En yüksek reel faiz nirde?

Geçen hafta bazı gazetelerde aşağıda gördüğünüz kaynağı belirsiz tabloyu içeren bir haber vardı. Ben bu tabloyu Radikal'deki haberden aldım. Tabii, nasıl bir mazoşist duyguyladır bilmem, bizde gazetecilerin tek derdi her fırsatta kendi ülkelerine dayak atmaya çalışmak olduğundan bu haberlerin hepsinde en yüksek faizin Türkiye'de olduğuna dikkat çekilmişti. Benim ilgimi ise listenin ikinci sırasında yer alan İzlanda çekti. Her ne kadar çok küçük olsa da batılı ve de zengin bir ülke olan İzlanda'nın neden bizimle faiz yarışına girdiğini merak ettim. Bu merakımı gidermek için de bu ülkenin merkez bankasının internetteki sitesine bir ziyarette bulundum.

Yok hayır, dertleri "yüksek faiz-düşük kur" politikası uygulayıp ülkelerine sıcak para çekmek değilmiş. Yapmaya çalıştıkları şey sadece enflasyonu düşürmek! Nasıl, şaşırdınız değil mi? Yahu enflasyonu düşürmek için bu kadar yüksek faiz verilir mi be!!! Bizim bildiğimiz faiz sadece kuru düşürüp ülkeye sıcak para çekmek için yüksek tutulur. Biz enflasyonla mücadele falan bilmeyiz.

Sıkı durun, şimdi daha da şaşıracaksınız. İzlanda'da enflasyon ne kadar dersiniz? Geçen yıl bir ara yüzde 8'e kadar çıkmış ama şu anda yüzde 4 civarında. Yani bizim ulaşmak için uğraşıp durduğumuz seviye. Fakat adamlar ille de yüzde 2.5 olsun diye tutturmuşlar. Şu kadarcık fark için zavallı İzlanda halkının paracıklarını carry trade'ci asalaklara pompalayıp duruyorlar. Bakın şimdi merak ettim, İzlanda'da da Ege Cansenler ve Güngör Uraslar var mı acaba?

Bizim dinozor köşe yazarları bunu bir türlü anlamayacak ama bari siz anlayın. Bugün dünyada modern merkez bankacılığında tek hedef fiyat istikrarını sağlamaktır. Bu hedefe ulaşmak için kabul gören tek yol ise faizlerle oynamaktır. Enflasyon yükselişe geçince merkez bankaları faizleri iç talep üzerinde etki gösterinceye kadar yükseltmeye çekinmez. Aha buyrun, geçmişinde bizim gibi bir yüksek enflasyon tecrübesi olmayan İzlanda bile 2004 yılından bu yana faizi sürekli artırarak neredeyse bizimle aynı seviyeye getirmiş. Bizim Merkez Bankası da 2002'den beri faizlerle oynayarak enflasyonu düşürmeye çalışıyor. Şimdi elinizi vicdanınıza koyun da söyleyin, bu konuda başarısız oldukları söylenebilir mi? 2002 başında yüzde 70'lerde olan enflasyon bugün yüzde 7'lerde. Ekonomi de fıstık gibi büyüyüp gidiyor. Daha ne istiyorsunuz anlamadım ki? Bırakın adamları da rahat rahat çalışsınlar.

Ha, bu arada belki İzlanda'da reel faizin ne kadar olduğunu da merak etmişsinizdir. Hemen söyleyelim. Eğer mevcut enflasyon oranlarını yani yüzde 4.2'yi dikkate alırsanız reel faizleri yüzde 9.6 ediyor (1.1425/1.042=1.096). Aynı hesapla Türkiye'deki reel faiz ise şu anda yüzde 9.2 düzeyinde çıkıyor (1.1725/1.074=1.092). Şimdi söyleyin bakalım, dünyada en yüksek reel faiz nirde?