Turkiye'ye ziyaretlerimde en sevmedigim seylerden bir tanesi de yaygin olarak sigara icilmesidir. Turkler Amerikalilara kiyasla gercekten cok sigara iciyorlar. Dunya Saglik Orgutu bu konuyla ilgili istatistikleri websitelerine koymuslar, Turkiye ne durumda bir bakalim.2003 yili rakamlariyla 15 yasinin uzerindeki tum Turk erkeklerinin %49.4'u sigara iciyor; bayanlarin ise %17.6'si. Demek ki her iki erkekten bir tanesi ve her 6 bayandan bir tanesi sigara iciyor. Toplamda yetiskinlerin %31.2'si sigara tiryakisiymis (sigara yasagi). Avrupa ulkeleri icerisinde durumu Turkiye'den daha kotu bir kac tane ulke var: Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya, Ermenistan, Arnavutluk, Makedonya, Sirbistan, Polonya, Luksemburg, Macaristan, Almanya, Yunanistan, Bosna, ve Avusturya. Bunlardan Almanya, Yunanistan, Avusturya, ve Luksemburg'da bayanlarin sigara icme orani yuksek oldugu icin Turkiye'nin uzerine cikmayi basarabilmisler.
Amerika'da ise her 5 yetiskinden biri sigara iciyor. NBER'da Glaeser ve Cutler tarafindan yazilan bir Working Paper bu konuyu analiz ediyor. Amerika'da daha az sigara icilmesinin sebebi nedir diye tahmin edersiniz? Cevap sigara fiyatlarinin ve vergilerin yuksek olmasi degil. Amerika'daki sigara fiyatlari Avrupa ortalamasinin %37 altinda imis. Peki neden dusuk imis? Ilgilenenler makaleyi bulsun okusun. Her seyi de devletten beklemeyin canim.
2 Yorum Var.:
Tahmini cevap: toplum muhendisligi.. Nasıl sigara gibi bir 'zehir'i bile zamaninda insanlarin sosyal hayatina "positive bias" olarak ilistirilebiliyorsa, istenildiginde cok daha kolay bi sekilde bu "sosyal bias" negatife cevrilebilir. Yeter ki toplumu etkileyebilecek konumdaki herkes bu bilincte davransin (yoneticilerden medyaya kadar). Bugun ABD kendi halkının sigaradan uzak durması icin bicok politika izlemekte bildigim kadariyla (medya yoluyla bilinclendirme, sigere icme bolumlerinin sosyal alanlarda uzak koselere alinmasi uygulamaları gibi). Tabi ote yandan ayni ABD'nin -sigara firmalarinin lobileri sonucu- ornegin Asya ulkelerinin bu tarz politikaları uygulamasını engellemesi de ayrı bir konu.
Cok yaklastiniz, o yuzden cevabinizi dogru kabul ediyorum. Amerikalilar sigaranin zararlari konusunda Avrupalilara kiyasla daha bilincliler. Bu farklilik sigara kullanimin oranlarindaki degiskenligin %25-50'sii acikliyormus.
Gerci bu tur analizlere hicbir zaman guvenmemisimdir, omitted variable problem ve multicollinearity'den dolayi ama yine de sonuclarinda bir gercek payi var.
Yorum Gönder