Kuresel Ekonomi Uzerine Yeni Sorular

Biz buraya soru cevaplamaya degil cevaplari ogrenmeye geliyoruz diyorsaniz haklisiniz, ancak benim su siralargunde 5-10 dakikadan fazla vaktim yok, onu da yorumlari ve mailleri okumaya harciyorum. Vakit bulana kadar sizleri mesgul edecek, okuyucumuz L.A. tarafindan sorulmus (cok guzel sorular, birakin amatorleri, profesyonel ekonomistlerin kolay kolay cevap veremeyecegi sorular) su sorulari asagiya kopyaliyorum:

Tutumluluk Nedir    Nükleer Enerjinin Zararları    Nükleer Kirlilik    Nükleer Nedir    Fraktallar    Sosyalizm Nedir

"Merhaba,

Cuneyd Bey benim de cok cok merak ettigim sorular soruyor:

Cin rezerv biriktirirken karsiliginda surekli ic pazara renminbi suruyor. Su ana kadarki ekonomik buyume demek ki bu genisleyen para tabanina ayak uydurdu; zira enflasyon ciddi degil. Ancak ekonomi isinmaya baslar, enflasyon baskaldirirsa (ki bu hangi sartlarda olur?):

1- Cin ne yapar?
2- Cuneyd Bey`in altini cizdigi gibi ABD`den Cin`in renminbi`yi degerlendirmesi icin cagrilar geliyor. Bu ABD`de fiyatlarin yukari yonelmesine (Walmart raflari pahalilanacak) ve enflasyonun bas kaldirmasina neden olmaz mi? Ve dahasi buna karsilik yapilacak faiz artirimlari real estate piyasasini vurup, soft landing senaryolarinda ipi gogusleyecegi soylenen sirket yatirimlarini aksatip zaten soylentileri dolasan (hakli ya da haksiz) resesyona davetiye cikarmaz mi? Ve daha da dahasi yuan degerlenirse Cin`in dolar istahi azalip, ABD`nin borclanmasini zorlastirmasi beklenmez mi?
3- Ayrica Cin`in ic talebi canlandirmasi da ogutlenmis.. Ancak nasil? Elemanlarin emeklilik guvenceleri olmadigindan birinci oncelikleri para biriktirmek. Bu tamamen kulturel. Ustelik kredi faizlerini dusurmek de zaten yabanci sermaye girisinden dolayi likidi fazla bir ekonomiyi iyicene isindirmaz mi?
4- Cin acisindan baska bir secenek olan faiz yukseltmek surdurulebilir mi? Su zincir kopar mi: dolari al, yuan ver; yuani yuksek faizle geri topla, ekonominin asiri isinmasini engelle..
5- Anladigim kadari ile FED ciddi miktarda yeni para basmiyor. Net ihracatci ulkeler ayni dolarlarla defalarca transaction yapip, borc/alacak tablosunu sisiriyorlar. ABD`nin butce aciklarina karsi artmayan enflasyonu bundan mi? Zira aklim almiyor, bir ulkede ev fiyatlari 2`ye uce katlanirken ve buna ayak uyduracak buyume yokken, nasil olur da enflasyon yuzde 2, yuzde 3 olur (bu da kendi icinde bir sorudur bu arada).. Cunku benim en buyuk harcamam evle ilgili.. Ve de teoriken yukeselen ev fiyatlari ile kiramin da yukselmesi lazim.. Ki bu da benim isverenden daha cok maas talep etmem demek..

Baska bir soru da soyle: Cin (devlet tekelleri ve ozel sirketler) biriktirdigi rezervleri dunyada harcamaya baslarsa(mesela gidip daha cok petrol yatagi, maden, gayrimenkul, sirket satin alirsa) ne olur? Dolasimda olmayan 1 trilyon dolarin dolasima girmesi dunya dengelerini nasil etkiler?

Benim bakis acimadan ABD-Cin eksenli bir dengesizlik gozukuyor ve benim kitabimda dengesizlikler illa ki kendilerini duzeltirler.. O bakimdan kanimca yukardaki sorularin cevaplari duzeltmenin kanli mi kansiz gececegini belirler.. Ve de cok mu cok ogretici bir yazi dizisine malzeme de olur:) Zira gorulecegi uzere kafalar karisik.."

3 Yorum Var.:

Adsız dedi ki...

Zira aklim almiyor, bir ulkede ev fiyatlari 2`ye uce katlanirken ve buna ayak uyduracak buyume yokken, nasil olur da enflasyon yuzde 2, yuzde 3 olur (bu da kendi icinde bir sorudur bu arada)..

Bu ilk defa olmuyor ki? Nasdaq rekor ustune rekor kirarken enflasyon azmis miydi? Hem her yerde artmis degil ev fiyatlari o kadar.

Iki farkli problem var burada benim gorebildigim, ben asil finans sektorunde son senelerde serefsizligine serefsizlik katmis ve nispeten fakirleri kandirmis olan kesiminin ustune nasil bir tepki odunu inecek onu merak ediyorum. Sarbanes-Oxley benzeri birsey mi, yoksa daha bogucu bir tedbir mi olacak acaba. Malum yanginin uzerine devlet dokmek Turkiye'ye ozgu birsey degil. FED'in eli enflasyon yuzunden faiz arttirimina zorlanirsa onumuzdeki senelerde reset edecek ARMlarin altina girmis insanlara ne olacak?

Surayi anlamadim:

Dolasimda olmayan 1 trilyon dolarin dolasima girmesi dunya dengelerini nasil etkiler?

Cin bu dolarlari yataginin altinda tutmuyor ki? ABD federal devletine ucuz finansman saglamak yerine baska islerde kullanilsa ne olur diye sormak daha yerinde belki. Yani bu para ABD devletinin harcadigi yerlerden farkli yerlere harcanirsa ne olur? Ben ekonomist degilim yanlis anliyor olabilirim. Oyleyse neyi yanlis anliyorum?

Adsız dedi ki...

ABD-Cin arasindaki carkin su an bu sekilde donmesi her iki ulkenin de isine geliyor. O nedenle (bence daha avantajli durumda olan) Cin bu yapiyi bozmak istemeyecektir.

Ama bir gun gelip de bu isi daha fazla bu sekilde surdurmek istemediginde cok ilginc seyler olabilir.

mr. brooks dedi ki...

Sayin derinsular,
Cinin neden daha avantajli oldugunu aciklayabilir misiniz? Gun gelip de dolar satmaya baslarsa ya da dolarin degeri bir sekilde dusmeye baslarsa, Cin'in milyarlarca dolarlik kaybi olmaz mi?

Kisitli iktisat bilgimle su yorumu yapayim:
Cin'in tasarruflarini azaltmaya ya da artirmamaya karar vermesinin daha pahali Cin urunlerine (enflasyon) ve ABD'nin daha yuksek faiz odemesine (stagnasyon) sebep olacagini dusunuyorum. Faizler ne kadar yukselirse yukselsin enflasyonu durduracagini sanmiyorum. Bu donusumun en cok ABD'ye zarari olur ve ne kadar gecikirse zarar o kadar buyur. ABD'nin Cin'i bu politikadan vazgecirmek istemesinin sebebi; donusum ne kadar erken olursa, o kadar sancisiz olur diye dusunmeleri olsa gerek.

Bence boyle devam ederse uzun vadede ABD ekonomisini iyi gunler beklemiyor ama bu illa ki kuresel bir bozulma anlamina gelmeyebilir. Cin de cok buyuk bir ekonomi haline geldi ve ABD ekonomisinin bozuldugu zaman talep yaratan yeni ekonomi olabilir.