Talep ve arzin fiyat degismelerine karsi duyarliligini olcmek icin esneklik yada elastikiyet kulanilir. Ozellikle mikroekonomik politikalar icin cok onem teskil eder. Esneklik-elastikiyet hukumetler,firmalar, mahkemeler(ornek) ve tuketiciler icin iktisadi kararlar verirken yardimci olan gostergelerden biridir.
Pazarlamacilar ve ureticiler esneklik-elastikiyeti fiyatlarini belirlerken kullanmak isterler.Hukumetler ozellikle vergi,fiyat politikalarini belirlerken kullanirlar.Esneklik ve elastikiyet mikroktisatin yaninda makroekonomidede kullanilan bir terimdir(The Marshall–Lerner Condition,devaluasyonun dis ticaret dengesine etkisinin olumlu olup olmadigini gostermek icin kullanilir.eger ihrac edilen mallar elastik ise artan talep nedeniyle fiyattaki dusmeye karsin ihracat gelirleri toplamda artacak .…)
Bahsedecegimiz ilk esneklik terimi;Fiyat esnekligi talebin fiyatta meydana gelen degismelere karsi duyarligini gosterir.Ornegin;eger fiyatta olan %10 luk artis talepde %10 lukdan fazla bir dususe yol aciyorsa talep icin elastik yada esnek deriz.
Talep ve fiyat negatif iliskili olduklari icin esnekligin isareti negatifdir(giffen mallari haric).
Esneklik-elastikiyet eger 0 ile 1 arasinda ise esnek degildir(esnekligi mutlak deger olarak ifade ediyoruz).
∞>e> 1 ise esnek;Talep edilen urun miktari fiyatin degisen yuzdesinden daha fazla degisir(ornegin luks mallar),e< 1 kati esneklik (tarim mallari gibi) ,e=1 unite (birim) esneklik;miktar fiyatla ayni oranda degisir.
Elastikiyet de diger bir cesit olan yay esnekligi ise talep egrisi uzerindeki iki nokta arasindaki ortalama esnekligi
verir ;miktar ve fiyat toplamlari uzerinden hesaplanir.
Capraz-cross esneklik ise Y malinin fiyatinda meydana gelen degisiklik sonucu X malindaki degismeleri olcmek icin kullanilir.
Tamamlayici mallar-complements(kahve-seker) negatif esneklige,ikame-subsitute mallar(,sigir eti -kuzu eti) ise pozitif esneklige sahiptir.
Gelir esnekligi ise,kazancinizda meydana gelen degisimlerin bir malin talepine yaptigi degisimi gosterir.Gelir artisi talepe olumlu katikida bulundugu icin pozitifdir,ama sozkonusu inferiour-dusuk degerli mallar ise esneklik negatifdir.Cunku gelir artisina ragmen bu mallarin talebi azalir.
Arz esnekligi ise fiyat degisimlerine karsin arzin tepkisini olcer.Arz ile fiyat arasindaki pozitif iliskiden dolayi arz esnekligi pozitifdir.
Bir sayisal ornekle devam edelim.
Talep fonksiyonumuz,Q=f(p), Q=160-4P,Bildiginiz gibi turev degisimi verir.
dq/dp=4 ve (Q/P)=(160-4P)/P dir,esneklik formulunu hatirlayin...
esneklik=-p/40-p
p 20 iken esneklik =-1 │ε│=1, eger p 0 ile 20 arasinda ise ε(esneklik)<1,>p>20 arasinda │ε│>1 talep esnekdir.
Son olarak ekonometriye ilgi duyanlar icin,dogrusal bir modelde
y=a+βX, ε = (dy/dx)x/y => βX/Y,....(β=dy/dx verir)
Logoritmik bir modelde ise
Ln(y)= a+ βln(x)+e burada β esneklik-elastikiyet dir. Yani x de meydana gelen %1 degisim Y de % β degisime yol acar.
Esneklik yada elastikiyet konusunu kisaca aciklamaya calisdik.Asagidaki diger yazilarinda ilginizi cekebileginizi dusunuyoruz.
Geometrik ortalama
Regulasyon nedir?
ekonometrik analiz
vergileri kim oduyor
Olasılık soruları ve çözümleri
0 Yorum Var.:
Yorum Gönder