Bakin mesela bugun Ekim ayi kapasite kullanim oranlarinin aylik degisiminin 2.8 puan oldugunu hesaplamis. Turkiye'de her adamin yapacagi is degil bu. O yuzden kendisini de Deniz Gokce, Ugur Gurses, Orhan Karaca, Fatih Ozatay gibi begendigimiz ekonomistlerin listesine ekliyoruz. Yine de hazir elimiz degmisken elestirisini de yapalim.
Borsa Nasıl Oynanır inovasyon nedir Borsa Yorumları Petrol Fiyatları Bilgisayar Nedir
Mesela bir onceki gun yazdigi yazisinda su ifadelerde bulunuyor:
"Dün yayımlanan eylül ayı sanayi üretim endeksi, canlanmanın gecikmekte olduğuna dair sinyaller vermeye devam etti. Bir yıl öncesine kıyasla sanayi üretimi yüzde 8,6 oranında düşük düzeyde gerçekleşirken ağustos ayına kıyasla da yüzde 0,2 gerilmiş durumda. Canlanmanın esas göstergesi olan mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeksse betam tahminine göre (Bkz grafik, Araştırma Notu No. 51) yüzde 0,3 gerilemiş görünüyor."
"Dün yayımlanan eylül ayı sanayi üretim endeksi, canlanmanın gecikmekte olduğuna dair sinyaller vermeye devam etti. Bir yıl öncesine kıyasla sanayi üretimi yüzde 8,6 oranında düşük düzeyde gerçekleşirken ağustos ayına kıyasla da yüzde 0,2 gerilmiş durumda. Canlanmanın esas göstergesi olan mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeksse betam tahminine göre (Bkz grafik, Araştırma Notu No. 51) yüzde 0,3 gerilemiş görünüyor."
Yani veriler sanayi uretiminin eylulde geriledigini ama ekimde daha buyuk bir cikis yaptigini soyluyor. Veriler dogrulari gosteriyor olabilir. Ama bence veriler dogrulari tam olarak dogru gostermiyor. Bence yapilan mevsimsel duzeltmeler o kadar da isabetli degil, muhtemelen eylul rakamlari olmasi gerektiginden biraz daha az hesaplanmis. O yuzden de eylulde dusus, ekimde de daha buyuk bir yukselis oldugunu soyluyor veriler. Bu durumda yapilmasi gereken mevsimsel ayarlamalarin cok yuksek oldugu aylara iliskin sonuc cikarirken aylik verileri degil de ceyreklik verileri kiyaslamak daha saglikli sonuclar verir diye dusunuyorum. Eylulde Ramazan Bayraminin etkisini istatistiksel yontemler dogru belirleyememisler, her zaman da bu problemi yasiyoruz.
Hazir konu acilmisken ilginizi cekecek baska bir istatistik vereyim. Amerika'da en son aciklanan veriler issizlik oraninin %10,2 oldugunu gosteriyordu. Bunlar mevsimsel faktorler dikkate alinarak aciklanan rakamlar. Turkiye'nin acikladigi gibi mevsimsel ayarlama yapmadan issizlik orani aciklanmis olsaydi rakam ne olurdu tahmin edin: %9,5
9 Yorum Var.:
birde Fatih Ozatay'ı okuyun.Bugünkü yazısında tam tersini söylüyor.
Seyfettin Gürsel BETAM'daki en faal isim. Diğerlerindende benzer hareketler görebilecek miyiz acaba...
Ayrıca o verileri de kendisinin ya da BETAM'ın hesaplamadığını da belirtmek isterim.
Verileri kim hesapliyor Ahmet Bey, biraz acar misiniz?
Elbette Sayın Economix,
BETAM ve haliyle Seyfettin Bey "Turkey Data Monitor" isimli bir Türkiye Macro Database programı kullanıyor, ve mevsimsellikten arındırılmış verileri de bu programdan alıyorlar. Ayrıca kötülemek için söylemedim, işkembeden sallayan bir çok ekonomi yazarlarına göre yine iyidir kendisi :)
http://betam.bahcesehir.edu.tr/UserFiles/File/ArastirmaNotu52.pdf
Burda belirtmemişler.
Güzel bir programdır ama TDM'den aynen alıp altına betam yazacaklarını pek sanmıyorum.
Öyle olsa Istanbul Analytics peşlerini bırakmazdı sanırım..: )
Kusura bakma ama saygısız bir başlık...burda hiçbir sorumluluk almadan, ismini bile ortaya koymadan yazılar yazan biri için fazla cesur...hatta haddini bilmez...eleştirinin de övgünün de bir adabı var..
Sayin KS,
Nedir bu "ismini bile ortaya koymadan" ifadesi yahu. Seksen kere soyledim, ismimi ogrenmek isteyen parayi bastirir ogrenir diye. oyle cok bir rakam da talep etmiyorum hani. Millet merak etseydi parayi oderdi degil mi? (Kaldi ki New York'a yolu dusup de benimle tanismak isteyen kimseye de daha hayir demedim bugune kadar)
Soyluyorum iste ismim Muhittin Firduman, ne degisti? Birakin bu sekilciligi yahu, icerige bakin. Blogda hatalarindan dolayi laf soylemedigimiz kose yazari kalmadi, iki uc tane dogru durust yazar bulmusuz, ona da laf ediyorsunuz. N'apayim kardes, benim standartlarim yuksek, oyle kimseyi kolay kolay begenemiyorum.
Efendi bir uslup ariyorsaniz, yayinlanacak kitabimizda gayet efendi bir uslup kullandik merak etmeyin. Burasi blog, burada yazacagim yazida kelimelerimi tartarak, sert uclarini yontarak yazi yazmami istiyorsaniz ona da varim, bastirin parayi TEGV'e ben de siparis uzerine yazi yazayim. Bu teklifi de burada daha once yaptim.
Bunlarin haricinde benim keyfimce yazdigim yazilarin uslubu icin beni rahatsiz etmeyin, bozusuruz. Keyfimden yaziyorum, uslubu bozuk diye okumayacaksaniz okumayin.
Kaldi ki gercek kimligimi aciklamis olsam bozuk uslupla da yazi yazmayacagimi soyledim degil mi?
Nedir o zaman anlasilmayan?
- Betam verileri mevsimsel düzeltme ve takvim etkisinden arındırmak için AB ülkelerinde de yaygın olarak benimsenmiş ve TUİK'in de kullandığı TSW isimli programı kullanılmaktadır.
- TDM Türkiye verileri için çok çok yararlı bir software olmasına karşın mevsimsel düzeltme için kullanılmamaktadır.
- Betamın ham veriler yayınlandığı gün tahmin ettiği mevsimsellikten ve takvim etkisinden arındırılmış rakamları merkez bankası ve TUİK'in resmi rakamlarıyla karşılaştıran biri olabilecek en minimum düzeyde sapma olduğunu görecektir.
- Türkiye gibi volatilitesi yüksek bir ekonomide verileri doğru yorumlayabilmek için teknik anlamda da büyük çaba harcanmaktadır.
Herkese iyi çalışmalar
Yorum Gönder