Bu konuya ilgi duyan okurlarimiz icin okuyucumuza gonderdigim cevabi asagiya aktariyorum. Bu konuda ekleme yapacak arkadaslar yorum kismina goruslerini birakabilirler.
Oncelikle Amerika'da MBA yapmak icin gerekecek $100,000'a sahip olmadiginizi varsayiyorum. Bu durumda MBA yapmaniz bana cok zor gorunuyor. Aksi taktirde iyi bir alternatif olarak dusunebilirdiniz.
Ote yandan Ph.D. sadece akademik kariyeri dusunenler icin bir alternatif degil, bana sorarsaniz ben finans sirketine eleman alacaksam ya Ph.D.'si olan birisini alirdim ya da cevresi cok genis birisini. Ayrica akademisyen olmak da cok kotu bir alternatif degil. Ancak Ph.D yapacaksaniz size tavsiyem Wharton veya Uni of Chicago'dur, belki bu ikilinin arasina Columbia'yi da ekleyebilirsiniz. Bu birinci halkanin disinda ilk 10 icerisindeki buyuk sehirlerde bulunan finans doktora programlarini da goz onune alabilirsiniz. Ancak bunlarin getirisi yukarida bahsettigim uc universite kadar yuksek olmayabilir. Bunlarin disindaki okullarda doktora yapmanizi ben de tavsiye etmem.
Bu okullara doktora icin kabul almak dusundugunuzden cok daha zor olacaktir. GMAT'den (puanlama degismis midir bilmiyorum) 800 uzerinden 760+ almaniz gerektigini dusunuyorum. Not ortalamaniz 3.9'dan dusuk olmamalidir, cok iyi bir statement of purpose'a sahip olmaniz gerekmektedir ve referans mektuplariniz da cok iyi olmalidir. Bu uc okuldan kabul alirsaniz hic dusunmeyin doktora yapin derim. Ikna edici olduysam simdiden GMAT'a hazirlanmaya baslayin. Mezun oldugunuz zaman senelik $200,000 civarinda bir ucrete calismaya baslayabilirsiniz, eger liderlik, iletisim, vs. gibi soft yetenekleriniz de iyiyse hizla yukselip senede $500,000-$2MM kazanmaniz cok zor olmaz.
Manipülasyon Nedir Borsa Nedir Hisse Senedi Nedir Kırmızı Başlıklı Kızın Hikayesi IMF Nedir Ekonomi Nedir Kalite Nedir
Burada bahsettigim rakamlar sizin "star" olmaniza baglidir. Cok kolay degildir, Cin'in, Hindistan'in ve Amerika'nin dahileriyle rekabet edebiliyor olmaniz gerekmektedir.
eFinancialCareers websitesine giderseniz Wall Street'in ne tur kisiler aradiklarini ve bu kisilere ne kadar ucret odedigini gorebilirsiniz.
Bunun disinda staj bulamama probleminiz herkesin yasadigi bir problem, kendinizi differentiate edecek (one cikaracak) bir dereceniz olmadigi surece bu ulkede hem staj ararken hem de is ararken buyuk zorluklar yasayacaksiniz, basvurdugunuz is ilanlarindan alacaginiz cevap (ilk telefon konusmasi) orani %2-3 civarinda olacak, is gorusmesine cagirilma olasiliginiz da %1-2 civarinda. Is teklifi alma olasiliginiz bunun 5'te biri. Bu bahsettigim olasiliklar sizin niteliklerinize gore artis veya azalis gosterebilir. Ama bu ulkede calisma iznine sahip olmamak her zaman icin bir dezavantajdir.
Doktorayi bahsettigim uc okulda bitirirseniz is ararken secici taraf kesinlikle siz olursunuz. Ilk 10'daki bir okuldan doktora alirsaniz yine is bulmakta problem yasamazsaniz ama en iyi isler bahsettigim ilk 3 okuldaki kisilere gider, size onlarin istemedigi isler kalir. Ilk 25'teki bir okuldan doktora/MBA alirsaniz is ararken zorlanabilirsiniz ama 3-6 ay arasinda is bulabilirsiniz, ucreti isveren belirler, fazla pazarlik yapamazsiniz. Diger okullardan doktora alirsaniz su an yasadiginiz problemlerin benzerlerini yasamaya devam ederseniz.
Not: Doktoraya kabul alirsaniz okul ucretleri ve yasam masraflariniz bolumunuz tarafindan karsilanacagi icin doktoranin size maliyeti omrunuzun 5 yili olacaktir.
13 Yorum Var.:
Business mı ,finance mi? Hangi programi kastettiniz?
Salih Bey,
Sizin icin onemsiz bir soru, zira tum parcayi okuyup da hangisi oldugunu kestiremiyorsaniz, nasil olsa ilk 25'teki okullar icin bir sansiniz yok...
Bence onerileriniz gayet mantikli ve makul; ancak istatistiksel olarak "star" olanlar ve buyuk bir "bulge bracket" yatirim bankasinda managing director vb. gibi seviyeye yukselip bahsettiginiz maaslari alanlar cok az sayida oldugu icin kanimca biraz yaniltici olmus. Yazdiklarinizi okuyan bircok hirsli Turk ogrencinin gozunde dolar isaretleri ve Goldman Sachs amblemleri cakacak; bu seviyelere yukselmenin cogu zaman gece 11'lere kadar isyerinde kalmak ve sabahlari D treninde uyuklayarak ise gelmek anlamina geldigini de bilmeleri lazim diye dusunuyorum.
Bir diger nokta: Henuz 3. sinifta olan bir arkadasin ABD'de MBA dusunmesi biraz erken. Zaten 4-5 yil is tecrubesi olmadan cogu ciddi MBA programi bu arkadasi almayacaktir. Su anda yabanci ogrencilere MBA programlari icin 20 yil vadeli kredi veren bir suru banka var, ve ilk 20'de bir MBA programinin internal rate of return'u dusunulunce 100-120 bin dolar borc altina girmek oldukca mantikli. Benim ilk 20'de bir MBA programina kredi ile giden ve mezuniyetten sonraki 5 yil sonunda borcunu tamamen odeyememis arkadasim hic yok.
Merhabalar;
Yorum yazan herkeze cok tesekkurler, aklima takilan seyler hakkinda burdan konusmaya devam etsek ekonomix bey kizmaz sanirim.
Simdi doktora/mba kiyaslamasini 3. sinifta yapmaya calismamin sebebi sudur:eger doktoraya karar verirsek simdi calismaya baslamak lazim GMAT gibi sinavlara, research icin konu dusunmek lazim, baglantilar olusturmak lazim vs. Yok mba dersek biliyorum ki 3-4 yil calistiktan sonra basvurulacak, ve sirketlerin pesinde kosmaya baslayacagiz GMAT e hazirlanmak yerine. Dolayisiyla simdilerde karar vermek gerek nasil bir strateji izleyecegimize diye dusunuyorum.
Ben ne dusundum cevaplari okuyunca:
Doktorayi ciddi dusununce buyuk risk aliyormusuz gibi geliyor, zira cok competitive oldugundan top 10 gibi yerlere ne kadar iyi de olsak kabul almak zor bu bir. Ikincisi kabul aldik diyelim orada basarili olmak lazim. undergraduate egitiminin kolay oldugunu dusunsem de doktorada paperlarin kalitesi one cikacak, farkli kriterlerle degerlendirilecegiz, orada da yuksek basari elde edebilecek kadar "kabiliyetli" miyim bilmiyorum orenegin, undergraduate basarisi sanirim oradaki basari icin predictive bir nitelik sergilemez, dolayisiyla basarili olup olamayacagimizi dogru durust degerlendiremedigimizden "basarisiz olma riski"ni de aliyoruz. hadi diyelim bu ihtimal de umdugumuz gibi gitti, cok calistik ve basarili olabildik, ya yaptigimiz seyi sevmezsek? undergraduate de calismayi zevkli buluyorum ben, ama doktoranin oldukca zor oldugunu dusundugumuzde sevmedigimiz birseyi 5 yil boyunca basarili olayim diye zorla yapip hayati kendimize zindan etmek mumkun sanirim.
Bunlari dusununce nispeten dusuk riske sahip olan MBA benim sahsi kriterlerime (akademisyen olmak istemeyen, finans sektorunde iyi bir is ve kariyer sahibi olmak isteyen birine) daha uygun gibi geliyor. Bu noktada ekonomix beyin cevabinin ilk cumlesini hatirlayalim:
"Oncelikle Amerika'da MBA yapmak icin gerekecek $100,000'a sahip olmadiginizi varsayiyorum. Bu durumda MBA yapmaniz bana cok zor gorunuyor. Aksi taktirde iyi bir alternatif olarak dusunebilirdiniz."
MBA in iyi bir alternatif oldugu konusunda doktora sahibi birinden onay almak icimi rahatlatti gercekten, ancak cozum bulmamiz gereken sorun finansman sorunu. Bu konuda da kursad bey 120.000 dolar kredi almanin mumkun oldugundan bahsetmis. rakam boyle birden insanin gozunu korkutuyor aslinda, ama top MBA larin median salary lerine baktim simdi kursad bey "5 yil icinde odeyemeyen arkadasim yok" deyince, (yasam masraflari ne kadar tutar mba sonrasi hesap edemedim gerci) ama odenir gibi geldi bana da.
madem MBA a dogru kayiyoruz yavas yavas, yeni sorularim soyle:
1-Bende bir yandan arastirma yapmaya basladim bu MBA finansmani konusunda ama, bu 20 yil vadeli kredi veren bankalar TR deler mi yoksa yurtdisindan mi bulunuyor, benim bir teminatim yoksa 120.000 dolar degerinde yine verirler mi bana kredi?
2-Iyi MBA schoollarinin (top 10 diyelim)kabul kriterleri nasildir? bu konuda pek bilgili degilim, neler onemlidir?(GPA?, Referans?, Calistigimiz sirket? depertman? pozisyon?)
3-Undergraduate den hemen sonra MBA den once calistigimiz sirket onemliymis gibi bir izlenim olustu bende biraz, dogru mudur bu izlenim? eger "evet onemlidir" derseniz o zaman soyle bir soru gundeme gelir:Mezun oldugumuzda hangi sirketleri tercih etmek lazim ki MBA e basvururken ciddi bir avantaj elde edelim?
Cevaplariniz yonlendirmeleriniz cok faydalilar inanin. yazarken "surada yanlis dusunuyorsun, bunu bunu da goz onune al, soyle yapma soyle soyle sakincalari var" gibi benim hatali oldugum/akil edemedigim noktalar gozunuze carparsa onlari da belirtebilirseniz cok sevinirim.
Vaktiniz icin cok tesekkurler;
burak.
Merhaba,
Her seyden once benim MBA derecem olmadigini, onumuzdeki yil bedeli isverenim tarafindan odenecek sekilde full ya da part-time bir MBA programina girmeyi dusundugumu belirteyim. Ben de bu blog yazarlarindan birkaci gibi ABD'de master ve doktora yaptim(benim doktoram muhendislik alaninda) ve ABD'de calisiyorum. Finans sektoru ile ilgilenmekle beraber calismayi dusunmuyorum, fakat finans sektorunde calismakta olan, ya da calismis olup da yogun temposundan bikip vazgecen (bu cok buyuk bir yuzde) birkac arkadasim var.
Sizden once bu yollardan gecmis insanlara danistikca MBA derecesi sahibi olanlarin "MBA yap", doktora derecesi sahibi olanlarin da "doktora yap" dediklerine sahit olacaksiniz. Hic kimse size "Benim o kadar sene dirsek curutup aldigim derece aslinda cok da gerekli ya da gecerli degilmis" demez. 5 sene pizzaci ciragi seviyesinde bir asistan maasi ile zor sartlarda, agir dersler ve zor bir tez ile ugrasarak ABD'de doktora yapmis birisi elbette size doktoranin faziletlerini anlatacaktir. Aksini soylemesi hata yaptigini kabul etmesi anlamina gelebilir ki, bu da bizim gibi doktora yapmis insanlarin egosuna 3 numara buyuk gelir.(Bu arada ben gayet memnunum doktoramdan) Economix bey "benim finans sirketim olsa sadece Ph.D sahiplerini alirdim" demis mesela; ancak kendisi de sanirim ABD'deki bir suru buyuk finans kurulusunda portfoy yoneticilerinin, trader'larin cok daha mutevazi akademik derecelere sahip oldugunu gayet iyi biliyordur.
Bu arada MBA programlarinin ucretlerinin yuksek olmasi ve ogrencilerin cogunun maddi imkanlarini asmasi kanimca zaten eleme surecinin bir parcasi. Ilk 10 siradaki bir MBA programlari zaten ne yaptigini bilen, hesabini-kitabini yaparak, hayat boyu kazanma potansiyelini yuzbinlerce dolar artirabilecek bir MBA derecesi icin 100-120 bin dolar kredi almak gibi bir riskten cekinmeyecek karakterde ogrenciler ariyorlar. Basvuru asamasinda "bu is cok pahaliymis, ya basaramazsam ya da is bulamayip krediyi geri odeyemezsem?" diye dusunen insanlar zaten bu universitelerin yetistirmek istedikleri yonetici tipine uymuyorlar.(Bu arada bu sadece benim teorim.) O yuzden MBA programi icin kredi almak gozunuza cok buyuk bir riskmis gibi geliyorsa bence portfoy yonetimini falan dusunmeyin, sanirim milyonlarca dolarlik fonlari yonetmenin riski 20 yil vadeli 100-120 bin dolarlik kredinin riskinden kat be kat fazladir. ABD'de calistikca ve yasadikca bu rakamin gozunuzde buyuttugunuz kadar fazla olmadigini da daha iyi anlayacaksiniz, o yuzden istediginiz buysa iyi bir uluslararasi sirkette ise girin, 4-5 yil is tecrubesi edinip para biriktirin ve gozunuzu kirpmadan basvurularinizi yapin derim. Cekinmenizi anlayisla karsilamamak da mumkun degil, 10-12 yil once Ankara'da universite 3. sinif ogrencisi iken birisi bana ayni sekilde $120.000 krediden bahsetse benim de gozlerim fal tasi gibi acilirdi.
MBA programlarinin basvuru kriterleri vb. hakkinda yeterli bilgim var ama ben yine de konu hakkinda fikir yurutmeyi gercekten bu bolumlere basvurmus, bu bolumlerde egitim gormus, ilk elden tecrube edinmis insanlara birakayim. Zaten Internet'te de fazlasiyla kaynak var, cok kaliteli kitaplar da var bu konuda. Basarilar dilerim.
Bu arada Economix bey "Not: Doktoraya kabul alirsaniz okul ucretleri ve yasam masraflariniz bolumunuz tarafindan karsilanacagi icin doktoranin size maliyeti omrunuzun 5 yili olacaktir." demis. Benim Econ 101 kitabimin arkasindaki indekste "O" harfinin altinda "opportunity cost" diye bir giris vardi, okudugumu hayal meyal animsiyorum. Finans doktora ogrencilerinin maaslari endustride calisan meslektaslarina gore ayni ise bilemem. Ama finans doktorasina baslamadan once bitirdiginiz bolum konservatuarin klarnet ya da obua bolumu falan degilse, yani endustride makul bir maas alacak formasyona sahipseniz doktora yapmanin omrunuzun 5 yilina ek olarak oldukca gercek bir maliyeti var.
Kursat Bey,
Yorumlarinizi begendim, bir kac duzeltme yapayim.
Opportunity cost tanimini okumussunuz ama tam anlamamissiniz. Opportunity cost'un 5 yil + kazanabileceginiz maas oldugunu soylemissiniz, bu spor gazetelerinin "Fener 1 atti, 9 puan kapti" basligi gibi olmus. Opportunity cost alternatifleriniz arasinda en iyisidir. Biz acik acik alternatifleriniz arasinda en iyisinin ne oldugunu belirtmedik, sadece 5 yildir dedik. Eger alternatifleriniz arasinda en iyisi endustri de calismaksa o zaman opportunity cost'unuz "kazanacaginiz para"dir. Endustride 5 yil calisirsaniz yine omrunuzun 5 yilini kaybedersiniz.
Doktora konusuna gelince, en iyi okullardan olmadigi surece doktora yapilmasini tavsiye etmiyorum. Benim param olsaydi ben MBA yapardim, o yuzden goreceginiz uzere gozu kapali doktora tavsiyesi yapmiyorum.
Burak'in izlemesi gereken strateji simdiden GMAT'e calismak ve yuksek not ortalamasi tutturmak, ayrica hocalarinin gozune girmek. Ister MBA ister doktora yapsin, her iki durumda da GMAT'den yuksek skor almasi gerekecek.
Bankalarin sizin belirttiginiz gibi her kabul alan international ogrenciye $100000+ kredi verdiklerini dusunmuyorum, bir cesit guvence olmalidir diyorum, siz detaylarini bizlerle paylasirsaniz biz de ogrenmis oluruz.
Ekonomix
Bankalar en iyi MBA programlarindan mezun olan ogrencilerin kazanma potansiyelleri hakkinda fazlasiyla bilgiye sahipler, o yuzden de cogu bir teminata falan ihtiyac duymuyor. Zaten Harvard'a ya da Ross'a (Michigan) girebilen, onlarin giris kriterlerini karsilayan adam bu krediyi de catir catir oder diye dusunuyor olacaklar ki herhangi bir teminat falan yok. Simdi ezberden hepsinin adreslerini yazabilecek durumda degilim; ama mesela ornek olan Michigan'in Citibank ile anlasmali kredi programini ornek alalim:
http://www.bus.umich.edu/Admissions/Mba/FinancialAid/CitiAssistLoan.htm
Gordugunuz uzere kefil yok, teminat yok. Michigan'in MBA programina kabul edilmek disinda hic bir sart yok, vesselam. Buranin sartlari 15 yilda geri odeme gerektiriyor. Mezun olduktan 6 ay sonra basliyor odemeler. Cok buyuk konusmayayim ama Michigan'dan MBA aldiktan sonra kendisini iyi bir investment bank'a associate olarak atabilen birisi muhtemelen 3. yil bonusunu aldigi hafta bitirir odemelerini.
Turkiye'de bildigim kadariyla surulebilecek makul bir otomobil 40 bin YTL'ye falan gidiyor. Maasi 2 bin YTL olan insanlar tutup kredi ile aliyorlar bu arabalari, Turkiye'deki cevremden biliyorum. Hic kimse de "Aylik maasinin 20 katini otomobile vermek akillica bir is mi?" diye sormuyor. Buna karsin mezun olduktan sonra ayda baslangicta en az $5000-6000, ileride ise potansiyel olarak cok daha fazla maasli bir isi hemen hemen garantileyecek bir Harvard ya da Wharton MBA derecesine bu rakamin 20 katini odemek icin kara kara dusunuyorlar. Bence bu karar "no brainer" buradaki tabirle.
Bu arada yanlis anlasilip genc arkadaslari fazlasiyla gaza getirmeyeyim: Kesinlikle herhangi bir MBA programinin 100 kusur bin dolar kredi yuku almaya deger oldugunu iddia etmiyorum. Ilk 10'da ya da hadi tas catlasa ilk 15'de bir programa girebilecekseniz bu riski almaya deger. Is tecrubeniz, dil beceriniz, GMAT skorunuz ve not ortalamaniz sizi ancak ABD ya da Avrupa'nin ucra bir kosesindeki vasat bir MBA programina sokmaya yetiyorsa bu ise girismenizi onermem.
Merhaba, bende birkac yorumda bulunayim dedim. Ben suan Illinois MBA ogrenciyim. Bu sene mezun oluyorum. Acikcasi devlet bursuyla okuyorum ondan herhangi bir sekilde is aramiyorum. Buradaki ilk ondaki mba lerden kabul almak oyle kolay degil, birkere 650 uzeri gmatinizin olmasi gerekiyor. (para kismina hic girmiyorum). Bu ilk ondaki okuldan kabul almak icin iyi bir baglantinizin olmasi gercekten ise yarar. Adamlar okula kabul ederken encok tecrubenize bakiyorlar (GMAT-TOEFL halledilmis sayiyorum). Bir yerde okumustum. Ilk ondaki mba lerden 700 GMAT alsan bile kabul edilmeme olasiligin var ama diger okullardan bu gmatla rahat kabul alirsin deniyordu. Kesinlikle katiliyorum. MBA den ciktiktan sonra malesef international ogrenciler icin durum cok ic acici degil. Ingilizcenizin cok iyi olmasi interviewlarda avantaj ayrica iyi bir is tecrubesi kesinlikle ise yarar. Adamlar 90,000 dollar maas (bizim okulun mezunlarina) veriyorlar bunun icin cok asamali bir interview sureci yapiyorlar en iyi bulmak icin. Is bulmak oyle dendigi gibi kolay degil. Cok rekabetci bir is piyasasi var. Gecen sene 2 yada 3(3.sunden emin degilim) turk arkadasim mezun olur olmaz cok iyi is buldular. Ondan ben turk ogrencilerin sansinin yuksek oldugunu dusunuyorum (uzak dogulularla karsilastrinca hem daha cesur hemde daha cok oz guvene sahibiz tabi daha da iyi ingilizcemiz var)
Finance bolumu gercekten buradaki en iyi bolum (marketing, management, accy vs ye gore) fakat gercekten cok yorucu. Sunu soyleeyim 1 sinif gercekten insani tuketiyor. 4-5 saat uykuya alisiyorusnuz. Ikinci sene daha rahat ama is aramayida isin icine kattigimzda ilk seneyi aratmaz.
merak ettiniz baska seyler varsa severek bilgilendiririm
merhaba arkadaşlar ilk ondaki mba programlarında GPA nın ağırlığı hemen hemen aynımıdır veya çok önemli olduğu üni ler var mı teşekkürler
Hakan Bey size bir sorum olacak. Finans mastırı derken, bir yıllık mı, yoksa MBA finance mastırından mı bahsediyorsunuz?
Ayrıca kamuda çalışanlar için sizce Muhasebe mi, finans mı yoksa MBA mi önerilir?
Teşekkürler...
(Konuyla ilgili tüm arkadaşlar cevap bekliyorum.
(omerkose05@hotmail.com)
Yorum Gönder