Sicak Para ve Reel Faiz

Nilufer66 isimli okuyucumuz Gungor Uras isimli kose yazarinin (kendisini hic tanimam) neden su sekilde yazdigini soruyor:

"Devlet bu gelirin yaklaşık yüzde 30'unu vergi geliri ve vergi dışı gelir olarak toplayarak, bütçeyle birilerine aktarır. Önemli olan milli gelirin bütçeyle harcanan yüzde 30'luk bölümünün halkın refahı için, kalkınma için harcanmasıdır. Ama bizde bu yapılamıyor.Devletimiz yüksek faiz ödediği için vergi ve vergi dışı yollardan milli gelirden aldığı bu yüzde 30 payın yüzde 40 dolayındaki kısmını faiz olarak Hazine bonosu ve devlet tahvili satın alan varlıklı kesime ve yabancılara aktarıyor.Bütçenin yüzde 55 dolayındaki kısmı faiz ve faiz dışı fazlaya ayrılıyor (bkz. yüzde hesaplama). Devletin fakirden alarak, aldığını hizmet için kullanacak yerde, varlıklıya aktarması, dışarıya çıkaracaklara teslim etmesi gelir dağılımının giderek bozulmasına, fakirin daha fakir hale gelmesine yol açıyor."

Bu soruya verilebilecek tek cevap var. Nilufer hanim lutfen sorunuzu Gungor Bey'e sorun, ben nereden bileyim adamin hangi amacla gercekleri carpittigini. Ben bu adamin gercekleri carpittigini nereden mi cikariyorum?

Aciklayayim. Bir macin sonucunu ogrenmek istiyorsaniz skor tabelasina bakarsiniz. Gidip de macin sonucunu kaleye atilan sut veya topa sahip olma istatistiklerinden tahmin etmeye calismazsiniz. Yoksul kesimin gelir dagilimdan aldigi pay bugun yazdigimiz "Gelir Dagilimi" baslikli yazida da belirttigimiz gibi son 4 yilda artmistir. Bunlar resmi istatistiklerdir ve baska bir yere bakmaya gerek yoktur. Bu kadar basit.

Sindirella Hikayesi  Tahvil Nedir  Gönüllü Çevreci Kuruluşlar  Çernobil Faciası  Türev Konu Anlatımı

Ama bu yaziyi Baris yaziyor olsaydi muhtemelen su sekilde bir cevap yazardi:

"Nilufer Hanim, oncelikle yoksul kelimesinin tanimini yapalim. Diyelim ki ulkemizde her 5 kisiden 1'i yoksul olsun, yani gelir dagilim grafiginde en alttaki %20'lik kesime yoksul diyelim. Simdi rakamlari hesaplamaya basayabiliriz. Devletin 2006 yilindaki butcesi 110 milyar dolar olacak gibi gorunuyor. GSYIH da 360 milyar dolar civarinda seyredecek. Yoksul diye tanimladigimiz kesim GSYIH'nin %6'sini aliyor, yani yoksul kesimin tum geliri 21.6 milyar dolar civarinda. Devletin harcamasi 110 milyar dolar, yoksullarin tum kazanci 21.6 milyar dolar. Despotluk yapip yoksullarin elindeki tum parayi vergi olarak alsak bile devletin harcamalarinin sadece %20'sini karsilar. Nasrettin Hoca olsaydi "yahu hanim kedi buysa ciger nerde, ciger buysa kedi nerde?" diye sorardi herhalde. Matematiksel olarak yoksuldan alip zengine verme diye bir durum soz konusu degil."

Veya bu yaziyi Tugrul yaziyor olsaydi muhtemelen soyle bir sey cevap yazardi:

"Nilufer Hanim, devletin yaklasik 110 milyar dolar olan vergi gelirlerinin %70'e yakini dolayli (KDV ve OTV gibi) vergilerden toplaniyor. Yani kim tuketim yapiyorsa vergiyi o veriyor, kim luks tuketim yapiyorsa (Amerika'da $30000'a satilan Jeepler Turkiye'de $100,000'a satiliyor, aradaki fark cogunlukla vergiler) o daha fazla vergi veriyor. Yoksul kesim harcamalarinin cogunu OTV orani sifir olan ve KDV orani dusuk olan ihtiyac maddelerine harciyor (alkol ve sigara haric!!!). O yuzden dolayli vergilerin buyuk cogunlugunu yoksul olmayan kisiler oduyor. Adamlarin zaten oyle fazla parasi yok, tuketim yapamiyorlar diyorsunuz, o zaman dolayli vergi vermedigini de kabul edersiniz herhalde. Yoksul kesimin, muhtemelen asgari ucretle calisiyorlardir, verdigi gelir vergisi de %15'in altindadir. Bir tahmin yapacak olursak yoksul kesimin verdigi toplam verginin gelirlerinin en kotu ihtimalle %20'si oldugunu soyleyebiliriz. Demek ki yoksullar asagi yukari 4.5 milyar dolar vergi veriyor. Bu devletin toplam harcamasinin %4'u civarinda. Baris kedi nerede mi demisti!!!"

Devletin faiz odemeleri 30 milyar dolar olduguna gore, devlet faiz disindaki tum giderleri icin 80 milyar dolar harciyor demektir. Bu 80 milyar dolarlik harcamanin herkes tarafindan esit paylasildigini dusunelim (zenginler de yoksullar kadar devlet hastanelerinden, devlet okullarindan, kanalizasyonlardan, askeri harcamalardan vs. faydalaniyor diyelim). Toplumun %20'sini olusturan yoksul kesim 80 milyar dolarlik devlet harcamalarinin yaklasik olarak %20'sini aliyor dersek bu rakam $16 milyar dolar olur.

Demek ki en yoksul kesim $4 milyarlik vergi verirken $16 milyar dolarlik fayda sagliyor. Benim gordugum kadariyla zenginden alip yoksula veriyoruz, tersi bir durum soz konusu degildir. Haaaaaa, Gungor Uras "eskiden yoksullar devlet harcamalarinin %20'sini aliyordu, simdi bir azalma vardir" diyorsa yine yaniltmaya calisiyor derim. Cunku faize odedigimiz rakam $50 milyar dolarlar seviyesinden once $40 milyara, simdi de $30 milyara gerilemistir. Yani yoksullarin payina dusen devlet harcamalari faize daha az para harcandigi icin son 4 yil icerisinde artmistir.

Adamlari sevmiyorsaniz, bunlar geri kafali yobaz kisilerdir, cumhuriyeti ve laikligi bunlara teslim etmek kurda kuzuyu teslim etmekten farksizdir diyorsaniz direkt soyleyin. Ama Sezar'in hakkini Sezar'a verin. Benim beynimin dogru durust calismaya basladigi (lise sonrasi donem) zaman icerisinde ben ekonomiyi AKP'den daha iyi yoneten bir parti gormedim. Hem de bunu petrol fiyatlarinin 3'e katlandigi bir donemde yaptilar. Ben de sevmiyorum adamlarin politik gorusunu ama sirf vatandasi bunlardan sogutmak icin, politik cikar saglamak icin yalan da soyleyemem.