Sosyal demokratlar ekonomide farkli bir seçenek sunamazlar.

Kendilerini 'sosyal demokrat' seklinde siniflandirma ihtiyacini hissedenler iktisat terimiyle 'verimsiz' söylevler çekmekle ünlüdürler. Halk deyimiyle hamaset yapmakla. Hiç bir somut sonuç üretmeyen ve yillar boyunca degismeyen benzer laflar, bos serzenisler. Ben onlari degerlendirirken Türk toplumu kadar acimasiz degilim. Hatta geçmiste oy vermek zorunda kaldigimda sosyal demokratlardan baskasini düsünmedigimi itiraf ederim. Fakat hiç bir sosyal demokrat tabelaya yakismayamayacak ölçüde abartilan 'milliyetçilik', 'statükoculuk' ve en kötüsü 'pragmatizm', ortak idealler yerine korku temelinde olusan bu geçici birliktenliktenlikleri de süpürüp götürdü.

Swap Nedir    Deflasyon Nedir    Bono Nedir?    Reeskont Nedir    Ekonomi Nedir    Enflasyon Nedir

Bana kalirsa 'sosyal demokratlarin' en temel sorunu; politikalarini sekillendirirken teori ile pratik arasinda derin uçurumun farkinda olmamalari. Bir taraftan 'devlet imkanlarindan biraz da biz otlanalim' hedefiyle yürümeye çalisan asiri pragmatik politikalar var. Diger taraftan gerçeklerden tamamen kopuk, insanlarin tekrar tekrar dinlemekten usandigi fikirler. Sosyal demokratlar ezelden beri çok iyi fikirleri oldugunu ancak halkin egitimsizliginden dolayi yeterince anlasilamadiklarina inanirlar. Özellikle yoksul kesimin taleplerine daha duyarli olduklarini düsünmelerine ragmen niye bir türlü bu kesimden oy alamadiklarini bir türlü çözememislerdir. Bakin burada bile aslinda kendilerinin de kolaylikla farkedebilecekleri basit bir mantik hatasina düsüyorlar. Politika oyununda, sol kesime yoksulun sag kesime zenginlerin çikarlarini kollama rolünü biçiyorlar. Bu mantiga göre genis kitleler kendi çikarlarini korumak için her zaman sola oy vereceklerinden, sosyal demokratlar için isler çok kolay olacak. Bu arada sag partilerde kendilerine verilen 'genis kitlelerin taleplerine duyarsiz olmak' görevini yüklenerek iktidardan uzak duracaklar. Bu olacak is midir ? Seçime dayali sistemlerin, sag partileri, en az sol partiler kadar bu taleplere duyarli olmak zorunda biraktiklarini görmek için siyaset uzmani olmaya gerek oldugunu sanmiyorum. Her iki tarafin da devletin mekanizmalarini genis kesimlere para dagitmak için kullanma siyasetini 'ayni ölçüde' savunmalarinda bir gariplik yok. Farklilik dagitilan paralarin kaynagini göstermekte olabilirdi. Sosyal demokratlar 'size dagitacagimiz paralari zenginlerden alacagiz' gibi bir söylemle ortaya çikabilirlerdi. Fakat bildigim kadariyla böyle bir iddialari da yok. Bu da çok normal. Çünki vatandasin kafasinda 'bana verecegin paranin kaynagini nerden bulacaksin' gibi bir soru yok. Oy kazandirmayacagi için siyaseten savunulmasi faydasiz. Üstelik gereksiz yere bir kesimi karsiniza aliyorsunuz. Son seçimlerde görüldü ki zenginlerle içli disli olma konusunda sosyal demokratlar en az sag partiler kadar istahli. Iktidara gelmenin ötesinde buralarda kalmak için gerekli bir politika olarak görüyorlar. Demekki 'hayatin gerçekleri', sol partileri en az sag partiler ölçüsünde zenginlerin çikarlarina hasas olmaya zorluyor. Seçeneklerimiz arasinda sag ve sol politikalar degil, sagci veya solcu olduklarini söyleyen ve maliyet ödemeden herkese herseyi vereceklerini iddia eden popülist politikalar var.
Fakat diyelimki bizim sosyal demokratlarimiz 'dürüst' olmaya karar verdiler ve seçim kampanyalarini 'zenginlerden alacagiz' söylemi üzerinde kurdular. Denenmemislik iddiasiyla bir kereligine iktidar olabilirler (Geçmiste dünyanin pek çok yerinde oldu). Fakat bir kere 'bir sey' ifade eder mi sizce ? Daha sonra iktidarlarini sürdürmek gerektiginde, demokrasiyi 'iptal' etmeleri gerekecektir. Çünki seçmen zenginlerden almanin kendisine bir sey kazandirmadigini hatta kaybettirdigini uygulamada görüp fikrini degistirecektir (geçmiste olanlar da bu). Kagit üzerinde ne kadar basarili gözükürse gözüksün her politika pratikle test edilir. Eger sosyalciligin en ufak kirintisi bile gerçek hayatta basarili olup uzun dönemde genis kitlelerin taleplerine karsilik verebilseydi bugün hepimiz komünist rejimler altina yasiyor olurduk. Öyle degil mi ?
Ben sosyalciligin basarisizligini yalnizca deneylerle degil akil yürütme yöntemiyle de gösterilebilecegine inaniyorum. Sorunun özü zenginlerden aldiginizi fakirlere VEREMEMENIZDEN kaynaklaniyor. Bu ifade insana çok ters geliyor degil mi ? Dilim dönebilirse anlatmaya çalisacagim. Sosyalcilar; bireylerin gelirlerini, onlarin çabalarindan, yeteneklerinden, bilgilerinden ve en önemlisi risk alma arzularindan bagimsiz olarak saptama egilimindedirler. Serbest piyasanin ödül/ceza mekanizmasini orman kanunuymus gibi göstererek, devleti yeniden dagitma mekanizmasina ortak ederler. Oysa dogru çalistigi sekilde serbest piyasa düzeni, toplam hasilayi maksimize edecek sekilde gelir dagilmi yapar. Bu mekanizmayi zayifalattiginiz ölçüde insanlarin çaba gösterme nedenlerlerini de ortadan kaldirir, toplam hasilayi hem nitelik hem de nicelik olarak düsürürsünüz. Zamanla zenginlerden transfer edilenlerle 'geçinen' kitleler, devletin yeniden dagitma mekanizmasindan aldiklarindan tatmin olmaz hale gelir. Eger daha çok esitlik, asagidakiler için daha çok gelir anlamina gelmiyorsa siyaseten savunulanmaz. Sosyalci politikalar; ister sosyalist kivamda olsun ister yumusatilmis halde, uzun dönemlerde seçmen gözünde basarisizliga mahkumdurlar. Dünyada sosyal demorat partilerin devletçiligi, yüksek vergi oranlarini ve transferleri artik eskisi kadar hararetle savunmamalari rastlanti degil..
Izleyebildigim kadariyla sosyal demokratlar son yillarda politikalarini bir çesit 'hayirseverlik' söylemine indirgemis durumundalar. Açikca ifade etmeseler bile sunu ima eder gibiler: 'Biz kendimizden çok baskalarini düsündügümüz için sosyal demokratiz. Siz ise bizim kadar düsünceli degilsiniz. Ya..'. Dünyaya böyle bakabilmeniz için halinizin vaktimizin oldukça iyi olmasi gerekir. Istisnalar disinda sosyal demokratlarimiz neredeyse yalnizca bu kendini begenmis zengin kesimden oy aliyor ülkemizde. Onlara faydasi dokunabilir ancak 'digerlelerine' hiç bir yarari olmaz. Örnek vererek anlatmaya çalisayim: Afrika'ya yapilan dogrudan yiyecek yardimlarinin, açliktan ölenlerin sayisini azaltmadigini aksine artirdigi saptanmis. Yardimlar kisa vadede hedefine ulasarak daha çok insani hayatta birakiyor. Hayatta kalanlar daha çok çocuk yapiyorlar. Simdi bir sonraki kitlikda ölecek simdi çok daha fazla insan var. Açliktan ölmemeleri için ihtiyaç duyulan yardim miktari logaritmik olarak artmis durumda ! Insanlar eger nesiller boyu hayatta kalabiliyorlarsa bunu yalnizca kendi becerilerine borçlular, baskalarinin hayirseverliklerine degil. Zalim oldugu varsayilan 'piyasa ekonomisi', bireyleri/toplumlari kendi baslarina ayakta kalmaya zorlayarak onlarin ilerde karilasabilecekleri çok daha kötü durumlara karsi donanimli olmalarini sagliyor.

ahmet çavusoglu