Kapitalizmi Anlamak

Şu gazeteyi okumayacağım diyorum ama alışkanlık gereği arada bir elim gidiyor. Yine kapitalizmi anlamadan yazılmış ve konsepti anlamamış yazarların görüşlerine yer verilmiş. Sabrınız yeterse sonuna kadar okuyun burada: http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=815747. Kapitalist ekonomiyi tüketim kültürü diye algılayıp günah keçisini bulmuşlar.

Ama abuk subuk gazeteler yerine ekonomitürk'ü okuyanlar bilir ki:
1. Kapitalizm, seçme hakkını politikacılardan alıp bireylere verir. Ya politikacıların sizin için yaptığı doğru ya da yanlış seçimlere razı olursunuz, ya da seçme hakkı size verildiği zaman Allah'ın verdiği beyin diye bir organ olduğunu hatırlayıp bunu kullanırsınız.
2. Özgür seçimin olmadığı ortamda azınlığın çoğunluğa hükmettiği (yanlış yazmadım) bir ortamdan rahatsız olanlar şimdi de seçme hakkının insanlara verilmesine isyan ediyor. Anlaşılan tek çözüm herkesin herkese kendi doğrularını kabul ettirmesiyle mümkün. Tabi bu teorik olarak imkansız.
3. Korumacılık ve zorbalığın olmadığı bir ortamda beynini kullanmayan sorumsuzca hareket eden rezil olur. Siz beyne irade deyin, sorumsuzluğa da nefis deyin. Sonuç değişmez. Beynini kullanamayan insanları 5000 yıl öncesine gönderin aç kalırlar, kaplanlara yem olurlar.

Komünizm nedir    iktisat Nedir  Devlet Üniversiteleri  Eğitim Nedir  Dejavu Nedir  Bilgi Nedir  Wifi Nedir    Teknoloji Nedir

4. Kapitalizm size 50 liralık ve 1000 liralık cep telefonu seçeneğini verdiği gibi bu teknolojiyi kullanmama seçeneğini de sunar. Hatta bizim gibi bürokrasisi ağır olmayan ülkelerde cep telefonuna alternatif bir sistem yaratma özgürlüğünüzü de verir. Birileri "kollektif şuurla" hareket edip komşumda en pahalısı var diyerek hesabını şaşırdı diye cep telefonunu yasaklayalım bari. Ya da 100 liradan daha pahalı telefonları toplatalım...

8 Yorum Var.:

Kadir dedi ki...

Ben de bir yorum istegi belirteyim.Kapitalizm'in üretim ile alakalı oldugunu, üretim esasının kendisinde barındırdıgını birisi açıklayabilir mi ?

Alper Mizrak dedi ki...

Ekonominin temeli insanlarin ihtiyaclaridir. Siz buna ister zorunlu ihtiyaclar deyin; ister luks, zevk, eglence ihtiyaclari deyin. Sonucda hepsi tuketimdir(talep).

Uygun fiyati verildiginde her turlu talep karsilanir.

Bu da uretimdir(arz)...

Kubilay dedi ki...

Aynı yorumu ikinci yazışım: Liberal düşünce topluluğu yesi olup (veya bu dernekten hürriyet ödülleri alıp) o gazetede yazanlar düşünsün. bana ne?

Kadir dedi ki...

denemeler bak şey yapabiliriz. EkonomiX kendisine liberal demiyor, burada kendisini liberal olarak tanımlayan yazarlara biz liberal gençlik dernegi olarak ödül verelim. Ödüle de şunu yazdırırız." Zaman, EkonomiTürk zamanıdır."

hakan dedi ki...

Yani kapitalizm en mükemmel sistemdir mi diyorsunuz? Bu oldukça tartışmalı olmaz mı?
Hele bu kriz ortamında kapitalizmin Amerika'yı ve dünyayı getirdiği yer hakkında ne düşünüyorsunuz? Amerika'daki mortgage krizi daima daha fazlasını isteyen kapitalizmin zorlaması ile bankacıların hırsından kaynaklanmadı mı?

Kapitalizm o kadar mükemmel ise o zaman devlet neden müdahale ediyor, paketler açıp duruyor Amerika'da. Devam etse ya mükemmel kapitalizm. Batan batsa gitse, kalan sağlar bizim olsa.

Allah akıl vermiş kullan diyorsunuz ama herkes akıllı mı bakalım?

Toplumun ve insanların hata yapabilmeye eğimli olduğunu ve kapitalizmin bunu "daima büyüme" sloganı ile teşvik ettiğini söyleyemez miyiz?

Herhalde Ali Bulaç'ın şu sözleri sizi rahatsız etmiş:

Bulaç, "Daima büyümeye dayalı kapitalist ekonomi, insanları sürekli tahrik ediyor. Tüketim kültürünün tuzağına düşen insanlar mevcut gelirleriyle yetinemiyor." şeklinde konuşuyor. Kapitalist sistemin bir aileyi en az 4-5 bin lirayla geçinmesi gerektiğine zorladığını aktaran Bulaç, "Halbuki bir aile 750 lirayla temel ihtiyaçlarını karşılayıp, onuruyla şerefiyle bir hayat sürülebilir. Ancak empoze edilen bu kültür herkesi tüketime zorluyor. Arzular, tutkular, ihtiyaçlar hiç bitmiyor. Böylece ciddi bir kanaatsizlik hasıl oluyor. Dolayısıyla zenginler dahi kendilerinden zenginlerle yarışıyor."

Ali Bulaç'ın liberal ya da kapitalist olma gibi bir derdi olduğunu sanmıyorum. Zaman'da yazan herkes liberal ya da kapitalist değil zaten. Neden öyle olmasını beklediğinizi de tam anlamadım.

Pasha dedi ki...

Kapitalizmin getirdigi temel prensipler (3P, vs, okuyun iste) insan dogasindan cikan prensiplerdir. Yani insan icin en dogal sistemdir. Siz bunu silah zoruyla (devletin insanlarin cebine elini zorla sokmasi) kirletirseniz tabi ki normalden sapmalar olacaktir. Ben devletin ekonomiye karismadigi bir kapitalizmi savunuyorum. Biraz okursaniz ogrenirsiniz ki butun krizin sebebi devletin piyasayi faiz oranlarini oynayip dalgalandirmasindan ibarettir.

Kapitalizmin ozu "creating wealth" yani varlik yaratmaktir. Ne kadar cok tuketmek isterseniz ya hepsini kendiniz calisarak uretirsiniz, ya da baskalariyla ticaret yaparak edinirsiniz. Ticaretin karsiligi olarak da siz birseyler uretmek zorunda kalirsiniz.

Daima buyumek kismi kapitalizmin ozunde degil (hataliysam serbest piyasaci ekonomistler beni duzeltsin). Bazilari aciklarini gizlemek icin sizin gozunuzu boyuyor. GSMH buyusun ki, butce acigi ve devletin borcu % olarak kuculsun. Herkes 3 cocuk yapsin ki, saadet zinciri olan SSK'nin curuklugu belli olmasin. Amerika'daki de Turkiye'deki de kapitalizm degil. Ikisi de devlet eliyle hak edenden calip hak etmeyene dagitan sistemlerdir. Beceremeyen batmali, calismayan sadece gonul rizasiyla verilen bagislarla karnini doyurmali. Yagmalanmis mallarla degil.

Kapitalist sistem beni her cikan yeniligi almaya zorlamiyor. Zaten sevdigim seyleri gitgide ucuzlatiyor. Evimde kablo TV yok, ama ayda 15 dolara istedigim kadar DVD kiralayabiliyorum. Bana verilen kredi kartlarinin limiti maasimin 5-6 kati. Kimse de savurganlik icin alnima silah dayamiyor.

Yazimda anlattigim gibi komsunda var diye aliyorsan bunun adi mahalle baskisidir.

Pasha dedi ki...

Devlet eliyle zekice planlar yapmak piyasayi karistirmak demisken su linki de gondereyim.

http://fee.org/articles/watchful-eye-fallacy/

Stock, bond, commodity, futures, vs. gibi urunleri bilelim ama arada isin felsefesine de goz atmakta fayda var. Arada bakin bu siteye...

Mert Nuhoglu dedi ki...

Pasha şöyle yazmış: "Kapitalizmin getirdigi temel prensipler (3P, vs, okuyun iste) insan dogasindan cikan prensiplerdir. Yani insan icin en dogal sistemdir. "

Bu cümleye karşı şöyle bir eleştiri getirmek isterim: En doğal tabiri, özünde ideolojik bir tabirdir. Hangi sistemin insanlık için en doğal olduğunun tartışması, tamamen kişinin felsefesine bağlı.

Zaman Gazetesinde yayınlanan yazı, Pasha'nın belirttiği gibi kapitalizmi anlamadan yazılmış bir yazı değil. Sadece kapitalizme eleştirel bir şekilde yaklaşıyor. Sizin için en doğal olan sistem, bir başkası için en suni sistem olabilir.

Kapitalizm meselesi çok güzel bir tartışma konusu. Açıkçası ben de uzun zaman, bunun en doğal sistem olduğunu düşünüyordum. Fakat kapitalizmin temel varsayımlarından biri olan "serbest ve adil rekabet" varsayımı özünde sorunlu bir varsayım. Böyle bir şey yok, ve belki fiilen hiçbir zaman da olmayacak.