Hindistan Izlenimleri

Iki yil sonra bir kez daha yolum Hindistan'a dustu. Hem is hem tatili bir arada yapiyorum. Bir iki tane bilgisayar programcisiyla bir proje uzerine calisiyoruz, maliyetler burada Amerika'ya kiyasla cok daha dusuk, saati $20'a tecrubeli IIT mezunu programcilarla calismak mumkun.

Kaldigim sehir guneyde 10 milyonluk bir sehir. Fiyatlar iki sene oncesine gore dolar bazinda %25 daha pahali. Yine de yasam bir cok bakimdan cok daha kolay. Aylik $75'a mutfak ve ev islerinizi gunde 8 saat calisarak yapan temizlikci tutmak mumkun, ayrica aylik $50'a gunde 4 saat calisan asci tutmak da mumkun. Sebze, meyve ve et fiyatlari birakin Amerika'yi Turkiye'nin cok altinda (%30-50).

Tum sehir bir santiye gibi. Her tarafta insaat, yol yapimi, etc. Iki sene oncesine kiyasla arabalarin boyutlari biraz buyumus. Son iki yilda Hint borsasi iki kat artti, hatirlarsaniz iki sene once (1,2,3) ICICI isimli bir Hint bankasini onermistim, o banka da iki kattan fazla artti.

Neyse, bu yaziyi yazmamizin sebebi o degil. Yazinin amaci Hindistan'a onumuzdeki gunlerde neler olacagi ve buradan Turkiye'ye yonelik dersler cikarmamiz. Dunya borsalari dustugu zaman Hindistan borsalari bizden cok daha fazla tepki veriyor. Bunun bir nedeni gelecege yonelik yuksek buyume beklentilerinin fiyatlara bir miktar girmis olmasi. Ortalama F/K orani 22 civarinda. Turkiye'de bu rakam olsa olsa 15'dir, son zamanlarda bakmadim. F/K oraninin yuksek olmasi demek hisse fiyatlarinin yuksek olmasi demek. Biz Hindistan'a benzer hizlarda buyuyor olsaydik, bizim borsamiz bugun 80000 seviyesine yaklasmis olurdu. Son iki yildir hukumetin tembellikleri yuzunden %7'nin uzerinde seyreden buyume hizimiz %5'in altina dusmus durumda. Iki sene once bizimle benzer buyume hizina sahip Hindistan bugun %9 ile buyuyor. Farki yaratan da bu.

Kisa vadeli dalgalanmalar hikaye, onemli olan uzun vadeli performansiniz ve alpha'nizdir. Hindistan yuksek hizlarla buyuyerek kendisini uzun vadede zenginlestirecektir. Amerika'da iki tane Meksikali, 3-5 tane amele mortgage borclarini odemedi diye Hindisan ekonomisi yere cakilmayacaktir. Biz ise artan enflasyon ve issizlik ortaminda "bu kriz bizi etkilemez" seklinde telkinlerle kafamizi kuma gommeye devam edelim.