Kiralık daire seçerken en önemli kriterim ise barınma giderimin, net gelirime oranı. Barınma giderinden kastım kira/ev kredisi taksiti, varsa sigorta, aidat gideri, ısınma gideri, elektrik, su, kablo TV ve telefon giderlerinin toplamı. Eğer ev kredisi ödüyorsanız dünyada kabul gören oran net gelirinizin 33%'üdür. Dikkat edin, ideal oran, barınma giderinizin sizin ekonomik gücünüzün üstünde olup olmadığını gösterir, akıllıca olup olmadığını değil. Türkiye'de kredi faizleri yüksek olduğu için gücünüzün üstüne çıkıp kredi ödemesini kisa surede yapmak (ve daha yuksek aylik bedel odemek) daha akıllıca olabilir eğer gelirinizi aniden kaybettiğinizde ne yapacağınıza dair planınız varsa (Türkiye'de bu plan genç çiftler için anne babaya sırtını dayamaktır genelde).
Eğer kirada iseniz, ideal barınma gideri net gelirinizin %25'i ve altıdır. Bu oranın üstünde para harcıyorsanız sizin barınma şekliniz ekonomik gücünüzün üstündedir. Ve ideal oran bu durumda ödediğiniz paranın akıllıca olmadığını da gösterir.
Birkaç kuralı takip ederek şimdiye kadar ödediğim kiranın net gelirimin %25'inin altında kalmasını sağladım. Kiralık yer aramayı aceleye getirmiyorum bu sayede iyi yerlerde ucuz kiralar bulabiliyorum. Bu konuda altın kural araştırma ve bilgidir. Örneğin Çin kültüründe 4 rakamı uğursuzdur. Ayrıca budist gelenekte hortlak önemli bir öğedir (Japon korku filmlerindeki uzun siyah saçlı kız hortlağını hatırlayın) ve bir cinayete kurban giden kişinin hortlağı (inanisa gore) cinayet mahallinde gezer durur. Bu durumda birçok yabancı bilmez ama %70'i Çinli, %60'ı budist olan Singapur'da 4. katta bulunan veya içinde cinayet işlenen evler ucuzdur. 4. katta olup içinde cinayet işlenen evler kelepirdir. Ama Singapur'da pek cinayet işlenmediği için bu evleri bulmak yoğun araştırma gerektirir. Bir de yaşayan insanların ölülerden daha tehlikeli olduğunu kavramış olmak lazım gelir. Istanbul'da ise iyi bir arastirma ile kiyida kosede kalmis mekanlar, evini acil kiralamak zorunda olan evsahipleri bulunabiliyor. Ornegin bir evin kirasi fazla yokusta oldugu icin, cevrede park imkani olmadigi icin dusuk olabiliyor. Arabaniz yoksa ve yokusa spor imkani olarak bakiyorsaniz kira sizin icin cazip oluyor.
Aidat ve ısınma giderini düşük tutmak için ise büyük ve çok daireli apartmanları tercih ediyorum, yıldız şeklindeki binalar idealim (depreme de dayanıklılar). Yazın klima kullanmamak için ise yüksek ve rüzgarlı yerleri tercih ediyorum (ya mekan yüksek olacak ya da daire yüksekte olacak).
Kiraya ödenen oranı azaltmanın en önemli yolu yanlız yaşamamak ya da yanlız yaşadığınız dönemi kısaltmaktır. Eğer evlenmeye niyetiniz varsa evlenin, erkekseniz müstakbel eşinizin de çalışması kriterini ısrarla arayınız. Yok eğer bekarlık sultanlıktır diyorsanız, gelirinizin ve birikiminizin az olduğu genç yaşlarınızda bir ev arkadaşı edinin. Ya da mümkünse maaşa geçer geçmez ailenizin yanında ayrılıp eve çıkmayın. Çalışırken ailesi ile yaşayan ve kira yerine ev kredisi ödeyen arkadaşlarım kendi evlerindeler şu an, ben hala göçebe, kiradan kiraya :)
8 Yorum Var.:
Cok cok güzel bir yazi, T'Pol'ü hatirlatti biraz. Tebrikler!
Ben de kiradayim, benim bilerek ve isteyerek kendime belirledigim barinma/gelir orani %30. Baska faktörler (süper merkezi, aksam evde oturmak istemiyorsan yapacak sey cok, ise yürüyerek 15-20, bisikletle 5-6 dakika, arabam kullanmiyorum, araba park masrafini ev giderine ekleyebiliyorum vb.) bence bu orani esnetebilirler.
mükemmel bir yazı.
ekonomiden sosyal tespitlere herşey var, özellikle evlenmeye niyetiniz varsa evlenin kısmı :))
türkiyede, misal kendimden örnek vereyim, ankarada, adam akıllı bir yerde oturmak için barınam ihtiyacının maaşa oranının %25 olması imkansız gibi. ben bu önerilerinizi dikkate alırken, barınma ihtiyacının tamamını değil sdece kira kısmını %25 olarak uygulayabilirim.
Tam da ev ararken boyle bir yaziyla karsilasmak guzel oldu. Hesapladim bizim de nerdeyse %25 gibi oran. Yani su an baktigimiz evler. Hayirlisi artik.
yazı tutumluluğa yönelik güzel tavsiyelerde bulunsa da son paragraftaki önerilerde çuvallamış.
1-çalışan eş tavsiyesi maksadını aşan bir söylem oluşturmuş.evlilik gibi maneviyatla ilgili bir konuda kriter olarak ısrarla maddi bir unsurun aranması, evliliğin daha başında sağlıksız bir yapıda olduğunun önemli bir göstergesidir.Neticede bu olay bir ticaret değil.Bir de üç çocuk kuralı işlerse bölünmüş aile için altyapı hazır sayılabilir.
2-Ev arkadaşı tavsiyesi de günümüzde tutarsız kalmaktadır.Çünkü özgürlüklerin sınırsızlaştığı bu zaman periyodunda eşler bile birbirine tahammül edemezken üç kuruş kar uğruna ev arkadaşı pek sağlıklı bir öneri değil.
Gerçekten iyi bir yazı. Zamanlama da ilginç oldu. Bir ihtimal başka bir şehre taşınmayı düşündüğüm şu günlerde kirada oturmak konusu gerçekten kafamı kurcalıyordu. Gerçi şu an oturduğum evimi kiraya vereceğim elbet ama yine de... Gitme ihtimalim olan şehirde ev almak da mümkün ama kendimi çok fazla sıkmak istemem. Buna mukabil ev fiyatları da şu sıra hiç fena değil... Hmmmm...
Yorumlariniz icin tesekkur ederim.
117dahte'nin belirttigi %30 kirada genel kabul goren oran. Ama yaptigim arastirmalara gore kira icin %25 koyan bir kesim var ve bunun sebebini de "%30 ve ustu kira verip kan kaybedecegine bir eve cik" olarak acikliyorlar. Yani %25'in ustu eve cikmayi dusunmek icin iyi bir oran. Ben de bu sebebi mantikli buluyor ve kendim bu orani kullaniyorum.
Tabii bu yorumcular genelde Amerika gibi mortgage faizlerinin gorece dusuk ve uzun donemli oldugu ulkelerde yasiyorlar. Siz %30'u gonul rahatligi ile kullanin.
ÖzKaN,
Buyuk sehirde yasayip da %25 oranini tutturabilecek kesim Turkiye'de azinlik olmali. Ama bu kesimin tasarruf yapmasi hem kendileri hem de Turkiye icin cok onemli zira bu kesimin tasarruf potansiyeli buyuk. Biriktirdikleri her 1 lira Turkiye'nin disardan 1 lira tasarruf ithal etmesini (borc almasini) engelleyecektir. Bunun da hepimize faydasi cok buyuk.
Bunun yaninda, en kotu yerde bile kira 500 lira ise ve kiralik daire arayan kisinin/ailenin net aylik geliri 2000 liradan asagi ise %25'i tutturmanin imkani yok zaten. Ama bu orani bilirlerse, aradaki farkin surekli tasarruf kabiliyetlerinden yedigini farkedip alternatifler arayabilirler. Ornegin gelirinin %35'ini kiraya %10'unu sigaraya harcayan bir calisan icin iyi bir sigara birakma motivasyonu olabilir bu :) Ya da ev alma planlarini one cekebilirler, gelecekleri icin para biriktiremiyorlarsa neden o buyuk sehirde oturmaya devam ettiklerini sorgulayabilirler, vs.
4 ay önce oturduğum evden kovulduğumda, tamamen şansımın yardımı ile tam da istediğim gibi bir ev buldum. ilk başta barınma giderimin net gelirime odanı %75'di. 1. ayın sonunda %40'a indi, 4. ayın sonunda ise %16.5'e düştü. bu süreçteki en önemli nokta şuydu: şans :)
eğer stratejimi aynı şekilde devam ettirirsem, oran bu şekilde giderse 10. ayın sonunda herhalde kirada oturup kira geliri elde etmeye başlarım diye düşünüyorum ama o zaman yurt kaçak yurt işletmeciliğinden başım derde girebilir.
Yorum Gönder