Vergi Oranlari

OECD ulkelerinde yasayan calisanlarin verdikleri vergi oranlari hakkinda bir arastirma yapilmis (kaynak:OECD). Tahmin edin en yuksek vergi orani hangi ulkede? Bilemediniz, dogru cevap %55.4 ile Belcika olacakti. Teselli ikramiyesini veriyorum, ulkelerin cogu bizden daha sosyalist olduklari icin cocuklari olan kisilere vegi indirimi yapiliyor. Iki cocugu olan kisiler icin vergi oranlarinda bir numarali ulke %42.7 ile TURKIYE.

Nasil olur? Soyle olur, kayitdisinda calisan vatandaslar %0 ile OECD'nin en dusuk vergi oranina sahip olduklari icin kayit icerisinde calisan vatandaslar deve yukuyle vergi odemek durumunda kaliyorlar. Kayitdisinda calisan o kadar cok kisi oldugu icin devlet ozel tuketim vergilerini abartip 1 liraya satilacak malin uzerine 1-2 lira da vergi koyuyor. Neticede dolayli vergiler toplam vergi gelirlerinin %70'i gibi bir rakama ulasiyor. Istemeden de olsa aslinda dogru bir vergi politikasi izliyoruz. Dogru vergi politikasindan kastettigim flat tax, yani herkesin ayni oranda vergi verdigi sistem. Yanlis oldugunu dusundugum vergi politikasi ise progressive tax, yani cok kazananin gitgide artan oranlarda vergi verdigi sistem. Size ters geldi biraz biliyorum.

Buradaki mantik su: vergi sistemi insanlari yatirimdan, daha cok uretmekten caydirmamali. 100 lira kazanan adamdan 30 lira vergi keserseniz, 200 lira kazanan adamdan 80 lira, 300 lira kazanan adamdan 150 lira vergi keserseniz insanlar 200 lira kazanctan sonra calismayi birakip bir kenarda oturmayi tercih eder. %50 daha fazla calisip vergi sonrasi kazancini sadece %25 oraninda arttirabilmektedir cunku.

Teorisi bu. Pratikte ise ben iki kademeli vergi sistemini destekliyorum. 20000 YTL'ye kadar olan gelirlere %10 sabit vergi ve bunun uzerindeki kazanca %20 vergi. Bu vergilerin disinda %10 da sosyal guvenlik ve saglik hizmetleri vergisi kesilmeli. Ayrica OTV kaldirilmali ve KDV de tum urunler icin %10'a dusurulmeli. Goruldugu uzere oldukca basit bir sistem. Islemesi herkesin sistem icerisinde calismasina bagli. Zaman icerisinde devletin borclari azaldikca vergi oranlari da dusurulmelidir. Bu bahsettigim sekilde bir sistem olmasi ve duzgun calisiyor olmasi olasiligi nedir? Sifir. Bosuna cene yoruyorum.

Simdi biraz gercekci olalim. Ben isveren olsaydim vergi sisteminin degismemesini, hatta istihdam uzerindeki vergilerin arttirilmasini savunurdum. Sonra da sirketi caycinin uzerine yapip tum iscileri kacak calistirirdim. Saf saf vergisini odeyen salaklar sagolsun, kimse benimle rekabet edemezdi. Bircok isveren de zaten bunu yapiyor, yani kafalari en azindan bu konuda calisiyor.