"Economist's View blogunda unlu ekonomist Paul Krugman'in NY Times gazetesinde yayinlanan, Amerikan borsasinda cokus kehanetinde bulunan yazisina rastladik. Paul Krugman global ticaret konularinda dunyanin onde gelen ekonomistlerinden bir tanesi, ancak finansal piyasalardaki goruslerini okuyunca bu konulardan cok anlamadigi anlasiliyor.
Krugman'in yazisindan goreceginiz uzere hedge fund'larin kullandiklari kaldiraclar yuzunden sorun yasayacagini, riskli kisilere verilen konut kredilerinin bankalar icin problem cikaracagini ve finansal piyasalardaki dususlerin zincirleme reaksiyon sonucu giderek artacagini ve buyuk cokusu ortaya cikaracagini belirtiyor."
Krugman'in bu yaziyi yazdigi 2 Mart 2007 tarihinde S&P 500 endeksi 1387'den kapanmis. Aradan 1 yil 1 ay gecmis ve bugun 3 Nisan 2008 tarihinde S&P 500 endeksi 1369'dan kapanmis. Yani 1 yil bir ay icerisinde endeks 18 puan dusmus. Ancak S&P 500 endeksi temettuleri endeks hesabina katmayan bir endekstir ve senelik %2 civarinda temettu verir. Eger Krugman borsalarda buyuk bir cokus olacagi soylemiyle paralel olarak S&P 500 endeksini bir sene once aciga satmis olsaydi, bugun itibariyle %1 civarinda bir zarar yazmis olurdu.
Krugman bu parayi ne zaman kaybediyor peki? Gercekten de 2002'den beri yaptigi felaket tahminlerinin bir bakima dogru ciktigi bir yilda. Tahminlerinin yanlis ciktigi yillar ne kadar para kaybediyordur Allah bilir.
Ote yandan Roubini konusundaki hukmumu 27 Mart 2007 tarihinde vermisim zaten. O zaman yazdigim yaziyi okursaniz Roubini'nin S&P 500 endeksinin 1103 oldugu Ekim 2004 tarihinden beri karamsar kehanetlerde bulundugunu goreceksiniz. O zamanlar petrol fiyatlarinin $50/varile cikmasinin bizi stagflasyona surukleyecegi kehanetinde bulunmus. Petrol simdi olmus $100, $50'a petrol bulsak yatip kalkip Allah'a dua edecegiz ama dunya ekonomisinin battigi falan yok. Roubini icin o zamanlar da su sozleri soylemisiz:
"Nouriel Roubini'ye tavsiyemiz ayni karamsar tahminlerinde bugun de oldugu gibi israrla devam etmesidir. Elbet bir gun isler tersine donecek ve hem Amerika hem de Dunya ekonomisi resesyona girecektir. Olmez de o gunleri gorebilirsek "Nuri ne buyuk ekonomistmis, taaaaaa ne kadar zaman onceden simdi olacaklari gormus, bravo yani" falan seklinde methiyeler de duzeriz."
Evet gercekten de Roubini'ni Amerikan konut piyasalari hakkinda yaptigi karamsar tahminler dogru cikti. Sabreden dervis muradina ermis.
Karamsar ekonomistlerin tutarli bir ozelligi zamanlama konusunda her zaman yanilmalaridir. O yuzden bunlarin lafinin pesinden gidip yatirim yapanlar cogu zaman husranla karsilasirlar. Borsa endeksleri bir sene oncesine kiyasla asagi yukari ayni seviyelerde. Biz gecen sene endeks 1450 civarinda iken alim yapmis, 1550'den ise aldiklarimizi satmistik. Daha sonra ayni hareketi Agustos ayindaki krizden sonra da yaptik. Gecen sene icerisinde S&P 500 endeksi 1570 seviyelerine kadar cikarak rekor bile kirdi. Farzedin ki Krugamn bir fon yoneticisi ve 1390'dan endeksi aciga satiyor; 6-7 ay icerisinde %13 zarar ettigi zaman etrafinda bir tane bile yatirimci kalmayacak paralarini cekecektir bu kisiler. 6-7 ay bekleyeceklerini bile zannetmiyorum.
Bu adamlar gercekten iyi olsalardi bugun milyarca dolar parayi yonetiyor olurlardi. O yuzden konut piyasalari hakkindaki tahminlerinin dogru cikmasina bakmayin, ayni tahminlerin parcasi olarak borsada buyuk cokus de tahmin ediyorlardi. Borsa ise haci yatmaz gibi!!
3 Yorum Var.:
"Karamsar ekonomistlerin tutarli bir ozelligi zamanlama konusunda her zaman yanilmalaridir."
Hep aynı çizgiyi izledikleri için tahminleri gerçek olaylarla örtüşüyor. Yani 6 resesyondan 9'unu doğru tahmin etmek gibi bir deyiş var, ondan. (bu ifade Yoram Bauman diye birisine ait sanırım).Öte yandan iyimser ekonomistlerin işi daha kolay.Resesyonlar tarihte fazla yer kapsamazlar. Diyelim ki 2 yıl resesyon olur, 8 yıl genişleme. Hep resesyon diyen yüzde 20 tuttur, hep iyimser olan yüzde 80 tutturma şansına sahip.
Siz elinizdeki bilgi setini iyi kullanıyorsunuz izlediğim kadarıyla. Yukarıdaki iki gruba da girmiyorsunuz.
Eyvallah Ekonomix Bey.
Bu yaziyi bel alti buldum.
Rus ruleti oynayanlara bakip bunlardan birisi olecek diyen adam hakkinda soyle bir arguman yapalim: "Kacinci seferde silahin ates alacagini ve kimin olecegini bilmiyor. Bak daha silah da patlmadi. O zaman bu herif iyi degil.. Zaten iyi olsaydi kumar oynar kazanirdi ve hatta kendisi rus ruleti oynardi. Ustelik bozuk saat bile gunde iki kez dogruyu gosterir".
Bir terslik var mi argumanda?
Bahsi gecen zatlar sistemde bir dengesizlik oldugunu soylediler, ortaya bir mekanizma attilar ve kanitlar gostermeye calistilar.. O yuzden bunlara istatiski basari demek bence haksizlik..
Zamanlamaya gelince.. Insanlarin % 70 civari optimist onyargilar tasiyor.(bkz http://en.wikipedia.org/wiki/Optimism_bias)
Bu sartlar altinda problem insanlarin ne zaman uyanacaklarini tahmin etmek haline donusuyor ki bu kristal kuresiz bence biraz zor.
Kaldi ki herkes iyimserken kotumser olmanin buyuk dezavantajlari var.. Her ihtimalde kaybediyorsun:
- Haklisin, millet onlem aliyor ve soyledigin senaryo onleniyor.. Yanildi..
- Haklisin, zamani tutturamadin.. Bozuk saat...
- Haklisin, zamani da tutturdun ama hedge fund yonetmiyorsun.. Eger o kadar iyi olsaydi milyar dolarlik hedge fund yonetiyor olurdu.
- Haksizsin.. Zaten battin..
Bu sahislar isimlerini ve sohretlerini kazanma sanslarinin cok cok az olmasina ragmen one surdulerse bence bundan daha iyisini hakediyorlar.
Sunu da belirtmeden gecemecegim:
Herkes sizin onceliklerinizi ve ideallerinizi tasimak zorunda degil (Eger oyle olsaydi bahsi gecen zatlar buyuk ihtimalle PhD yapmak yerine markete cikmayi yeglerlerdi). Basari ve tatmin parametreleri kisiden kisiye degisebilir. Ve de milyar dolar yonetmenin riskini tasimak istememek birisini daha az hakli, ya da "kotu" yapmaz. Hele de isin "en iyileri" ciddi bicimde zarar yaziyorlarken.
Saygilarimla
L.A
nouriel roubiniyi bilemem ama krugman'in gayet tutarli bir tahmin yaptigini dusunuyorum.
l.a.'e katiliyorum. kariyer biraz tercih meselesi. ayrica bu adamlarin degil milyarlarca dolar, trilyon dolarlarin yonetimi uzerinde dolayli olarak etki sahibi oldugunu dusunuyorum. direk yonetmeseler de o paralari yonetenleri etkileyen otoriteler bunlar. insanlar bu adamlari konusturmak / dinlemek ciddi paralar oduyorlar kendilerine. Bu da gercekten iyi olduklarini gosteriyor.
Yorum Gönder