Yüzde Hesabı

Onceki yazimda yazdiklarimin pek anlasilmamasi beni okurlarimizin matematik seviyesi hakkinda kaygilandirdi. Yüzde hesabı nasil yapilir bilmek burada anlattiklarimizi anlamaniz acisindan cok onemlidir. Matematikten anlamazsaniz elmayla armutu karsilastirir sonra da cikan sonuclara bakar sasirirsiniz. Simdi matematik sinavimiza gecelim, sorulan sorulari anlayamiyorsaniz, hesaplarin neden birbirlerinden farkli oldugunu kavrayamiyorsaniz yazilarima abuk subuk yorumlar birakip vaktimi bosa harcamayin lutfen.

Soru 1: Ceyrekler itibariyle ifade edilen mevsimsellikten arindirilmis bir endeksin degeri t ceyreginde 100, t+1 ceyreginde 97.9 olsun. Bu iki ceyrek arasindaki degisim senelik yuzde kactir?

Nükleer Nedir    Yatırım Fonları    Taksi Şöförü   VOB nedir?  IMF Nedir   Borsa Tüyoları  Borsa Nedir  Zaman Nedir  Pi Sayısı Nedir

Soru 2: Amerika sabit fiyatlarla ceyrekler itibariyle son bir yildaki toplam GSYIH'nin 2008'in ucuncu ceyreginde 11712 milyar dolar oldugunu soyluyor. Ayrica bu rakamin 2008'in dorduncu ceyreginde 11599'a dustugunu soyluyor. Amerika'nin 2008'in dorduncu ceyregindeki geliri ucuncu ceyregindeki gelirinden yuzde kac degismistir? (Cok zor soru, dikkatli olun) Amerika'nin 2008'in dorduncu ceyregindeki geliri (GSYIH'nin asagi yukari dortte biri kadar bir rakamdan bahsediyorum burada) 2007'nin dorduncu ceyregindeki gelirine kiyasla yuzde ne kadar degismistir? (Cok kolay soru)

Soru 3: Almanya 2008'in ucuncu ceyreginde 622770 milyon euroluk milli gelir elde etmis. Bu rakam 2008'in son ceyreginde 609692 milyon euroya dusmus olsun. Ayrica Almanya'nin 2007'nin son ceyregindeki milli geliri 612670 milyon euro olarak gerceklesmis. Almanya'nin senelik toplam milli geliri tahmin edebileceginiz uzere 2.5 trilyon civarinda, ama efendilik edip bunu mevsimsellikten arindirip bize isabetli degerlendirmeler yapabilmemiz icin ceyreklere bolmusler. Soru su: Almanya'nin 2008'in dorduncu ceyregindeki milli geliri Amerika'nin kullandigi yonteme gore ne kadar degismistir? Almanya'nin dorduncu ceyregindeki milli geliri bir onceki ceyrege gore senelik yuzde ne kadar degismistir? Hangi ulke daha hizli kuculmektedir: Amerika mi Almanya mi?

Soru 4: Birinci soruyu anlamayan okuyucularimiz icin soyle bir soru sorayim. Bankaya 10000 YTL para yatirdiniz ve 3 ay sonra elinize 300 YTL faiz gecti. Bankadan aldiginiz faiz orani ceyrekler itibariyle yuzde kactir, senelik yuzde kactir?

Basarilar, Bol sanslar!!!

11 Yorum Var.:

KS dedi ki...

1) Bilinemez.

Anlaşamadığımız yer burası.

Bileşik faiz hesabı gibi bir hesap bekliyorsun ama konuyla alakası yok. En başta 100'ün ne olduğunu vermiyorsun. 100, t çeyreğindeki son bir yıllık üretim miktarı mıdır, yoksa t çeyreği içindeki üretim miktarı mıdır.

100 birim, hava sıcaklığı gibi tek bir defalık ölçümle bilinen bir şey değil, kümülatif bir büyüklüktür. Bu nedenle ne olduğunu açıklamak gerekir.

Ve sözkonusu 100 birim, t çeyreğinde ne olarak tanımlanmış olursa olsun yine de senelik oran bilinemez. Bunun için diğer çeyrekleri de ayrı ayrı bilmek gerekir. Çünkü ekonomide her çeyrekteki üretim potansiyeli farklıdır ve mevsimsellikten arındırarak bunları homojenleştiremeszin.

Arda Kazan dedi ki...

istediğimiz sorudan başlayabiliyor isek ben 2'den başlıyorum:
1-(11599/11712)^4 yani % 3,803795

neqx dedi ki...

tahvil fiyatlarindaki kirli ve temiz fiyatlara deginmemissiniz!

Bu tur hesaplari 20 yil once formulleriyle hesap makinasiz yapardik. simdi ise formulleri bile hatirlamiyorum!!!

4.soru: yillik faiz %12 nominal. 3 aylik vadeli seklinde yil tamamlanirsa effective %12.55

hadi 1. soruya da el atalim: (yukardaki vadelerde)
nominal %8.40. eff: %8.67/year

Aslinda tek soruya dogru cevap verip averajdan gecmeyi dusunuyordum ama vaktim varken ikinci soruyu yapip curve u yukselteyim dedim!!!

ahmet dedi ki...

4. soru:

3 aylık dönemsel getiri %3

Yıllık bileşik getiri

=antilog(4*log(1.03)) = %12.55

Yıllık basit getiri

= 1200*[Antilog[log(x/100+1)/12]- 1]

x'in yerine 12.55 koyacak olursak,

= 11.83.

sana garip gelecek bu denklemleri 'internet keşfedilmeden önce' kendim çıkarmıştım. Hesaplamalar için Casio fx-82 yeterli oluyor. Şimdi internette çok daha pratik denklemler olabilir.

serhat dedi ki...

"Yıllık bileşik getiri

=antilog(4*log(1.03)) = %12.55"

Formülün komik geldi bana.

=antilog(4*log(1.03))
=10^[4*log(1.03)]
=[10^log(1.03)]^4
=(1.03)^4

Direk (1.03)^4 böyle bir hesap kullanmaktansa neden logaritmalara boğdun anlamadım.

ahmet dedi ki...

Evet haklısın, logaritma kullanarak bu hesapta çok bir ekonomi yapmış olmuyoruz. Ama eğer aylıktan yıllığa gitseydik elle 12 kez çarpmak kolay olmazdı, değil mi ?

Kubilay dedi ki...

Bir ara 4. soruyu çözdüğümü sandım ama yanılmışım.

2. sorunun ikinci kısmına cevabım var sadece: "Amerika'nin 2008'in dorduncu ceyregindeki geliri, 2007'nin dorduncu ceyregindeki gelirine kiyasla 113 milyar dolar azalmıştır.

Bu da yanlış olabilir. Zaten DD olsun benim olsun.

Blog Sahibi dedi ki...

Buradaki asil soru Almanya mi yoksa Amerika mi 2008'in dorduncu ceyreginde daha hizli kuculmus. Problem Turkiye gibi Amerika'nin da ceyrekler itibariyle mevsimsellikten arindirilmis rakamlari aciklamamasi. O yuzden Amerika'nin acikladigi verileri baz alarak sizin bir endeks olusturmaniz lazim. Kolay is degil.

Almanya ise dorduncu ceyrekte ucuncu ceyrege kiyasla %2.1 kuculmus. Yani senelik %-8.1 gibi bir hizla kuculuyorlar. Amerika bu hizla kuculuyor mu kuculmuyor mu? Neyin elma neyin armut oldugunu anlamissinizdir umarim.

KS dedi ki...

Almanya senelik yüzde 8 küçülüyor ama 2009 için küçülme tahminleri % 2,25 ile % 3 arasında. Şu Almanlar ya hesap bilmiyorlar ya dayak yememişler..!!

Blog Sahibi dedi ki...

Sayin KS,

Ona bakarsaniz Turkiye de 2009'da %4 BUYUME bekliyor. Siz bu rakama da inaniyorsaniz Eminonu civarinda bir koprum var, size cok uygun fiyata birakabilirim.

Almanya muhtemelen senenin geri kalaninda duzluge cikacagini umdugundan ortalamada sadece %3 kuculurum diye hesap ediyor. Bana Almanya'nin bundan bir sene once 2008 yili buyumesi icin yaptigi tahminden bahsedebilirseniz sevinirim.

Kaldi ki bizim bahsettigimiz dorduncu ceyrekte gerceklesen ve SENELIK rakamlara cevirilmis buyume oranlaridir. Buyume oranlarina iliskin tahminler ve gerceklesmeler verilirken genel kabul goren yontem rakamlarin senelik olarak ifade edilmesidir.

Benim hesaplarima inanmiyorsaniz Turkiye'nin 2009'un ikinci ceyregine iliskin (Eylul ayinda aciklayacagi) buyume rakamlari uzerine bahse girebiliriz. Ben size (2009'un ilk yarisinda ne olursa olsun) bu rakamin en azindan %-6 olacagini simdiden soyleyebilirim.

KS dedi ki...

Sayın Ekonomix,

Bir yanlışı düzeltmeye çalışıyorum. 2008 için Almanya'nın hesaplanan büyüme oranı % 1. Çeyrekler için açıklanan (bir önceki çeyreğe oranla) değişimler ise şöyle:

1st qtr 2008... 1.5
2nd qtr 2008... -0.5
3rd qtr 2008... -0.5
4th qtr 2008... -2.1

Bu çeyreklik rakamları kullanarak yıllık % 1'i elde etmeniz mümkün değil.

Onu şöyle elde ediyorsunuz. 2000=100 baz kabul edilerek çeyrekler itibariyle açıklanan mevsimsellikten arındırılmış endeks değerleri şöyle:

2008... IV... 107.70
III... 110.02
II... 110.60
I... 111.07
2007... IV... 109.55
III... 109.18
II... 108.53
I... 108.15

2007 için çeyrek endeks değerlerini toplayıp 435,41 elde ediyoruz. Daha sonra 2008 için çeyreklik değerleri toplayıp 439,39 elde ediyoruz. Aradaki fark tam tamına % 1. Gördüğünüz gibi önceki yıla ait çeyrekleri ayrı ayrı bilmeden yıllık hesaplama yapmak mümkün değil.

(2008'de her çeyrekte küçülme % 2,1 olsaydı, eldeki 2007 değerleriyle 2008 yıllık küçülmesi % 4,53 olacaktı. Bunu da kendim hesapladım.)


Rakamlar şuradan:

http://www.destatis.de/jetspeed/portal/cms/Sites/destatis/Internet/EN/Navigation/Statistics/VolkswirtschaftlicheGesamtrechnungen/VolkswirtschaftlicheGesamtrechungen,templateId=renderPrint.psml__nnn=true

http://www.destatis.de/jetspeed/portal/cms/Sites/destatis/Internet/EN/Content/Statistics/TimeSeries/EconomicIndicators/NationalAccounts/Content75/vgr111ga.psml