IMF Turkiye`yi Sever

Geçen hafta Washington yine hareketliydi. Yılda iki kez düzenlenen Dünya Bankası IMF Toplantıları yapıldı. Gündeme damgasını vuran ne IMF kotalarındaki değişiklikler ne de Afrika’ya yapılacak yardımlardı. Gündeme, yolsuzlukları önlemeyi, fakir ülkeleri geliştirmeyi, ülkelerin kurumsal yapılarını oluşturmalarını sağlamayı hedef alan Dünya Bankası’nın 64 yaşındaki Başkanı ünlü Neocon Paul Wolfowitz’in kız arkadaşına çektiği kıyak damgasını vurdu. Çalışmadığı kurumdan aldığı maaşı birazcık artırmış ne var bunda diyebilirsiniz. Ama kazın ayağı öyle değil. Protestolar had safhada. Zaten Irak savaşı dolayısıyla yeterince kredi kaybeden Wolfowitz iyice dibe vurmuş durumda. Dünya Bankası çalışanları kazan kaldırmak üzere. Wolfowitz koltuğuna şimdilik sıkı sıkıya yapışmış durumda. Ancak bu ne kadar sürecek, Bush can arkadaşına ne kadar sahip çıkabilecek göreceğiz. Neyse konumuz bu değildi. Ekonomiye dönelim.

Arbitraj Nedir    Broker Nedir    Altın Yorumları    Portföy Nedir    Petrol Fiyatları    Nükleer Santraller    Sosyalist Nedir

Bu toplantılar da dikkatimi çeken iki konu oldu. Afrika aslında yıllardır Dünya Bankası’nın gündeminde. Israrlı bir şekilde yardımlar yapılıyor. Sonrasında bu ülkeler faiz batağına sağlandığında da borçları silinerek rahatlatılıyor. Son yıllarda Afrika’dan da olumlu haberler var. Ortalama yüzde 6 gibi bir hızla büyüyor bu ülkeler. Aralarında çabuk toparlanan hızlı gelişen ülkeler de var: Sudan gibi, Mozambik gibi, Gana gibi. Ciddi bir finansal kriz de görünmüyor bu ülkelerde. Ancak son zamanlarda IMF de Afrika’ya merak sarmış durumda. O zaman acaba bu Afrika merakı neden diye soru gelmiştir sizin aklınıza da eminim. Benim de geldi.

İkinci konu da artık kendini uluslararası dengelerin koruyucusu ve dengesizlikleri önleyici bir kurum olarak konumlandırmaya çalışması oldu. Kısaca hey Avrupa! senin şu reformları tamamlaman gerekiyor. Afrika sen bu borçları öde. Büyümeye devam et. Bakık tutmayı öğrenmene gerek yok. Biz sana balık gönderelim. Amerika tasarrufu artır, Japonya faizleri toparla. Çin, tüketmeye başlaman lazım. Paranı değerli tutma diyerek dengeleri koruyacak!!! Kısaca herkese akıl verecek.

Derken acaba IMF son yıllarda neler yapıyor. Nereden para kazanıyor. 2760 kişilik uzmanlar ordusunun maaşlarını nasıl ödüyor diye bir bakalım dedim. Bakın karşıma neler çıktı. Grafikte IMF’nin 1984 yılından itibaren yıllar itibariyle toplam kredi stoğu var. Kendi özel para birimi SDR cinsinden hesaplanır bu borçlar. Bir SDR da yaklaşık 1.526 dolar eder. Görüldüğü üzere IMF’nin geri ödenmeyi bekleyen toplam kredi miktarı hiç bu yıl ki kadar az olmamişti. Kısaca IMF’nin toplam alacakları 31 mart itibari ile yaklaşık olarak 18 milyar dolara kadar geriledi. (11.82 milyar SDR). 2000’li yıllarda gül devrini yaşayan ve kullandırdığı krediler 100 milyar doları aşan (70 billion SDR) IMF son yıllarda müşterilerinin çoğunu kaybetmiş durumda.

İşin asıl eğlenceli tarafına gelelim. IMF’nin toplam alacakları yaklaşık olarak 18 milyar dolar demiştik. Tahmin edin bakalım en büyük borçlu kim. Tam 8.5 milyar dolar borç ile Türkiye ilk sırada. Tabii ki IMF çalışanı Türkiye’ye özel ilgi gösterecek. 2000’li yılların krizli ülkeleri bütün borçlarını kapatıp kenara çekilmiş durumda. Biz de aslında bunu düşünür gibi olmuştuk. Ama bu ucuz kredileri bir süre daha tutmaya karar verdik sonrasında. İyi de ettik. Bu kadar ucuza krediyi de başka yerden bulmak zor. Ancak 2008 yılında stabilizasyon anlaşmasının bitmesiyle bu en büyük borçlu da büyük müşteri olmaktan çıkınca. IMF operasyonel masraflarını bile karşılayamaz hale gelebilecek. İşte bu yüzden son yıllarda yeniden yapılanma ve kendini yeniden tanımlama çabasında IMF. Bakalım bu çabalar ne zaman meyvesini verecek. Kim bilir belki de birileri IMF artık görevini tamamladı diyecek. Olur mu dersiniz? Dünya hali olur mu olur.

Selcuk Hakan (selcukh61.blogcu.com)