Hay gıdasız kal e mi?

Merkez Bankası, son Enflasyon Raporu'nda 2007 yıl sonu enflasyon öngörülerinde büyük bir bir artışa gidince doğrusu şaşırmıştım (2008 yılı enflasyon öngörülerindeki yükselişe şaşırmadım, çünkü benim 2008 tahminim daha yüksek). Nasıl şaşırmayayım, adamlar enflasyonda bizden daha kötümser bir noktaya gelmişti. Daha önce burada yazdım mı hatırlamıyorum ama benim 2007 sonu enflasyon tahminim yüzde 6-7 arasındaydı. Merkez Bankası'nın yaptığı son tahmin ise yüzde 6.7-7.9 arasında. Yalnız tahminlerdeki bu yükselişin arkasındaki varsayımlar ikna edici olduğu için o zaman birşey yazmadım. Nitekim ekim ayı enflasyonu da bunu doğruladı. Hani hep "Merkez Bankası'nın elinde bizden daha çok veri ve bilgi var" derler ya, galiba doğru. Anlaşılan herkes ekim ayında enflasyonun yüzde 1.2 dolayında çıkacağını düşünürken onlar bu yükselişi önceden tahmin etmişler. Hükümetin bütçeyi toparlamak için yaptığı vergi artışlarının getirdiği zamlara bakılırsa, bu yılın artık yüzde 7'nin altında bir enflasyonla kapanması ihtimali yok. Hatta enflasyon yüzde 8'in üzerine çıkarsa da şaşmamak gerek.

Ekim ayında enflasyonda yaşanan yükselişte gıdanın payı çok büyük. Gıda fiyatlarındaki artış sadece bizde değil tüm dünyada sorun esasında. Hani geçenlerde size IMF'nin son World Economic Outlook raporundan bir tablo vermiştim (çok ilgi göstermiştiniz, sağolun yani!!!), aynı raporda 12-15. sayfalar arasında bu konuyla da ilgili bir analiz var. Dünyada gıda fiyatlarında yaşanan artış tarımsal ürünlere biyoyakıt üretimi nedeniyle artan taleple de bağlantılı bu arada. Bakalım bu işin sonu nereye varacak?

Yalnız Merkez Bankası'nın enflasyon tahminlerini yükseltmesini anlıyorum dediysem, bu, uyguladıkları politikaları doğru buluyorum anlamına gelmesin. Hele Başkan Yılmaz'ın son Enflasyon Raporu'nu tanıtım konuşmasında bir bölüm gördüm ki akıllara zarar. Bu konuşmada 13. sayfanın hemen başında şöyle deniyor: "Bir önceki tahmin dönemine göre 2008 yıl sonu için yapılan yukarı yönlü güncelleme, vergi ayarlamaları ve yönetilen/yönlendirilen fiyat artıslarına iliskin varsayımlar ile kısa vadeli faizlerdeki indirim sürecinin öngörülenden erken baslamasından kaynaklanmaktadır" (benim koyulaştırdığım bölüme dikkat edin). Haydaa, bu da ne demek ya?!? Madem öyle kısa vadeli faizlerdeki indirim sürecini öngörülenden erken başlatmasaydınız. Bu da laf mı yani şimdi? Gıda fiyatlarındaki artış o zaman yok muydu, hükümetin bütçeyi toparlamak için vergi artışlarına ve zamlara başvuracağı o zaman konuşulmuyor muydu? Anlaşılan o zaman iyi bir değerlendirme yapılmamış. Bu Merkez Bankası yönetiminin ne yaptığının farkında olduğundan çok emin değilim. Rüzgarın önünde sürüklenip gidiyorlar, geçen yılki dalgalanmadan bu yana bir türlü inisiyatifi ele alabilmiş değiller. Henüz enflasyonist beklentilerde bir kırılma olmadan kendi enflasyon tahminlerine güvenerek giriştikleri son iki aydaki faiz indirimleriyle inisiyatifi ele alır gibi olmuşlardı ama o çok güvendikleri enflasyon tahminlerini böyle yükselttikleri için yine bir çuval incir berbat oldu gibime geliyor. Ekim ayında enflasyonist beklentilerde biraz düşüş olmuştu, sanırım kasımda yeniden yükseliş görebiliriz.

Bu arada bazı finansçı arkadaşlar enflasyondaki bu yükselişe rağmen hala Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine devam edebileceğini söylüyorlarmış. Bana kalırsa beyinlerinden değil yüreklerinden geçeni ifade ediyorlar. Ben kendi hesabıma en azından kasım ayının pas geçilmesini bekliyorum. Yoksa bu faiz indirimlerinin altında başka şeyler (anladınız siz onu!) yattığına ben de ikna olacağım. Bu konuda sizin beklentileriniz nedir? Hadi gelin bu konuda da bir bahis açalım. Merkez Bankası, 14 Kasım'daki PPK toplantısında faizi yine indirecek mi yoksa sabit mi tutacak? (Yükseltme seçeneği yok gibi herhalde, ne dersiniz?) Ben sabit tutacak diyor ve indirim olursa TEGV'ye 10 YTL bağışlayacağımı ilan ediyorum. Hadi, bahisleri görelim.