CHP'nin Ekonomi Programi

Ugur Gurses CHP'den Mustafa Ozyurek ile bir roportaj yapmis. Ara ara guzel sorular sormus ama yine de fazla yuklenmemis gibime geldi. Mustafa Ozyurek ise bana Amerikali ogrencileri hatirlatti. Amerikalilarin temel ozelligi bilmedikleri konular hakkinda cok iyi bullshit yapabilmeleridir. Konu hakkinda uzman olmayan birisi "vaybe ne guzel konusuyor, profesor gibi adam" der mesela. Ama siz o konuyu gercekten biliyorsaniz o Amerikalinin Yigit Bulut gibi iskembe-i kubradan sallaya sallaya sacmaladiginin farkindasinizdir. Biraz uzerine gitseniz konuyu baska alanlara kaydirmaya falan tesebbus ederler.

Yine de bu tur insanlarla ne kadar dalga gecersem geceyim, ortalikta konu hakkinda uzman olmayan kisi sayisi uzman olan kisi sayisindan kat kat fazla oldugu icin bullshit yapabilen bir insan olmak size basarinin kapilarini acacaktir. (Genclere tavsiye: bilmiyorsaniz, biliyormus gibi davranabilmelisiniz, o yuzden de Mustafa Ozyurekten ogreneceginiz cok sey var).

Yigit'in hakkini yigide verdikten sonra roportaja geri donelim. (Burada Yigit iki anlamda birden kullanilmistir)

Bullshit 1: Hedef verip tarih vermemek. "Uzun vadeli ama kademe kademe"

Bullshit 2: Sorulan soruyla alakasi olmayan bir cevap vermek. Vaatlerinizi kac yilda gerceklestireceksiniz sorusunun cevabi "Hukumet kotudur, IMF programi islevini doldurmustur, ithalat kotudur, sektorel destek lazimdir" olmalidir.

Bullshit 3: Kesinlikle rakam vermemek, gerceklerden ziyade onyargilarla konusmak. "İhraç ediyoruz ama tıkanma var. Kâr marjları çok düştü. Bunun düşmesiyle, neredeyse bütünüyle ithalata dayanması nedeniyle sanayimizde tıkanma yaşıyoruz" Ihracat %25 artarken "tikanma var" gibi dayanagi olmayan ifade kullaniyorsunuz ama insanlarin cogu rakamlari bilmedigi icin "Evet gercekten de ihracatta tikanma var. Bak hem kar marjlari da dusmus"seklinde dusunerek size hak verebilirler.

Bullshit 4: Degisik sorulara birbiriyle celiskili cevaplar verin, cogu kimse nasilsa farketmeyecektir. Mesela "Eğer geniş kitlelere de bir kaynak transferi gerekiyorsa yapmak lazım. Çünkü uygulanmakta olan IMF destekli istikrar politikasının bedelini işçi, köylü ve esnaf ödedi. Bir sosyal demokrat partinin birinci önceliği de o ezilen kitleleri ayağa kaldırmaktır." diyebilirsiniz. Kimsede size "Yahu sanayiciye mi destek vereceksin, isciye mi bir karar ver. Herkese destek verecegim, bunu da vergileri arttirarak yapacagim, ama vergileri de azaltacagim diyorsun" demez.

Bullshit 5: Genis kesimlerin onyargilariyla uyumlu ifadeler kullanin. Bunlarin ekonomi mantigiyla alakasinin olmamasi onemli degildir. "Dışarıdan döviz gelmesin demiyoruz, ama gelecek dövizler doğrudan yatırıma gelsin. Üretime ve istihdama yatırım yapan döviz gelsin." Galatasaray da Fener'li Alex'i transfer edecekmis ama sadece "frikik atma ve araya golluk pas verme ozelliklerini istiyormus". Kimse size "nasil yani?!!" diye sormaz merak etmeyin.

Bullshit 6: Dun dundur, bugun bugundur. Simdiki pozisyonunuz gecmisteki pozisyonunuzun tam ziddi olabilir. Onemli degil. Istediginiz zaman pozisyon degistirebilirsiniz. "Tobin vergisi diye adlandırılan bir vergi. O günün şartları içinde çok gündemdeydi. Bugünün şartları içinde uygulama şansının çok kalmadığını değerlendirdik. Dünyanın hiçbir ülkesinde de uygulanmadığını tespit ettik." Kimse size "Dunyanin hicbir ulkesinde uygulanmadigini yeni mi farkettiniz?" diye sormaz korkmayin.

Bullshit 7: Satir aralarinda gercek dusuncelerinizi yansitan ifadeler kullanmaktan korkmayin. "Türkiye gibi azgelişmiş ülkelerde yüzde 4-5'ler gibi enflasyon olması da piyasa koşullarında makul karşılamak gerektiğini düşünüyoruz." Kimse size "Demek Turkiye'nin azgelismis oldugunu dusunuyorsunuz, bunu da degistirebileceginizi dusunmuyorsunuz. Karaktersiz, iddiasiz bir hukumet olacaksiniz." diye yuklenmeyecektir.

Bullshit 8: Arada kazara rakam kullanirsaniz, tutarli olup olmamasi onemli degildir. "Seçim bildirgemizi açıklarken Genel Başkanımız da ifade etti; şu anda ortaya koyduğumuz vaatlerin parasal boyutu 15 milyar dolar civarında, yani 18 milyar YTL.Bunun kaynağı şöyle. Bütçemizin yüzde 10'undan az." Kimse size demek dolar hedef kurunuz 1.2 YTL demez. Ya da "devletin 110 milyarlik butcesi ne zaman 200 milyar YTL oldu" da demez. Bu sicakta kimse gidip dogru rakamlara bakmaz.

Bullshit 9: Circular reasoning kullanin (turkcesini bilemedim simdi, o yuzden aciklayayim). "Vergi işi siyasi irade işidir. Kararlılık işidir. Biz bu iradeyi, bu kararlılığı göstereceğimizi burada taahhüt ediyoruz. Aksi takdirde bu taahhütlerimiz havada kalır." Taahhutlerinizin havada kalmayacagini taahhut etmeniz insanlari ikna etmeniz icin yeterlidir mesela. Bilmem anlatabildim mi?

Bullshit 10: Bilmiyormus gibi yapin. "Tabii popülist politika ile ne kast ediliyor bilemiyorum." Kimse size "CHP'nin secim bildirgesini okumadiniz mi?" demez korkmayin.