Havuz problemi Nasil Cozulur

Havuz problemi nasil cozulur diye merak edenler okusun. Ekonomi teorisinin çözemediği sorunlardan bir tanesi de havuza işeme problemidir. Toplu olarak kullanılan havuzların temizliği açısından son derece önemlidir. Problemin temeli aslında basit bir mantığa dayanır. Mantık asansördeki iki kişi ile üç kişi arasındaki fark gibidir. Eğer bir asansörde iki kişi varsa, bu kişilerden bir tanesi yellenirse, yellenen kişi her iki kişi tarafından da bilinmektedir. Ancak asansörde üç kişi varsa, yellenen kişi hariç, pis kokuya kimin neden olduğu bilinemez. Belki de Araplar bu yüzden iki kişiyi çoğul olarak kabul etmiyorlar. Arapçada çoğul olması için en az üç kişi gerekmektedir diye biliyorum, ama konunun uzmanları, mesela Counteratak hocamız, bu konuda bizi aydınlatırsa seviniriz. Genel olarak bu probleme ekonomide biz “unbearable lightness of farting” diyoruz. Konu hakkında daha detaylı akademik çalışma yapacak arkadaşlara duyurulur.

Manipülasyon Nedir  Borsa Nedir  Hisse Senedi Nedir  Kırmızı Başlıklı Kızın Hikayesi  IMF Nedir    Ekonomi Nedir    Kalite Nedir

Havuz problemi de yukarıdakine benzer bir problemdir. Toplu olarak kullanılan havuzlarda havuza işeme problemi tamamen bir otokontrol mekanizmasına dayanır. Örneğin, 100 kişinin kullandığı bir havuzda bir kişi havuza işerse, kalan 99 kişinin bunu fark etmesi zordur. Ancak 100 kişi de aynı şekilde düşünüp havuza işerse, bu fark edilemeyecek olmaktan çıkar, havuzdan pis kokular gelmeye başlar. Havuzun temiz kalması için havuzu kullanan bireylerin sorumlu davranıp, havuza işememesi gerekmektedir.

Türkiye ekonomisini bu havuza benzetirsek, ortada bir gerçek vardır. Havuzdan pis kokular gelmektedir. Yani, muhtemelen herkes havuza işemektedir. Ama kimse sorumluluğu kabul etmemektedir. Tam tersine herkes “bir tek benim işememle bu havuz bu kadar kirlenmez” mantığı kendisi hariç herkesi suçlamaktadır. Suçlamalar bazen, hatta çoğunlukla, havuz görevlisine yöneltilir. Çoğunluğa göre havuzun görevlisi havuzun temizliğinden sorumludur. Havuzdan pis koku geliyorsa bu da tamamen havuz görevlisinin işini yapmadığındandır. Hatta, kimilerine göre havuzdan gelen pis kokuların tek sorumlusu havuz görevlisidir. Oysa, aslında havuzu kullananlar havuza işemeye devam ettiği sürece havuz görevlisinin bu soruna engel olabilmesi mümkün değildir. Hoş, bu arada, havuz görevlisi de çoğunlukla havuza işeyenler arasındadır. Herkesin gözü havuz görevlisinin üstünde olduğundan, havuz görevlisi bir kaç sefer havuza işerken yakalanmıştır da. Hatta kimi zaman havuz görevlileri işi abartarak havuza tramplenden işeme cüretini göstermişlerdir. Havuzda yüzenler birbirini suçlamakla o kadar meşgullerdir ki havuza işeyenler tespit edildikleri halde cezasız kalmaktadırlar. Havuz görevlisi bu insanlara ceza vermeye kalkınca da “sosyal havuz” ilkesi gündeme gelmekte, havuza işeyen işemeyen herkes “eşit mağdur” statüsünde değerlendirilmektedir.

Havuz görevlisi havuza işeme problemini çözemeyeceğini anlamış, başka projeler üretmeye başlamıştır. Havuz eskiye oranla genişletilmiş, büyütülmüştür. Hatta kimilerine özel bölmeler yapılarak ücreti karşılığında temiz suda yüzme imkanı getirilmiştir. Ama zihniyet değişmediği için bu özel bölmeler de kısa sürede kirlenmeye başlamıştır. Asıl gerçek ise değişmemiştir. Havuz pistir. Herkes havuza işemeye devam etmektedir.

Suçlu kimdir?