Otobus Yorumlari

Yorumlar arasinda kaybolup gitmesin diye Otobus yazimiza yapilan yorumlari ve onlara yonelik verecegim cevaplari on sayfaya tasimaya karar verdim. Oncelikle Cuneyt Bey'in matbaa uzerine yazdigi yoruma bakalim:

"...1) Hattatlarin bu konuda isimiz elden gidiyor türü bir muhalefeti yok. Bu cok büyük bir yalan: Deniz’in „Kur’an yazicilari“ dedigi hattatlar, Berkes’in kitabinda bu konu cok güzel anlatilir. Matbaa geldigi zaman 3. Ahmed fermanla izin veriyor. Fermanda matbaada basilmasina izin verilen kitaplar dinî ve kur’an harici kitaplardir, cünkü bu kitaplar hattatlarin gecim kaynagidirlar, dolayisiyla matbaada her türlü edebi ya da bilimsel eser basilabilir, bunlar zâten hattatlar tarafindan yazilmazlar. 2) Ibrahim Müteferrika ve babasi Paris sefiri 28 Mehmed Celebi’nin yaninda Paris’te matbaayi taniyip gören Mehmed Said Efendi 1727’de ilk matbaayi kurduklarinda bu ise tesebbüs eden ilk kisilerdi. Yani onlardan önce matbaa kurulmaya calisilmis ama dinî ya da devletsel baskilar nedeniyle olmamis gibi bir durum da söz konusu degil. Kaldi ki Osmanli’da sirasiyla Yahudi, Ermeni ve Rum matbaalari kurulmustur cok daha önce. Berkes’in bu konuda „arastirilmasi gerek“ dedigi noktalardan biri de iste bu gayrimüslimler matbaa kurarken müslümanlarin neden kurmadigidir. Talep konusu gercekten dogru, cünkü 1727’de matbaa kuruluyor, 1750’de yanlis hatirlamiyorsam Müteferrika ölüyor, o zamana kadar 20 kitap ya basiyorlar ya basmiyorlar. Müteferrika’nin ölümünden sonra da matbaa gene tavana kaldiriliyor. Yani nedir sonuc: Okuyan yok! Kitap alan yok! "

VOB nedir?     Taksi Şöförü   A Tipi Yatırım Fonu Nedir?   Olasılık nedir?   Dışsallık Nedir

Demek ki tarihcilerinde en azindan ekonomiye giris dersleri almasi gerektigini yukaridaki yazidan anliyoruz. Cuneyt Bey sozlerine kaynak olarak Niyazi Berkes'i gostermis. Oncelikle yukarida soylenilen "gerceklerin" dogrulugunu varsayalim. 3. Ahmed dini kitaplar haric diger kitaplarin basilmasina izin vermis. Bundan 300 sene once dini kitaplardan baska zaten kac tane kitap vardi ki (talebin %95'i dini kitaptir diye bir rakam uyduracagim burada)? Adamlarin 20 yilda 20 kitap basmasi yine buyuk basari. Bu supermarketlere sadece hafta ici gece 12 ve sabah 6 saatlerinde izin verilmesi gibi bir sey. Ondan sonra da supermarketlere izin verdik ama insanlar "niyeyse" gece alisveris yapmaya cok talep gostermiyor, o yuzden supermarketler kapandi. Yani problem talep yetersizligi, herhangi bir yasaklama ya da bakkallari kollama gibi bir durum yok demekle esdeger. Niyazi Berkes "neden gayrimuslumler matbaa kurarken muslumanlar kurmamis" diye merak ediyor, tarih uzmani olmamama ragmen bir tahminde bulunayim: dini kitap basmalarina yasak getirilmemis olmasindan olabilir mi acaba?!!

Fatih Kansoy arkadasimiz ise soyle diyor:

"otobüs firmaları teknolojiyi nasıl takip etmeliydiler? mesela 2000 model mercedes 0403 lerini satıp b737 mi alsalardı? birde köde traktör şehirde otobüs şöförlüğü yapan insanlarımızın teknolojiyi takibi bence sadece cep telefonu alımında oluyor. dolayısı ile biraz sert bir eleştri olmus on paragraf itibari ile. "

Ulkemizde insanlar devleti "baba" olarak goruyorlar, devlet baba degildir, devlet benim, sensin, bizleriz. Simdi birisi (tavukcu olabilir, kredi karti kullanicisi olabilir, tekstilci olabilir, insaatci olabilir, findikci olabilir, selzede olabilir, Anadolu kaplani olabilir, veya Vanli otobusculer olabilir) cikip da devletten para istedigi zaman belki siz belki ustunuze alinmiyorsunuz ama ben sanki bu kisiler "benden" bu parayi istiyorlarmis gibi hissediyorum. Cunku bu kisilere verilen paralar yuzunden devlet daha fazla borclanacak, borclari kapatabilmek icin bugun veya yarin daha fazla vergi almaya baslayacak, neticede gercekten de bu hurmalarin parasi benim cebimden cikacak. O zaman Vanli otobuscu kardeslerimiz de gelip benden para dilendikleri zaman bana onlara istedigim gibi davranma hakkini veriyorlar. Ben yine de insafli davranip olayi desmiyorum, desersem ne olur soyleyeyim:

"300 otobusunuz var ise, ve her bir otobusun her gun ortalama 1.2 sefer yaptigini varsayarsak sizin senelik kapasiteniz 300*1.2*365*44 (bir otobuste 44 koltuk var degil mi?) =5.8 milyon yolcudur. Van sehrinin bugunku nufusu 250000 kisinin altinda olduguna gore bizim Polyanna otobusculerimizin her bir Vanlilin ayda bir kez gidis-gelis uzun mesafeli yolculuk yapmasina olanak saglayacak bir kapasite biriktirdigini gorebiliriz. Ben buna "oha falan" olmayayim da ne olayim siz soyleyin. Bir de bu otobusculer Van-Istanbul arasindaki otobus yolculugunun neredeyse 24 saat surdugunu ve insanlarin goreceli olarak ucuz bir alternatif bulmalari halinde bu iskenceden yangindan kacar gibi kacacagini goremiyorlar mi? Neye guvenip bu kadar kapasite yapiyorlar? Ve son olarak otobusculerin bu isbilmezliklerinin faturasini niye sen, ben, biz odeyelim? Ben teknolojiyi takip etmeliler derken bahsettigim teknolojik gelisme bundan 100 sene once icat edilmis ucaklardi, daha ne soyleyeyim.