Ben ekonomi okudum, finans degil. Ah kafa ah! Bu islerde biraz teorik kalirim, paradan pek anlamam.
O yuzden bu hikayede anlamadigim bir kac sey oldu.
Birincisi, cebimdeki 700 bin dolari, %5 ile bankaya yatirip, %6 ile kredi olarak cekersem, zaten sahip oldugum para icin bir de uzerine net %1 faiz vermis olmaz miyim? Yani, aslinda bankadan %1 ile kredi aldigim falan yok; aslinda bu islem bankaya yapilan 7000 dolarlik bir odeme. 7000 dolar neyin fiyati, devletten vergi kacirmanin.
Swap Nedir Deflasyon Nedir Bono Nedir? Reeskont Nedir Ekonomi Nedir Enflasyon Nedir
Ikincisi, "doviz ne de olsa bir sene artmaz" tahmini cok carpici. Bir yandan habire kriz cikacak, cari acik patladi, lira asiri degerlendi diyenler, neden acaba dolar cinsi faiz hesaplarken kimlik degistirip, "kriz falan cikmaz, lira hep degerli kalir" demeye baslarlar, benim aklim ermez.
Ama asil aklimin ermedigi nokta surasi.
Diyelim ki 100 liram var. Kolaylik olsun diye 1$=1TL kurunu esas alalim. Bu parayi amcamin tavsiyesine uyup dolara cevirdim, 100 dolari cantaya koydum, yabanci bir bankaci ile otel odasinda bulustuk, birer kadeh viski ictik, adama cantayi teslim ettim. Adam, benim icin %5 faiz veren bir hesap acti. Sonra %6 faiz ile 70 dolarlik bir kredi verdi. 70 dolari liraya cevirdim, 70 lira ile devlet tahvili aldim. Devlet tahvili bir sene sonra bana %21 faiz verdi, yani 14.7 lira. Tahvil yurt disindan alindigi icin devlete vergi mergi odemekten kurtuldum. Parayi dolara cevirdim, dolar kuru degismedigi icin 14.7 dolarim oldu. Bankaya kredinin faizini (4.2 dolar) odedim. Banka da mevduatima 5 dolar faiz verildi. Elimde net ne kadar para kaldi?
14.7 - 4.2 + 5 = 15.5 dolar.
Cok guzel. Boylece 100 dolar olan param 115.5 dolara cikti. Sen cok yasa Gungor Agbi!
Ahmet Bey (evet bizim Ahmet Bey), degisik bir yol izledi. En basta sahip oldugu 100 lirasini cebine koydu, otele motele ugramadan gitti dogrudan devlet tahvili aldi. Tahvil %21 faiz veriyor. Sene sonunda eline 21 lira faiz gecti. Devlet, aldigi faiz gelirinden %10 vergi kestigi icin (yani 2.1 lira), eline gecen net faiz ne oldu?
21 - 2.1 = 18.9 lira
100 lira da ana para, etti mi 118.9 lira? Bu parayi cebine koyan Ahmet Bey yolda doviz bufesine ugradi, parayi dolara cevirdi. Dolar kuru 1$=1TL seklinde ayni kalmisti ya, eline ne kadar dolar saydi bufeci? 118.9 dolar.
Simdi kim acaba daha akilli davrandi? Cebinde 115.5 dolar, karacigerinde 1 bardak viski olan ben mi, yoksa 118.9 dolar ile eve giden Ahmet Bey mi?
7 Yorum Var.:
gungor uras, yigit bulut bu adamlarin yazilarini okumadan skip edin. cok sey kazanirsiniz.
Tugrul, yanlis bilmiyorsam devlet faiz gelirinden kestigi stopaji %10'a dusurdu. Yani Ahmet Bey'in getirisi senin hesapladigindan %1 daha fazla olacak.
Burada en salak olan yabanci bankalar. Adamlar dolar cinsi mevduatlari %5 brut faizle topluyorlar, sonra da %6.5 faizle konut kredisi, vs. vermek icin bir taraflarini parcaliyorlar. Bakin ne guzel Turkiye'de doviz kuru da sabitmis, gelin bir sene %21 dolar cinsinden faiz kazanin, karliliginiz 10 kat (daha once faiz marji 1.5 puan idi, Turkiye'ye girince 16 puana yukseliyor) artsin, sirket degeriniz de en azindan 5 katina cikar. Ya adamlarda beyin yok, ya da ortada bir cesit risk var.
Yaa, vergi oranini bile bilmiyorum (bizim orada genellikle ona t derler, ama t'nin ne oldugunu soylemezler!!!). Sagolasin sayilari duzelttim.
Sayin Suntzu,
Hikayede kayit disi paradan bahsedildigini farketmedim. Zaten asil konumuz kayit disi para ise neden yurtici bankalar bu kadar sikayet etsin? Zaten o parayi isletmeleri mumkun degil.
Yanlis anlasilmasin, kayit disi ekonomi onemli bir problem.
saygilar, t.
Tuğrul Bey,
Bence burada yabancı bankaların yaptığı yerlilerden alınan %10 stopajı yatırımcı ile paylaşmak.Bilindiği gibi yabancı alımlarında %10 yok yani yerliler sizin örnekte 21-2,1=18,9 alırken yabancılar 21 tam alıyorlar.
Bu işlemleri dengelemek için yabancı bankalar kredi verip faiz geliri yazarken hazine bonosu faizinide gider yazıyorlar sanırım.Dolayısıyla paylaşılan kısım stopaj, yani 100 birim parada 2.1 birim, yatırımcıyı işleme ikna için verilen bonus.Eğer işlem Türkiyede olsa idi yatırımcı 2.1'i ödeyecek dışarda olunca paranın büyüklüğüne göre işlem masrafı ve banka karını stopajın %30 düşünsek paranın büyüklüğüne göre stopajın %70 ine kadarının ilave alabilecek.
Tunc K.
Tunc Bey,
Dediginiz gibi disarida islem yapmanin getirisi %10 vergi odememek. Ben sadece yazida verilen ornegin yanlis oldugunu gostermek istedim. Bu isin karli olmasi icin yabanci bankanin, aldigi mevduatin %93'u oraninda kredi acmasi lazim. %70 kredi acan bankaya para verirseniz, kardan zarar edersiniz.
"Ne de olsa kurlar bir sene sabittir" lafi aslinda cok cekici idi polemek yapmak icin ama neyse.
Ne ki bu? Hayatımda okuduğum EN saçma yazı. Güngör Uraş iyice zırvalamış.
Olay dolar kredisi alıp YTL tutmak ve taşıma masrafıyla kur riskini takas etmek, ama kulağını neden bu kadar tersten gösteriyor ki?
Bence o kadar da uğraşmayın. VOB'da hesap açın, YTL/Dolar kontratında short olun. YTL/Dolar faiz farkından kaynaklanan taşıma masrafları kontratın içinde var zaten. Çok istiyorsanız, VOB'da teminat olarak hazine bonosu da gösterebiliyorsunuz.
Ayrıca VOB'daki kazançlar vergiden muaf. Vergi kaçırmak için 1001 takla atmaya gerek yok.
Şahsen ben şu aralar bol bol long oluyorum, şey, kriz bekliyorum da :) İsterseniz gelin benimle yapın kontratı :)
Yorum Gönder