Enis Berberoglu ve Bilgisiz Yazisi

Bu aksamki yazimizin konusu Hurriyet'in attigi gerizekali "Borsa'dan 3.5 milyar dolar kacti" baslik olacakti. Borsada yabancilarin payi $70 milyar olduguna gore ve bizim borsada iki gun icerisinde %5 dustugune gore yabancilarin sahip oldugu hisselerin degeride yaklasik olarak ($70*0.05=$3.5) $3.5 milyar azalmis olmaliydi. Hurriyet yabancilarin sahip oldugu hisselerin deger kaybetmesini "3.5 milyar dolarin kacmasi" seklinde kamuoyuna duyurarak milleti gaza getirmeye calisiyor. Acaba yabancilarin sahip oldugu gayrimenkullerin degeri %5 azalsa idi "Yabancilar sirtlarina tuglalari yuklediler, ulkelerine kaciriyorlar" basligini mi atacaklardi cok merak ediyorum. Turkiye'de 6 milyar dolar gayrimenkule sahip yabancilar 300 milyon dolar degerinde tuglayi ulkelerine kacirirken gumruk memurlari tarafindan suc ustu yakalandi diye de devam ederdi haberleri herhalde.

Bütçe Nedir    iktisat Nedir    Borsa Yorumları    Kredi Faiz Oranları    Türkiyede Ödenen Vergiler, Vergi Türleri

Neyse yukarida bahsettigimiz konu ile ilgili haberi okurken birden haberin icerisinde "uzman" goruslerine yer verildigini farkettik. En buyuk puntoyla Yigit Bulut'un adi yaziyordu, uzmanlik kimlere kalmis. Neyse Yigit Bulut'u gormezden gelip, Enis Berberoglu'nun goruslerini okumaya koyulduk. Ben sahsen Enis Berberoglu'nun yazilarini simdiye kadar hic okumadim, hayal meyal CNN'de Para Metre diye bir program hazirladigini hatirliyorum ama dikkate aldigim yazarlar arasinda olmadigini belirtmeliyim. Bu yazida da "uzman" olarak bize sunulmasa gidip yazilarini okuyacagim yoktu. Neyse okumus bulunduk, ona gore degerlendirmemizi yapalim.

Enis Berberoglu sozlerine "Ne yazikki küresel türbülanstan Türkiye daha çok etkilendi. Bu gelişmelerde yaklaşan iki seçim ve cari açık önemli." cumleleriyle baslamis, soylediklerinin devamini okuma geregi bile duymadim. Analize gecelim.

Turkce'de cok kelimesi miktar ifade eder, ote yandan "daha" kelimesi ise en azindan iki seyi kiyaslamak icin kullanilir. Ornegin Ali'nin parasi Mehmet'in parasindan daha coktur dediginiz zaman eger Mehmet'in 50 lirasi var ise bu Ali'nin en azindan 51 lirasi vardir anlami cikar. Kuresel turbulanstan kastedilen ise dunya capinda borsalarin deger kaybetmesidir. Etkilenmekten kastedilen ise duygusal etkilenme degil, yuzdesel olarak borsalarin deger yitirmesidir. Demek ki Enis Berberoglu ilk cumlesinde IMKB'deki dususun tum dunyada borsalarinda gerceklesenden daha buyuk oldugunu belirtiyor.

Cin borsasi %10'a yakin deger kaybetti, Brezilya borsasi 3000 puan kaybetti ki bu %7'e yakin bir dususe karsilik geliyor. Hint Borsasi bizim gibi %5, Alman ve Fransiz Borsalari %4, Amerikan borsasi ise %3.5 deger yitirdi. Eger Berberoglu dolar bazinda dususleri kastediyorsa Amerikan hisse senetleri bir gunde $500 milyar deger kaybetti ki bunu kastetmiyor demektir. Ayrica Amerikan borsasinda gordugumuz dusus son 5 yilin en buyuk bir gunluk kaybi, oysa Turk borsasi buna benzer kayiplari hem de ust uste gecen Mayis ve Haziran aylarinda yasamisti. Goreceginiz uzere bu turbulanstan en cok etkilenen biz degiliz. Hatta normalde Amerikan borsasi 1 duserken bizim 3 dustugumuzu goz onune alirsaniz aslinda bizim bu isten en az kayipla ayrilan borsalarin basinda geldigimizi farkedersiniz.

Enis Berberoglu bu yasadigimiz dususu cari aciga baglamis; dogru tabii Cin dunyanin en buyuk cari acigini veriyor degil mi, ya Brezilya? Baris'in aradigi papagan'i buldum galiba. Bu arada yabancilar Turkiye'de bu yil iki tane secim olacagini daha yeni ogrendiler herhalde, gercekten surpriz oldu, keske daha once haber verseydik adamlara.

Neticede ben Enis Berberoglu'nun yalanci oldugunu dusunmuyorum, hala gecen Mayis ayinda ezberledigi yorumlari soyledigine gore, ve bu yorumlarin "dam ustunde saksagan, vur beline kazmayi" ifadesiyle birebir ortustugunu farketmedigine gore embesil olma olasiligi yalanci olma olasiligindan daha yuksektir diye dusunuyorum.

Bu arada Amerika'da bir yazar var Sine Ulgorebreb adinda, o Dow Jones'un 400 puandan fazla deger kaybetmesini su sozlerle acikliyor: "Yabanci yatirimcilar bir gunde 500 milyar dolari yurtdisina kacirdi, en cok biz etkilendik. Borsanin dusmesinin sebebi yaklasan secimlerin belirsizligi ve Amerika'nin 800 milyar dolarlik cari acigidir". Ne kadar da dogru soyluyor!