Trafik Kazalari istatistikleri

Kendimin de uzun suredir merak ettigi bir konu olan trafik kazaları istatistikleri hakkında arastirma yaptim. Arastirma dediysem Sinan Aygun'un yaptigi cinsten. Baskalarinin toplayip internet'e koydugu istatistiklere bakip bilimsel bir yaklasima sahip olmadan verileri yorumladim. Baska birisi benim yorumladigimdan farkli bir sekilde yourmlayabilir bu verileri anlayacaginiz.

Oncelikle Hurriyet'te Erdogan'in "Duble yollar sayesinde kazalar yüzde 65, ölüm oranları yüzde 94 azaldı" seklinde bir aciklamasini gordum (bkz. yüzde hesaplama). Hemen "Vay beeee!!!" dedim icimden. Sonra da bu aciklama ne kadar dogru bir arastirayim dedim. Emniyet Genel Mudurlugu periyodik olarak trafik kazalariyla ilgili istatistikleri yayinliyor. Benim ulasabildigim son rapor burada. Ben genel istatistikleri asagiya aktariyorum ve onlari yorumlayacagim. Sutunlar sirasiyla: YIL, KAZA ADEDI, OLU SAYISI, YARALI SAYISI, KAZA BASINA OLU ORANI, VE YARALI BASINA OLU ORANI

Yil	Kaza	Olu	Yarali	Olu/Kaza	Olu/Yarali
1980	36,914	4,199	24,608	11.4%	17.1%
1981	40,953	4,441	29,744	10.8%	14.9%
1982	46,249	4,884	35,976	10.6%	13.6%
1983	55,208	5,201	44,769	9.4%	11.6%
1984	60,840	5,731	50,521	9.4%	11.3%
1985	65,831	5,680	51,586	8.6%	11.0%
1986	92,625	7,315	71,264	7.9%	10.3%
1987	110,207	7,530	80,321	6.8%	9.4%
1988	107,651	6,846	79,174	6.4%	8.6%
1989	103,758	6,332	80,013	6.1%	7.9%
1990	115,295	6,286	87,693	5.5%	7.2%
1991	142,145	6,231	90,520	4.4%	6.9%
1992	171,741	6,214	94,824	3.6%	6.6%
1993	208,823	6,457	104,330	3.1%	6.2%
1994	233,803	5,942	104,717	2.5%	5.7%
1995	279,663	6,004	114,319	2.1%	5.3%
1996	344,641	5,428	104,599	1.6%	5.2%
1997	387,533	5,181	106,146	1.3%	4.9%
1998	440,149	4,935	114,552	1.1%	4.3%
1999	438,338	4,596	109,899	1.0%	4.2%
2000	466,385	3,941	115,877	0.8%	3.4%
2001	409,407	2,954	94,497	0.7%	3.1%
2002	407,103	2,900	94,225	0.7%	3.1%
2003(*)	422,302	2,818	95,324	0.7%	3.0%
2004(*)	494,851	3,082	109,681	0.6%	2.8%
2005(**)	570,419	3,215	123,985	0.6%	2.6%

Kaza sayisi her sene kabaca %12 civarinda artis gosteriyor. Bu bence trafikteki arac sayisindaki artistan kaynaklaniyor. Maalesef bu konuda veri elimde yok. Diger bir aciklamada ortalama soforun arac kullanma yeteneginde dusus olmasi (Nerde o eski soforler be!!) veya ortalama arac hizlarindaki artis (ortalama hiz ile kaza sayisi arasinda bir iliski oldugunu varsayiyorum).

Trafik kazalarinda olu sayisinda ise 1980'den 1987'ye kadar bir artis ve sonrasinda da 2003 yilina kadar bir azalma soz konusu. 2004 ve 2005 yillarinda ise %5 civarinda bir artis soz konusu. Demek ki Basbakan trafik kazalarinda %94 oraninda bir azalma var dedigi zaman bu rakami tabiri caizse uyduruyor. Yok boyle birsey. Nereden bulmus olabilir bu rakami? Atiyorum Adana ile Elbistan arasinda duble yol yapilmadan onceki yil 100 kisi olmus olsun (3 tane buyuk otobus kazasi ve bir duzine araba kazasinda); duble yol yapildiktan sonraki sene 3 tane araba kazasinda 6 kisi olmus olsun. "Istatistikler" neyi gosteriyor? Olum oranlarinda %94 azalma var!!!!!

Demek ki Erdogan'in rakamlari yanlis. Yine de 1987 yilindan itibaren olu sayisinda dusus olmasi gercekten cok iyi. Nasil acikliyoruz bunu? Trafik kazalarindaki yarali sayisi 1987 yilindan sonra da artmaya devam ediyor. Ancak trafik kazasi basina olu orani ve yarali basina olu orani tutarli bir sekilde her sene dusus gosteriyor. Bu ne demektir? Bence imal edilen araclar suruculeri olumcul kazalara karsi daha iyi korumaktadir. Artan arac kalitesinin yaninda, emniyet kemeri uygulamasi, ve daha guvenli yollar ikincil oneme sahip faktorlerdir. Bunu trafik kazalarindaki artisin gunumuze kadar devam etmesinde ve yarali sayisinin da 1995 yilina kadar artmasindan anliyoruz.

Istatistiklerdeki ilginc bir nokta ise ekonomik krizin oldugu 2001 ve 2002 senesinde trafik kazalarinda %12, yarali sayisinda ise %20'lik dususlerin gorulmus olmasidir. Buradan su sonucu cikariyoruz. Pahali petrol insanlarimizin hayatini kurtariyor. Simdiki dusuk doviz kuru insanlarin daha ucuza benzin almasina ve daha cok araba kullanmasina neden oluyor. Bunun neticesinde TL;nin degerlenmeye basladigi son 3 senede trafik kazalarinda %40, yarali sayisinda %30, ve olu sayisinda %11'lik artislar gorulmustur. Son 3 yilda Turk lirasi dolara karsi yaklasik %75 civarinda deger kazandi. Demek ki Turk lirasindaki her %1'lik deger artisi yaklasik 40 vatandasimizin olumu ve 4000 vatandasimizin da yaralanmasina neden oluyor. (Bu cok ama cok kaba bir hesaplama tabii ki. Doalr cinsinden petrol fiyatlarindaki son 3 senedeki artisi, trafikteki arac sayisindaki artisi, hasar oranlarindaki dogal azalisi hesaba katmadik. Yine de size kabaca bir fikir verir diye dusunuyorum)

Bence trafik kazaları istatistikleri hakkında cok guzel bir analiz oldu. Hemen Sinan Aygun gibi bir basin toplantisi yapayim ve sonuclari aciklayayim!!!

Fraktallar
Fraktal nedir?
Çernobil Faciası
Türev Konu Anlatımı: Türev Nedir
Nükleer Kirlilik
Nükleer Santraller
Nükleer Enerjinin Zararları
Gönüllü Çevreci Kuruluşlar