En buyuk problemimiz issizlik degil kucuk isletmecilige dayali ekonomi

Biz ne tür bir iktisat (Iktisat nedir) problemini çözmeye çalisiyoruz ? Vatandaslarimizin niteligi ve gayreti ne seviyede olursa olsun, onlari is sahibi yapacak para/maliye politikalari nelerdir ? Açik veren maliye politikalari uygulayarak, TL'yi zayiflatarak, enflasyon üreterek veya baska tür sihirli formüller uygulayarak bu hedefe ulasabilir miyiz ? Iktisatla ilgili olmayanlar bile 'Evet vardir oda sudur' diye ortaya çikanlarin bir çesit hokus-pokus yaptiklarindan süpheleneceklerdir. Böyle bir formülün var olabilecegine inanmak için vahim ölçülerde 'iyimser' veya 'bilgisiz' olmaniz gerekmekte.

Tutumluluk Nedir    Nükleer Enerjinin Zararları    Nükleer Kirlilik    Nükleer Nedir    Fraktallar    Sosyalizm Nedir

Bir ülkenin üretkenligi; o ülkenin vatandaslarinin her birinin üretkenliginin topamindan ibarettir. Daha basit bir ifadeyle iki ile ikiyi topladiginizda sekiz etmez.
Türkiye'nin en büyük problemi issizlik degil, vatandaslarinin üretkenliginin çok düsük seviyelerde olmasidir.

Uzmanlar AB müzakere sürecinin AB prosedürlerini oldugu gibi alip ezberlemekten ibaret olacagini söylüyor. Bize uyar. Beynimizi kullanmamiz gerekmeyecek. Ancak dünyanin en iyi prosedürleri bile olsa, kendi sorunlarinin ne oldugunu saptayamayan bir toplum ezbercilikle düze çikabilir mi ? En büyük problemimizin issizlik oldugu ilan edildi. Hangi yöntemi kullanarak vardik bu sonuca ? ''Avrupa ülkelerinin en büyük problemi bu, bizim için de olsa olsa budur'' diyerek. Istatistik kurumlarinin ilan ettigi rakkamlara, Alman'lar Almaya için nasil anlamlar yüklüyorsa biz de aynisini yüklemeye çalisiyoruz. Arada fark varmidir, yokmudur diye kafa yormadan. Türkiye'deki ve Almanya'daki issizlik oranlari benzer seylere mi karsilik geliyor ? Bunun böyle oldugunu varsayarsak 'Onlarda oran daha yüksek, o zaman bizim durumumuz daha iyi' gibi oldukça gülünç sayilabilecek bir sonuca ulasabiliriz. Türkiye'de 'sözde islillerin' önemli kismi tarimda istihdam ediliyor, yarisi kayitdisinda çalistiriliyorsa; bu rakkam yüzde bes olsa kaç yazar, yüzde doksan bes olsa kaç.. Isteyen kalkip anket yapabilir ama ben vatandaslarimizin Almanya'da issiz kalmayi, Türkiye'de kayitdisinda veya tarimda çalismaya tercih edeceklerinden eminim..

Bizim bir nolu sorunumuz; Almanya ve pek çok diger Avrupa ülkeleri gibi issizlik degil, zenginlik yaratmayan üretimimizi daha verimli hale getiremememizdir. Örnegin daha çok istihdam yaratiyor diye küçük esnafi korumak için süper/hipermarketlere engel olabiliriz. Bu yöntemle 'sözde istihdam' korunabilir. Ama ayni zamanda toplam zenginligin artmasina engel oldugumuzdan vatandaslarimiz is sahibi olmanin faydalarindan yararlanamayacaklardir.
Bakin, aramizdaki farki göremeyecek kadar sasi olmayalim. Avrupa ekonomisi; tipki diger zengin ülkelerin ekonomileri gibi tarimda, sanayide ve hizmetlerde büyük isletmelerden olusur. Bu isletmele zenginlik havuzu olusturur. Zaten var olan bu büyük havuzu istedikleri gibi kullanabilme lüksüne sahipler. Sosyal harcamalara kaynak olusturabilmek için agir vergiler koyabilir, çalisanlarin haklarini korumak adina sert tedbirler alabilirler. Büyük isletmere karsi KOBI'leri de kollayabilirler. Ancak bizim durumumuz farkli. Bizim ülkemize 'küçük isletmecilik' hakim. Büyük isletme ise istisnai bir durum. Çok ama çok fakir olmamizin sebebi bu. Vergileri toplayamamazin sebebi de aynisi. Makus talihimizi yenebilmenin yegane yolu Avrupa'lilardan farkli olarak yalniz küçükleri degil BÜYÜKLERI de tesvik etmektir.

Lütfen hayalinizde canlandirin. En büyük yüz firmamizdan bin tane daha olsaydi Türkiye nasil bir ülke olurdu ? Bu saptamayi yaparsak problemlerimize getirdigimiz çözümlerin bazilarinin 'AB standartlariyla' çelisebilecegini görürüz. En azindan önceliklerimiz farkli olabilir. Bizim önümüzü tikayan iki sorun var: Kendi ölçülerimize göre çok kati emek piyasasi ve büyük isletmelerin Türkiye'de konumlandirilmasini imkan vermeyen yüksek vergi oranlari (herkes farkinda oldugu için düsük egitim seviyesini saymiyorum). Niye kayitaltindaki isletmeler isci almamak bu kadar gayret sarfediyorlar dersiniz ? Isten çikarmakta zorlandiklari için. Bir isletmeye isci çikarmayi ne kadar zorlastirirsaniz, isci alirken o kadar fazla düsünür. Çalisanin lehine oldugu zannedilen bu uygulamalar, özellikle egitimli olmayan vatandaslarimizin gerçek islere kavusmalarini engeller. Onlari kayitdisi isletmelerde sürünmeye mahkum eder. Peki bu insanlarin haklarini kim koruyacak ? Sizin sosyal politikalariniz; devlette veya kayitli özel sektörde istihdam edilen bir avuç sansli vatandasin disina tasmiyorsa, 'AB normlarinda' kanunlar çikarmaniz neye yarar ?
Hiç KOBI'lerde çalistiniz mi ? Ben gençligimde çalistim. Kimseye de tavsiye etmem. Sunu iddia ederim; büyük isletmelerde çalisanlarin kanun karsisindaki haklarini küçük isletmedekiler düzeyine indirseniz bile, büyük isletmenin çalisani olmak küçük isletmenin çalisani olmaktan fersah fersah iyidir. Bakin Fransa gibi bu konuda çok kati görünen ülke bile, en azindan genç insanlarin is bulabilme imkanlarini artirmak için emek piyasasini esnetmekten baska çare bulamiyor. Almanya, her ne kadar yeterli olmasa bile emek piyasasinda reform yapmaya çalisiyor. Bizim durumumuzdan çok daha iyi olan ülkeler bile bu ise soyundular. Biz ne yapiyoruz ? Durumumuzu saptamakta acz içinde oldugumuz için AB mevzuatina harfiyle uymanin bizim için yeterli olacagini zannediyoruz. Bu yöntemin yüzyilin basinda yapmaya çalistigimiz batililasma çabalarindan ne farki var ?

ahmet çavuşoğlu