Universiteler Parali Olmali mi?

Bloga soyle gecerken ugradim, bir de baktim ki bugun ziyeretci sayisi 1500'u gecmis, 2000'e dogru gidiyor. Normalde pazartesileri 700-800 kisi ancak ziyaret ederdi. Eskiden Deniz Gokce kosesinde bizim reklamimizi yaptigi zamanlar da ekstradan 200 kisi falan ziyaret ederdi. Ne oldu da birden ziyaretci sayisi 1000 kisi artti diye kendime sormadan edemedim.

Bir de baktim ki sozluk.sourtimes.org'da bize link verilmis. Bu siteyi gunde kac kisi ziyaret ediyor ki, bize 1000 kisi yollayabiliyor? Keske eskiden vaktimizin oldugu zamanlar link verselerdi de yazilarimizi daha cok kisiye ulastirabilseydik. Neyse, tartisilan konu su:

NTVMSNBC'ye gore "Göreve geldikten sonra yaptığı “Bütün yasaklar kalkacak” açıklamasıyla tartışmalara neden olan YÖK Başkanı Yusuf Ziya Özcan, üniversitelerin paralı olması gerektiğini söylemis". Sourtimes'daki arkadaslar da yeni YOK baskaninin sozlerini tartisiyorlar. Genel yaklasim "kucuk Amerika oluyoruz, hosegeldin vahsi kapitalizim" seklinde ozetlenebilir. Zaten farkli bir konsensus yaklasim olsaydi ortada, daha bastan ekonomiturk diye bir blog olmazdi.

YOK Baskanini tanimam etmem, onyargili olarak "dinciler tarafindan atandiysa dincidir, hedefi turbani serbest biraktirmaktir" seklinde dusunurum ama onyargilarimin beni yonlendirmesini de buyuk olcude engellemesini bilirim.

Adam dogru soylemis. Ben bu konuda bir yaziyi bundan 14 ay once yazmistim, Yusuf Ziya Ozcan anafikir olarak aynisini soylemis. Bakin o yazida sunlari soyluyorum:

"Ulkemizde ogrencilerden toplanan harclarin universitelerin gelirlerinin sadece %4'unu karsiladigini ogreniyoruz. Daha once sahip olmadigim bir bilgi idi bu. Bugunlerde tartisilan konulardan bir tanesi universite harclarina zam yapilip yapilmamasi. Bu konuda detayli bir analiz yapmayacagim ama soyle genel bir yorum yapmak istiyorum.

Piyasa mekanizmasi herkesin tukettigi urunun karsiligi olan fiyati odemesi esasina dayanir. Devletin vergilendirme sistemi veya uyguladigi tesvikler piyasa fiyatlarinda carpikliklara neden oldugu icin kaynaklarin en etkin sekilde kullanilmasini onler. O yuzden teorik olarak herkes aldigi egitimin karsiligini odemek durumunda olmalidir. Bu acidan bakildiginda harclarin ortalama 25 kat arttirilmasi gerekliligi ortaya cikiyor.

Iyi de harclar Turkiye'de 25 kat arttirilirsa okumak isteyip de okumaya gucu yetmeyecek bir cok kisi universiteye gidemeyecektir. Devletin kuculmesi gerektigini, saglik, sosyal guvenlik (emeklilik) gibi herkesin devletten bekledigi hizmetleri kademeli olarak kisarak devleti kucultmemiz gerektigini daha onceki yazilarimda cok savundum. Oysa egitim konusunda boyle dusunmuyorum. Egitimi saglik ve sosyal guvenlikten ayri tutmamin en onemli nedeni gelecekteki uretkenligi arttiracak olmasidir. Insanlarin emekli olmasini kolaylastiracak politikalar bizim uretkenligimizi azaltan politikalardir mesela.

Benim kafamda olan sistemde universite harclari okulun giderlerine gore belirlenmeli ve devletten universitelere direkt kaynak aktarimi olmamalidir. Bu bahsettigim sistem devlet universiteleri icin gecerli, ozel universiteler harclarini istedikleri sekilde belirleyebilirler. Peki aileler 25 kat artacak harclari nasil odeyecekler? Devletten enflasyon + %2 faizle harc kredisi alarak tabii ki. Ogrenciler mezun olduktan sonra borclarini esnek bir takvime bagli kalarak odeyebileceklerdir. Boylelikle devletin sirtindan buyuk bir yuk kalkmis ve alinan hizmetten faydalananlarin omuzlarina binmis olacaktir.

Dikkatinizi cekmek istedigim bir nokta var. Devlet burada yine yuksek egitimi subvansiyona devam ediyor. Normalde enflasyon (enflasyon nedir?) +%10 civarinda borclanilan ulkemizde ogrenciler dusuk faizlerden borclanarak devletten senede %8 oraninda destek almis olacaklardir."

Eski yaziya giderseniz okuyucu yorumlarini vs. de gorebilirsiniz. Mesele basit. Maliyeti 100 lira olan bir mali 4 liraya satiyor devlet. Millet de siraya girmis almak icin bekliyor. 4 liralik fiyat gercekten abzurd bir fiyat. Benim dedigim gibi fiyati 100 liraya cikarmak yerine 25 veya 50 liraya cikarmak isteseniz bile bu ulkede kiyamet kopar. Ama avantaya alismis vatandas tepki gosterir diye olmasi gerekeni de soylemeyecek degiliz.

Borsa nedir?
GSYH, CPI ve GSYH Deflatoru
Fraktal nedir?