Resesyon Nedir?

Resesyon nedir sorusuna Türkiye’ye yönelik başka yerde bulamayacağınız bir cevap vereyim. Resesyon ekonominin küçülmesinin farkedilmesine verilen addır. İlk aşamada ekonomi küçülmeye başlar ama istatistikler barındırdıkları pürüzleri gizlemek için senelik ortalamalar şeklinde tutulduğundan ekonominin küçülmeye başlamasını gecikmeli olarak gösterir. Bu yüzden de kimse farketmez ekonominin küçüldüğünü. Daha sonra rakamlar ufak bir ekonomik küçülme rakamı gösterir ancak hükümetteki parti veya partiler “önemsenecek bir durum yok” şeklinde açıklamalar yaparak halkın güvenini yeniden tesis ederler. Eğer ekonomi gerçekten hafif bir daralma sürecinden geçiyorsa bu rakamlarda görünmez bile. Ekonomik durgunluk orta şiddette ise rakamlar alarm vermez. 1994 krizinde, veya 2001 krizinde olduğu gibi şiddetli bir durgunluktan geçiyorsak saklayacak hiç bir şey yoktur, ekonomik küçülme başladıktan yaklaşık 8 ay sonra rakamlarda görünmeye başlar.

Arbitraj Nedir    Broker Nedir    Altın Yorumları    Portföy Nedir    Petrol Fiyatları    Nükleer Santraller

Resesyona ek olarak bir de ekonomik depresyon diye bir kavram vardır. Ülkemiz bu kavramla en son 1978-1980 döneminde karşılaşmıştı. Ondan önce de -yanılmıyorsam- İkinci Dünya Savaşı sırasında yaşadığımız bir dönem var ki, o yılları yaşayanlardan dinlemenizi tavsiye ederim. 2008’in üçüncü çeyreğinde başlayan ama varlığı Ekim-Kasım aylarına kadar farkedilmeyen son depresyon sırasında ben Turkishtime’da yazdığım bir yazıda ülkemizin çok derin bir küçülmeden geçtiğini belirten ilk yazarlardandım. Nisan ayının başına kadar hükümetin 2009 için büyüme tahmini %4 idi. Yani kriz esnasında en hızlı büyüyen ve krizi karlı kapatan ender ekonomilerden biri olacağımız öngörülüyordu. Ancak seçimlerden sonra 2008’in son çeyreğinde ekonomimizin %6,2 hızla küçüldüğü açıklandığında bir çok kişi resesyon içerisinde olduğumuzun farkına varabilmişti. Oysa Nisan ayında ekonomimiz resesyondan çıkmaya başlamıştı bile.

Özetle ekonomimizin resesyona girdiğinin resmi olarak söylenmesi 9 ay gecikmeyle gerçekleşmişti. Resmi açıklama yapıldığı zaman ise resesyondan çıkmaya başlamıştık bile. Bugün hala bir çok köşe yazarı “pozitif büyüme rakamları” görebileceğimizden söz ediyor. Ekonomimiz 9 aydır büyüyor, bu kişilerin mevsimsel düzeltmelerden haberleri yok. İşte ülkemizde resesyon böyle bir şeydir. Gelir geçer, ondan sonra resesyon geliyor mu, resesyon ne zaman bitecek tartışmaları yaşanır.