Paramizi Nasil Harcayalim?

Paramizi nasil harcayalim sorusu herkesin sormasi gereken bir sorudur. Herkesin Merkez Bankasindan bir beklentisi var. Ben Merkez Bankasinin koseleri yuvarlak (kosesiz) para basmasini istiyorum. Mevcut paralarimizin dort kosesi oldugu icin, bir sekilde bu koselerden bir veya bir kaci bu paralari cebinde bulunduran vatandaslarimizin bir tarafina batiyor. Bu durumdan rahatsizlik duyan vatandaslarimiz ise careyi paralari harcamakta buluyorlar.

Ulkemizdeki nominal faizler %21 civarinda, onumuzdeki bir sene icerisinde enflasyon orani da %6-7 civarinda bir rakam olarak gerceklesecek gibi gorunuyor. Yani reel faizler %14-15 civarinda. Bugun para harcamanin size bir senelik maliyeti %15 gibi bir rakam. Kafasi calisan, akli basinda olan vatandaslarimizin bu durumda para harcamasina (zorunlu harcamalar disindakiler) anlam veremiyorum. Hic mi yarini dusunmuyoruz? Kiz kardesim gitmis 700 YTL'ye cep telefonu almis. Bir ogretmenin bir aylik maasi kadar. Haa, bu arada kiz kardesim ogretmen!!

Sindirella Hikayesi  Tahvil Nedir  Gönüllü Çevreci Kuruluşlar  Çernobil Faciası  Türev Konu Anlatımı  Demokrasi Nedir    Yatırım Fonları

Keeping up with the Joneses sadece bize mahsus bir problem degil. Insanlar komsusundan, arkadaslarindan, sagdan soldan gorduklerini uc yasindaki cocuklar gibi istiyorlar. Hem de bunun finansal sonuclarina bakmadan.

Bugun 1000 YTL paraniz var diyelim. Diyelim ki 500 YTL'ye bir urun almak istiyorsunuz. Paranizla bu urunden bugun 2 adet alabilirsiniz. Ancak paranizla bir senelik tahvil alirsaniz paraniz bir sene sonra 1200 YTL olacaktir, enflasyon yuzunden daha once almak istediginiz urunun fiyati ise 530 YTL'ye yukselecektir. Bir sene sonra ayni urunden yine iki tane alabilirsiniz. Ancak bu sefer geriye 140 YTL paraniz kalacaktir. Bu urunu hemen almanin bir senelik maliyeti iste bu 140 YTL'dir.

Boyle bir ortamda ben zaruri ihtiyaclarim disinda bes kurus para harcamazdim. Yapacaginiz harcamanin bir senelik getirisi %20'den fazla degilse paranizi sokaga atiyorsunuz demektir. Ayni durum devletin yaptigi harcamalar/yatirimlar icin de gecerlidir. Devlet %21 faizle borclaniyor. Yani bugun yaptigi 100 YTL'lik yatirimdan bir senede 21 YTL gelir elde edemiyorsa bu yatirimi yapmamasi yapmasindan daha hayirlidir.

Ulkemizde reel faizler neredeyse 5 puan kadar yukseldi. Ekonomik buyumemiz ise sadece 4 puan dustu. Demek ki faizlere tepki gosteren bir kisim rasyonel insan var aramizda ama bunlar azinlikta. Para kazanmak kolay degil, para biriktirmek en zoru, en kolayi ise para harcamak. Biz para harcama konusunun kompetani olmusuz, para kazanmak konusunda zayifiz, para biriktirmekten ise anlamiyoruz. Ne devletimiz anliyor, ne milletimiz. En iyi bildigimiz konu para harcamak. Biz yine uyarimizi yapalim, bir kisi bile bizi dinlese kardir. Para biriktirin, yatirim yapin, sonunda karli cikan siz olacaksiniz.

6 Yorum Var.:

Adsız dedi ki...

Öncelikle elinize saglik. Cogu ekonimi yazarinin yazdigindan cok sade ve anlasilir bir yazi.

Yatirim konusunda faiz/enflasyon hesabiniza katiliyorum, ama harcama konusunda katilmiyorum. Kiz kardesiniz eger telefonu almazsa 1 yil yada almadigi yil kadar kullanmamis olacak. Ayrica burada kiz kardesinizin varligi yada önceden yaptigi birikim düzeyi de önemli. Psikolojik tatmin vs. gibi olaylari katmiyorum.

Diger yandan söylemek istediginiz seyin anlasilmasi acisindan belkide bu harcama örnegini vermis olmaniz daha iyi olmus.

Ahmet Sari
Almanya

Adsız dedi ki...

merhaba,
faizlerin yüksek olduğu bir zamanda insanların oraya "çokça" yönelimi, sınırlı arza talep fazlalığı yaratacağı nedeniyle, faizlerin düşürülmesinin "daha uygun" bir yolu olarak görülebilir mi, Merkez bankasından emirle faiz indirimi beklemek yerine?
tşklr.
Hacı-hoca

Blog Sahibi dedi ki...

Haci Bey,

Faiz oranlari arz ve talep tarafindan belirlenir. Ulkemizde insanlar (ve devlet) daha cok talep tarafina yigildigi icin faizler yuksek. Biz devletimiz butce fazlasi versin ve arz tarafina gecsin, vatandaslarimiz tasarruf yapsinlar arz tarafina gecsinler ki faizler dussun diyoruz. Boylece bir cok yatirim ekonomik olarak mantikli (fizibl) hale gelir, is kapilari acilir, buyume hizlanir, vs.

Birbirimizle sidik yaristiracagimiza mantikli davranmamizin zamani geldi de geciyor bile. Bu konuda iki tane atasozumuz var:

1. Ayrani yok icmeye, ...
2. Ayagini yorganina gore uzat

Ahmet Bey, kardesimin 1 kurus tasarrufu yoktur. Bu arada dunyada cep telefonu kitligimi var? Bedava dagitiyorlar, illaki video cekmesi sart mi? (Ki ben kendisine bir video kamerayi daha gecen sene hediye ettim)

Blog Sahibi dedi ki...

Yanlis anlasilma olmasin, sidik yaristirmaktan kasttettigim, Mehmet pahali cep telefonu alip bize hava atiyor diye bizim de gidip daha pahalisini alip Mehmet'e hak ettigi cevabi vermemiz, kimin kimden daha iyi oldugunu gostermemizdi. Yani alisveris kulturumuzu tasvir icin kullandim. Biraz nahos ifade, benim de cok icime sinmedi ama, daha edepli bir ifade de aklima gelmedi.

selenga dedi ki...

mrb yatirim için bir tavsiye isteyecektim.Faiz ile bağlantısı olan bir yatırım yapmak istemiyorum paramın yarısını ytl olarak ,yarısını da euro olarak bir katılım bankasında vadeli olarak tutmaktayım.Sizce Türkiye de başka yatırım alternatifim nedir.

Seaman Young dedi ki...

ayagini yorgana gore uzatma elde olmayan parayi harcamama konularina katilmamak elde degil.ote yandan para biriktirip harcamamak islami terimiyle kenz etmek de cok yanlis, iktisat bilim oldugundan belli kosullar altinda belli sonuclari ongoruyor, hayatta baska faktorler de var, bunlar genelde , o sabit hesaplamalari ezip geciyor. ote yandan para sahibinin yarin hayatta olup olmayacagi, ertelenmis bir hayat ile birlikte para daglari yigmanin akilli insan isi olup olmadigini sormak istiyorum. faiz birikecek de yarin toplu yiyecekmissin,yarin zaten 50 yasinda olacaksin, belki trafikte bir kazada oleceksin, her sey de para degil, para hesabi guderek cocuk sahibi olmayan, cocugunu okutmayan, iyi bir evde yasamayan, imkani oldugu halde her aksam makarna yiyenler var maalesef..siz ,iktisatci oldugunuzdan simdi soyleyeceklerim biraz agir gelebilir, iktisat kitaplarinda hep bir masal vardir, iste dedeniz amerikan bankasina 100 usd koymus olsa onun faizi ile simdi sizin 100 milyar usd niz olurdu. bu mantikta ters olan nedir ? tabii ki o tarihte 100 usd si bankada olanlar vardi peki neden torunlarinin 100 milyar usd si yok ? cunku uzun vadede faiz hesaplarinin anlami yoktur. 10 sene 20 sene 100 sene zarfinda muhakkak bir sey- bir savas kitlik bankalarin batisi, devaulasyon-vb
gelip birikmis paralari deve yapar. bu istisna degil kuraldir. mesela amerika orneginde 41k icin 30 sene calisip maasinin dortte birini emeklilik fonlarina yatiranlarin paralari deve oldu..neden acaba ? cunku bu isin dogasi boyle, uzun vadede birikmis paralar mahfolmak durumundadir. selamlar.