Altan, Keynes, Friedman ve Para Politikası


Mehmet Altan, dunku köşe yazısında "Kriz yeni bir krize yol açabilir mi?" diye sormus ve uygulanan gevsek para politikasının yeni bir krize neden olabileceğini belirtmiş. Bu konuda bende yazarla hemen hemen aynı fikirdeyim, ama bana göre yeni bir krizden daha büyük bir olasılık oturmamış bir zeminde büyümeye çalışan ekonomilerin yaşayacakları uzun dönemli düşük büyüme oranları sorunu. bakıp görücez, bu durumda bazı parametrelere bağlı onların gelişimi bu durumun yeni bir krize mi? düşük büyüme oranına mı? yoksa isitkrarlı ve sağlam bir büyüme oranına mı dönüşeceğini belirleyecek. Bu arada yni bir kriz alternatifinin bir boom döneminin ardından gelme ihtimalinin çok daha fazla olduğunu da belirtmeliyim.

Tutumluluk  Inovasyon örnekleri  Türev Konu Anlatımı  EFT Nedir  Olasılık nedir    Ekonomi Nedir  Hisse Yorumları  Bilinçli Tüketici

Fakat Altan fikrini açıklarken şu cümleleri kullanıyor:
"Benim iktisatçı olarak endişem ise bu küresel krize uygulanan tedavi yönteminin de yeniden büyük bir krizi tetiklemesi."
"Kriz karşısında dünya ne yaptı?
1929 Krizi’nde Keynes’in önerdiği bir biçimde paraları basıp basıp dağıttı. "

Benim itirazım da bu noktada, Keynes "paraları basıp basıp dağıtın" diye bir önermede bulunmuyor. aksine paranın dolanım hızının istikrarsız olduğunu, para politikasının etkisi olabilse bile bunun uzun bir gecikmeye sahip olacağını ve bu politikların belirsizliği daha da artıracağını belirtiyor. hatta son tahilide de likidite tuzağına varıyor. yani etkisiz para politikası. Peki krizden cıkısın en etkili yolu olarak neyi öneriyor, devletin kamu harcamalarını artırması gerektiğini ve yine devletin yatırım işine girmesi gerektiğini -cunku hayvani icgudu sorunu var ozel tesebbuste- belirtiyor. bu durum efektif talebi artırarak sorunların cozumu olacak Keynes'e göre. Keynes'in ardından geliştiirlen basit Keynesyen modelde (şu 45 derece arz eğriisne sahip talebin kestiği noktada dengenin olustugu ve en basit ifadesiyle AD= C + I + G olan) para piyasası yoktur ve model tamamen reel unsurlarla işler. Sonrasında IS-LM modelinde monetaristlerin de artan eleştirileri ile birlikte para politikası Keynesyen sisteme girecek hatta zamanla dominant rol almaya başlayacaktır. Ortodoks Keynesyen yada Neoklasik-Keynesyen dediğimiz nokta da budur.

Friedman ve Schwartz'ın 1963 yılında yazdıkları "Money and Business Cycle" isimli çalışmaları ABD ekonomisinde Para arzı ile ekonomik faaliyetler arasındaki ilşkiyi incelemiştir.

Yukarıdaki grafik, 1929-1960 dönemi için ABD para stokunu göstermekte. eksendeki sayılar milyar dolar. koyu alanlar ise, para arzının azaldığı dönemleri gösteriyor. yazarlar, bu incelemeleri sonucunda şu sonuca varmışlardır. 929 büyük buhranının baş sorumlusu para arzını daraltan (1929-1933 döneminde % 35.2!) FED'dir. nitekim bundan sonraki dralma dönemleri de para arzındaki azalma dönemleri ile uymludur. bu durumu daha iyi gösterebilmek için aşağıdaki grafiği kullanmışlardır.
yukarıdaki grafik 1899-1960 dönemi için para arzı ve safi milli hasıladaki (gelir) yüzde değişimi göstermektedir (doğal log uzerinden). yazarlar bu analizden şu sonuca varmışlardır. para arzı ile ekonomik büyüme arasındaki yakın bir ilişki bulunmaktadır. Sonuc acıktır, paracı okul IS-LM modelindeki LM in önemine vurgu yapmış, Merkez Bankalarının kafalarına göre hareket etmemesi gerektiğini vurgulamış, hatta sabit parasal genişleme ornaı kuralını önermişlerdir. Sonuc, Keynesyen maliye politikasının ikincil plana itilmesi ve Mehmet Altan'ın bahsettiği para politikasının öne alınması olarak zuhur etmiştir.

7 Yorum Var.:

veterantrader dedi ki...

Uzun sureden sonra bu bloga yakisan bir yazi olmus. Su anki para dolasim hiziyla hemen enflasyon gormeyecegiz ama 3-5 yil sonra ozellikle ABD tarafinda para arzinin artisi nedeniyle ciddi problemler olacak.
Diger patlayacak yer de GDP'sinin %200'u kadar borcu olan Japonya olacak..

ozcakir dedi ki...

veterantrader a katiliyorum, uzun zamandir boyle teknik ve konusunu iyi ozetleyen bir yazi gelmiyordu bloga. Bu tur yazilarin devam etmesini diliyorum.

Ben enflasyonu 3-5 yildan daha cabuk gorecegimizi tahmin ediyorum, her ne kadar bazi yorumcular hedge fonlarin altina yatirim yapmasini bir yanlis olarak degerlendirseler de bence portfoyun %5-10 araliginda altin bulundurmanin faydali olacagi gorusundeyim.

Blog Sahibi dedi ki...

Kimler altina yatirim yapilmasi yanlistir diyor? Deniz Gokce diyor biliyorum, baska?

rdynk dedi ki...

teşekkürler arkadaşlar,
yazmaya çalışıyoruz dilimiz döndüğünce :)

veterantrader dedi ki...

Ben de altina yatirim yanlistir diyorum uzun vade olarak; kisa sureli momentumdan dolayi biraz daha yukari gidebilir ama hem tarihsel hem de ekonomik fundamentallar desteklemiyor. Altin uzun vadeli pozisyon tutabilecekler icin tarihi shorttur bana gore. Uzun vadeli dogru trade bana gore altin short ve ABD 20-30 yil hazine bonosu short'tur. Iki pozisyona da inverse ETF'lerle girebilirsiniz; yalniz leveraged(kaldiracli) olanlar degil, bire bir inverse denenmeli ve en az 3-5 yil tasinmali..

veterantrader dedi ki...

sayin ozcakir'a:
yanlis anlasilmasin ABD enflasyon'da hemen'den kastim 1 yillik bir suredir ama ondan sonra yukari dogru bir trend olusumu ve 3-5 yil sonra da birincil olarak bonolarin, sonra da saglik/sosyal guvenlik sisteminin finanse edilme probleminden dolayi sorun bekliyorum.

Hüseyin MEÇO dedi ki...

para,mülkiyet,artıdeğer,faiz kapitalizmin vazgeçilmezleridir.sonra bunlara borsa lar ilave edilmiştir ki.kapitalizm şaha kalkmıştır.silahlı kuvvetlerce desteklnen bu güç.... almanyadan kaçan gerçek beyinlerle tanışınca....dünya beyinlerini toplamaya başlamıştır.sovyet beyinlerinden iran a da beyin kaçtığını yazıyorlar.şimdi iranın durumu bellidir.günümüzde bunlara bir sürü parasal türev katılmıştır yollarıda paraya yada mülkiyete faize çıkıyor.
altının bir getirisi yok.yokta imf bi dünya altın topladı.merkez bankakaları geçmişte ons u 200 küsür dolarlardan bi dünya altın sattılar.
abd boşuna mı kurdurdu ab yi.

275 milyon nufüsu ile tüm dünya ile oynuyor.

bugün aırbus ve boeıng arasında yıpratıcı bir üstü kapalı savaş var.aırbus uçakları neden düşüyor.
neyse.

kapitalizm genleşiyor başka bir şey yok.

krizleri insan çıkarır insan yaşar.

parasal olarak büyüyen insan gelecek paraya güvenmeden ticaretini sürdürse zamanla zaten büyüyecek.
yok o işin cirosu ile bu işi yaparım şu kadar zamanda buda olsa. her yedi yılda yaşanacak krizleri yine insan hazırlıyor.tefeciler ve faiz bu ortamda harmanlanıyor.güç kendi gücünü ortaya çıkarıyor.yada güçsüzlük çıkıyor ortaya.

abd ise tam bir güç olduğundan o hazırlıyor bizler yaşıyoruz.

bugün altın değerli yarın başka birşey.

önemli olan böyle yıllarda hazırlıklı olmak.

saygılarımla.