Korrelasyon Nedir?

Gazeteciler korrelasyon nedir bilmemelerine ragmen surekli yazilarinda kullaniyorlar. Finansal haberciligin en onemli problemlerinden bir tanesi surekli yayin yapmak zorunda olmalari. Her saniye "uzmanlara" piyaslarda ne olup bittigi, yarin ne olacagi, neden oldugu soruluyor. Uzman dedigimiz 3-5 yil tecrubeli bu kisiler de (kac tanesinin doktorasi var Allah askina!!) birbirlerinden ezberledikleri basmakalip cevaplari yapistiriveriyorlar. (Futbolcular da ayni sekilde yorumda bulunur mesela: "Biz buraya kazanmaya geldik, rakibimizi iyi taniyoruz, en azindan bir puan almak istiyoruz, iyi olan kazansin". Mac sonrasinda da "sevincimi ifade edecek kelimeler bulamiyorum" veya "aslinda iyi mucadele ettik,ama sanssizlik eseri galibiyeti kacirdik" derler.)

Uzmanlarin agzina ciklet olmus aciklamalardan bir tanesi de "dis piyasalardaki gelismeler" geyigidir. Bir nebze dogruluk payi olsa da borsanin her gun her saniye olan hareketlerini aciklamak icin yetersizdir. Mesela dunku dususu butun gazeteler "borsa Merkez Bankasinin aldigi cesur karar sonrasinda cikacakti ama dis borsalardaki dusuler buna musaade etmedi" seklinde acikladilar. Bakin Raymond James bu sabah ne diyor:

"Bloodbath in global equities prevented a potential recovery in Turkish financial markets yesterday. Turkish banks started to raise deposit rates following CB’s rate hike. After a 10% fall in the past 4 days, we expect a bounce back today."
Yani disaridaki kan golunden oturu dun IMKB dustu ama bugun yukselmesini bekliyoruz. Eger bu tur aciklamalar dogru aciklama olsa idi o zaman bugun dis borsalar yukseldigi zaman bizim borsamizin da onlardan daha fazla yukselmesi lazim gelirdi. Borsalar henuz kapanmadi ama Fransa %1.6, Almanya ve Ingiltere %1.4 artmis vaziyetteler. Turkiye'de ne oluyor peki? Borsa 34471 seviyesinde su an, yani %2.5 dusmus. Gerizekalinin biri (Ekinciler) bu dususu "kar realizasyonu" seklinde aciklamis. Ekonomiden anlamayan maymunlari ise alirsaniz olacagi budur, birbirlerini taklit ederler, grafige bakip gelecegi tahmin etmeye calisirlar.

Ne oldugunu ben size aciklayayim. Turkiye'de orta vadeli faizler %13.5 seviyesinden %18.5 seviyesine yukseldi. Faizlerin yukseldigi bir ortamda borsalar dagilir. Amerika borsasi %7 civarinda deger kaybetti, sebebi 10 yillik faizlerin %4.5'den %5'e yukselmesi ve faizlerin %5.5'e yukselecegi yonundeki beklentiler. Yani faizleri bizimkinin onda biri seviyesinde yukselmis, piyasalarinda firtina kopmus, Turkiye'de faizler Amerika'nin 10 kati yukselmis kiyamet kopmayacak mi?

Borsamiz hakkinda uzun vadeli gorusumu degistirmis degilim, uzun vadede borsa cok kazandiracak. Ancak kisa vadede borsadan cok fazla bir sey beklemeyin, ben borsanin daha fazla (25000-30000) seviyelerine kadar dusme ihtmalini goz onune alarak portfoyumun %40'ini nakitte tutuyorum su an. Hatta bugun 50 adet CIMSA hissesini 8 YTL'den sattim ve nakit orani %43'e yukseldi. Niye daha fazla dusus olabilecegini dusunuyorum? Henuz dolar kurundaki artis enflasyona ve beklentilere tam olarak yansimadi, Temmuz basinda yeni enflasyon rakamlari aciklandigi zaman faizler bir kademe daha yukselebilir. Ic faizlerden bahsediyorum, artik dis faizlerin bizimle pek bir alakasi kalmadi. O yuzden dis piyasalarla zaten zayif olan korrelasyon iyice zayiflayacaktir. Faizler daha da yukselirse borsa daha da duser.

Ekonominin en basit prensiplerinden bir tanesi budur. Faizler sermayenin piyasadaki fiyatini gosterir, fiyat yukselirse talep duser, yatirimlar azalir, maliyetler artar, karlar azalir, ekonomik büyüme oranları yavaslar. Nedense ekonomik analiz yapan "uzmanlar" bu basit gercegi her defasinda atlamayi beceriyorlar.