe karsilik geldigini ve bunu da senelik rakama cevirirsek buyumenin %-8 oldugunu soyluyor. Dorduncu ceyrekteki rakam da en iyi ihtimalle senelik %-15'lik bir kuculmeye denk gelecek diyor. Ben de sunu soyleyeyim o zaman. Turkiye'nin acikladigi rakamlar ancak 1 sene sonra kuculmenin boyutlarini tam olarak ortaya koyabilir. Yani icerisinde bulundugumuz trend 3 ay daha devam ederse Eylul ayinda TUIK %10'a yaklasan bir kuculme rakami aciklayacak demektir. Hatta senenin sonunda bile eksi buyume rakamlari aciklanacak. O yuzden 2009 icin hesaplanacak buyume rakami benim gecen ay tahmin ettigim %-2 rakamindan daha da kotu olacak. O yuzden ben bu rakami simdilik %-4 olarak revize ediyorum.
Tutumluluk Inovasyon örnekleri Türev Konu Anlatımı EFT Nedir Olasılık nedir Ekonomi Nedir Hisse Yorumları Bilinçli Tüketici
Tayyip Baba'nin hukumeti de hala 2009'da buyumemizin %4 olacagi hayalleriyle vatandasi avutuyor. Secimlerden sonra Davos Fatihi bu rakamlari asagi indirmeyi planliyordur, yoksa sene sonunda herkesin maskarasi olacaklar.
Bu arada Orhan Karaca da gecen hafta ekonominin resesyona girdigini ilan etti. Ben de basligi gordukten sonra "Gunaydin Orhan, biz gecen Agustos'ta resesyona girdik" diye icimden gecirdim. Ancak yaziyi okuyunca onun da Agustos ayinda resesyona girdigimizi soyledigini gordum. Gidin okuyun, Orhan Karaca'nin analizleri de oldukca yerinde analizler, tavsiye ederim.
11 Yorum Var.:
Ekonomix, QoQ hesap yapmak icin mevsimsellikten arindirilmis data kullaniyorlar mi ama bunu yapan ulkeler, bizde bu data olmadigi icin ve yuksek oranda mevsimsellik de oldugu icin bu hesap biraz yamuk olmaz mi?
Bu arada 20.000 borsa tahmininiz icin gereken 20% dususun en az %5'i yarin gerceklesecek sanirim, bu aksam aciklanan bilancolar hic ic acici degil.
Çeyrek karşılaştırmalarının bir önceki çeyrekle değil bir yıl öncekiyle yapılması mevsimsel farklılıklardan dolayı daha mantıklı. Bu nedenle yıllık %-8 diyen zat-ı muhterem saçmalamış.
Ayrıca, bu dünya konjonktüründe ekonominin resesyona girmesi doğal. Çin ve Hindistan karşılaştırmaları saçmalık. Bizim de 100 yıl öncesinin dünyasında yaşayan ve ekonomik gelişmeye katılmayı bekleyen 500'er yüz milyon nüfusumuz olsaydı, sadece kendi içimizdeki canlılıkla bile büyümeyi artıda tutabilirdik.
1997 Asya krizinde Asya kaplanı denen ülkelerin hepsi krize girdi. Malezya IMF ile anlaşmayı reddettiği halde daha hızlı ve sancısız bir biçimde krizden çıktı. Biz de aynı şeyi yapabiliriz.
Türkiye'nin en ciddi sorunu, daha doğrusu en ciddi sorunlu kesimi hava civa yatırımlarla İstanbul'u ve Türkiye'yi atıl alışveriş merkezi, kule, rezidans, bilmem ne country'lerle dolduranlardır. Bunların borçlarının tasasını ve ceremesini de kimse kusura bakmasın vatandaş Rıza çekemez. Ki bu durum aynen Asya Krizi'nde o ülkelerin özel sektörlerinin durumuna benzemektedir.
IMF Hükümete özel sektörün borçlarını ödetmeyi düşünüyor, Hükümet direniyor. İyi ki de direniyor.
P değilde şimdi bu blogdaki yazarların hepsi doktoralı kişiler.Kendilerine soruyorum.Yüksek lisans tezinizin konusunu belirlerken neleri baz aldınız ? Misal bir muhasebe yüksek lisans tezi yazsanız konusu ne olurdu diyecegim ama siz muhasebeci değilsiniz.Sormayayım. EkonomiX sizin oralarda " fair value " diye bir şeylerden bahsediyorlar mı ?
Elimizde mevsimsellikten arindirilmamis veriler olmasa da QoQ buyume rakamlarini yaklasik olarak hesaplayabiliriz. Mesela Turkiye'ninkini kabaca hesaplayalim.
Turkiye 2007'nin basindan 2008'in ortasina kadar ortalama %4 civarinda bir hizla buyudu. 206'nin son ceyreginde mevsimsellikten arindirilmis endeksin 100 oldugunu varsayalim. 2007'nin birinci ceyreginde bu endeks 101'e, ikinci ceyreginde 102'e, ucuncu ceyrekte 103'e, vs. vs. diyerek 2008'in ikinci ceyreginde 106'ya cikar.
2008'in ucuncu ceyreginde ise bir onceki seneye gore %0.5 arttigina gore endeksin degeri 103.5 gibi bir rakam olmali. Yani endeks 2008'in ikinci ceyregindeki 106 rakamindan ucuncu ceyrekte 103.5 rakamina geriliyor. Ceyrekler itibariyle degisim %-2.5 gibi birsey. Biz yine de muhafazakar olalim ve bu rakama %-2 diyelim. Ceyrekler itibariyle %2'lik dusus senelik olarak (1-0.02)^4-1=%-8'e karsilik gelir.
Tabii bu kabaca hesaplama, gercek deger bir kac puan altinda veya ustune olabilir.
Ustam ile kapismak istemem ama sizin hesabi mesela daha genisletip 2008-q3'e kadar ki son 8 ceyrek ortalamasi aldigimizda %5 yapiyor. Ayni mantikla 2006 q2'ye 100 verip her ceyrek 1.25 (5/4) puan artan endeks olusturunca bu sefer 2008-q3'de bulacagimiz oran QoQ -13%, yilliklandirinca da yuzde 50'den buyuk bir oranda kuculdugumuz anlamina mi geliyor? Bence bir hata var bu hesapta? Ortalamayi YoY (gecen yilin ayni donemine gore) buyume oranlarina gore alip, endeksi serinin hemen bir onceki ceyreginden baslatmak olabilir mi?
Junior,
Burada onemli olan 2007'nin ucuncu, dorduncu, ve 2008'in ilk iki ceyreginde ortalama ne hizla buyudugunuz. Senin %5 hesabin fazla, o yuzden abuk bir sonuc veriyor. Orhan Karaca'nin isgunu farkina gore duzeltilmis hesaplarina bakarsan bu bahsettigim donemde buyume orani neredeyse sabit %4 civarinda:
http://orhankaraca.blogspot.com/2008/12/ign-farkna-gre-dzeltilmi-byme.html
Bir de soyle dusun: Dort sayinin ortalamasi 4 olsun. Bu sayilardan birini cikarip yerine x sayisini ekledigimizde ortalama 0.5'e dusuyorsa x nedir?
Bence hesaplamada bir yanlislik yok, %-8 buyume rakami oldukca mantikli, hatta muhafazakar bir hesaplama.
Mevsimsellikten arındırma, büyümeyi yılın dört çeyreğine homojen olarak dağıtmak değildir. Karşılaştırılan iki dönem arasındaki işgünü ve işgücünü etkileyen diğer farkları elimine etmektir. Ekonomix, 101, 102....106 olarak ifade ettiğin rakamlar ancak her çeyrekte hesaplanan son dörder çeyreklik (1 yıl) büyüme oranları olabilir. Bu durumda 106'dan 103,5'a düşen rakam da fiilen yıllık % -2,5'a tekabül eder, %- 8'e değil.
Çeyrek karşılaştırmaları şu mantıkla yapılır. Yıllık 100 birimlik üretime çeyreklere, abartarak söyleyelim, 22,26,28,24 olarak dağılsın. Bir sonraki yıl ilk çeyrekteki üretim 21,8 olursa bu çeyreklik bazda % 1'lik bir küçülme olur. Üretim dördüncü çeyrekte 23,5 olursa % 2 küçülme anlamına gelir. Bir önceki çeyrekle karşılaştırma yapmak ise mantıksızdır. Çünkü o zaman üretim 28'den 23,5'e düşmüş gibi hesap yapmak gerekecektir.
Sonuçta her çeyrekte 0,5 puan küçülme oldu diyelim. Açıklanan çeyrek rakamları -%2,2 , -%1,9, -%1,7, -%2 gibi olur. Yıllık bazda ise 100'den 98'e düşen üretim % 2 küçülme anlamına gelir.
Teknık detaylara fazla takılmayın sayın yorumcular resmin bütününü kaçırırsınız.Kısa ve net bir sonuç Türkiye son sürat küçülmekte. İşsizlik rekorlara doğru uçuyor. Korkarım ilerki aylarda sosyal sonuçlar doğurmaya başlayacak. Şimdi Mısır'a; yurt dışı oraya buraya yatırım yapılmasını tavsiye edenler ve onları destekleyen yazarlar nerdeler... Bu işsizlere onlar cevap vermeliler.
Saygılar
Ekonomix,
En son verdiginiz basit ornekten gidersek, eklenen x sayisinin kendisi 0.5 olmuyor mu burada, 2008 3. ceyrek buyume oraninin 0.5 olmasi ondan onceki 4 ceyrekte ortalama 0.5 buyudugumuz anlamina gelmez ki? Sizin aldiginiz donemdeki %4 rakamina bir itirazim yok, son donemi daha iyi yansitir ama hesaplama mantigi dogruysa farkli donemlere uygulayinca da benzer sonuclar almamiz gerekmez mi?
Junior,
Bu hesap benim kafami karistirdi. 2006 ikinci ceyrek 100 olursa ortalama yillik %5 buyume ile endeks degerleri soyle oluyor:
2Q06 100.00
3Q06 101.25
4Q06 102.52
1Q07 103.80
2Q07 105.09
3Q07 106.41
4Q07 107.74
1Q08 109.09
2Q08 110.45
3Q07'den 3Q08'e degisim %0.5 ise 3Q2008'de endeks 106.94 olur. Bu da 2Q08'e gore %-3.18 ceyrek yillik buyume demek.
Zaten ortalama buyume varsayimini %4'ten %5'e cekmenin yazilan kadar buyuk bir degisim yapmasina imkan yok. Buyume 3Q07den 3Q08'e pozitif olduguna gore 2Q08den 3Q08'e %13 kuculebilmek icin once 3Q07den 2Q08'e uc ceyrekte %13'ten fazla buyumus olmak gerekir , bu da yillik ortalama %5 varsayimiyla celisiyor.
Junior,
Senin verdigim rakamlar 2007Q2-2008Q2 arasindaki buyumenin %5 oldugunu gosteriyor, gercek rakam %4 civarinda olmali. %4'e denk gelecek bir zaman serisi uretirsen rakamlarin benimkine daha yakin olacaktir.
Yorum Gönder