Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu

Türkiye’de yazarların ve sanatkarların haklarını korumak üzere yürürlükte olan kanunun adı 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’dur. Ben bu kanunun detaylarını çok iyi bilmiyorum ama bildiğim bir şey var ise bu da bu kanunun Amerika’da yürürlükte olan kanundan çok farklı olmadığıdır. Wikipedia’ya göre bunun nedeni Türkiye’nin yakın bir geçmişte Avrupa’ya yaranmak için bu kanunlarını güncellemesiymiş:

“Turkey is revising its intellectual property rights laws in order to align them with WIPO standards.^[1] Turkey is a party to the Berne Convention, the Rome Convention and the TRIPS Agreement. Turkish copyright law was made compliant with these treaties after its 1995 and 2001 amendments.”

Amerika’da copyright kanunlarının nasıl işlediğini özetleyeyim: Birincisi, başkasının yazdığı bir yazıdan alıntı yapma hakkınız vardır. Buna iktibas serbestisi deniyor. Ancak alınabilecek miktar bir kaç cümle ile bir iki paragraf ile sınırlı sadece ve kaynak göstermeniz gerek. Bir yazının tamamını kaynak göstererek almak ise yazarın haklarını gasp kapsamına giriyor ve yazara sizi dava etme hakkı veriyor. Ancak yazarın mahkemede isteyebileceği maksimum tazminat miktarı yazının piyasa değerinin 3 katını (Türkiye’deki kanunlara göre) aşamıyor. Yazının bir müddet yayınlandıktan sonra kaldırılmış olması ise suç unsurunu ortadan kaldırmıyor. Şuradaki hukuk sitesinde yazanlara göre ise tecavüzcü kişiye hapis cezası verilebiliyormuş:

Reeskont Nedir  Bütçe Nedir  Aritmetik Ortalama Nedir   Hisse Senedi Nedir   Bilanço Nedir   Akreditif Nedir  Tahvil Nedir    Broker Nedir    Portföy Nedir  Tutumluluk Nedir  Varlık Barışı Nedir  Evrim Teorisi Nedir  Reyting Nedir

“Manevi hakları haleldar edilen kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat ödenmesi için dava açabilir. Ayrıca manevi haklara tecavüz halinde tecavüz eden kişiye iki yıldan dört yıla kadar hapis veya ellimilyar liradan yüzellimilyar liraya kadar adli para cezasına veya zararın ağırlığı dikkate alınarak her ikisine birden hükmolunur. Mali haklara tecavüz halinde de gene hapis ve para cezası öngörülmüştür.”

Ha, söylemeyi unuttum. Amerika’da eserinizin herhangi bir yerine “copyright” ibaresi koymanıza 1978 yılında yapılan değişiklikten sonra gerek kalmamış, koruma ibare olsun olmasın otomatik olarak oluyormuş. Türkiye’de bu durum nedir henüz bilmiyorum ama Türkiye de uluslararası anlaşmalara imza attığına göre ve kanunda da yakın bir zamanda değişiklik yapıldığına göre aynı koşullar geçerlidir diye tahmin ediyorum. Avukatla yapacağımız görüşmeden sonra sizleri bu konuda daha da bilgilendireceğim.

Not: Benim bu blogda yazdigim yazilar yakin bir zamanda Liberte yayinevi tarafindan bir kitap halinde piyasaay surulecek. Eger benim bu kitaptan elde edecegim gelir 5000 TL olursa, bu bana Orhan Yasar Celik'i 15000 TL tazminata kadar dava etme hakki taniyor. Kitap cok tutarda gelirim onbinleri bulursa Orhan'i gozumu kirpmadan iflasa surukleyecegimi acikca ilan ediyorum. Orhan bir de sitesinde "avukatlari" oldugundan bahsetmis, bir zahmet bize avukatlarin adres ve telefonunu atarsa biz de onlarla iletisime gecebiliriz.