Butce Acigi ve Merkez Bankasi

Merkez Bankasi serisindeki yazilarimiza devam ediyoruz. Oncelikle sunu belirtmeliyim ki Merkez Bankasi yonetiminden hukumette oldugumdan cok daha fazla hosnuttum. Elestirdigime bakmayin.

Hukumet secim yolunda butce disiplinini elden birakti ve bu Turkiye'ye 1 sene gibi bir zaman kaybettirdi. Bunun da otesinde "secim zamaninda bile populizme sapmadi" madalyasini kazanamadi. Oysa populizm yapmasaydi ve butce disiplininden sapmasaydi da secimlerden %45 civarinda oyu yine alirdi.

Once rakamlari verelim. Yilin ilk 9 ayinda butce giderleri %19, butce gelirleri %11 artmis. Neticede butce acigi 12.2 milyar YTL olarak gerceklesmis. Harcamalar icerisinde goze batan kalemler sunlar:

1. Sosyal Guvenlik Kurumuna yapilan 25 milyar YTL'lik transferler
2. Saglik Harcamalari: 5 milyar YTL
3. Tarim Destekleme Alimlari: 5 milyar YTL

Secim biteli 3 ay oldu, bunlar Sosyal Guvenlik problemini cozmek yerine ortalikta cirit atiyorlar.

Biz AKP'ni secim ekonomisi uygulayacagini daha Mart ayinda soylemistik. Ben sahsen butce aciginin cok daha buyuk olacagini hesapliyordum, neticede sene sonunda butce aciginin 25 milyar YTL civarinda olacagini tahmin ediyordum. Harcamalar konusunda hakli ciktim, ancak gelirler konusunda aldiklari tedbirler (5 milyar YTL'lik IMF paketi) ve Telekom'dan gelen erken odeme butce acigini azaltti. Durum kotu degildir, ancak iyi de degildir. Bu sene butce fazlasi verseydik, enflasyon daha cabuk duser, faizler de daha erken inerdi.

Onumuzdeki sene hukumet butce fazlasi vermeyi hedefleyecektir. Merkez Bankasinin yaptigi indirimler ekonomik buyumeyi hizlandirarak vergi gelirlerini arttiracaktir. Ote yandan faiz giderleri bir miktar azalacaktir. Secim ekonomisi de uygulanmayacagina gore butce fazlasi vermek problem olmayacaktir. Ancak mikro reformlar konusunda cok umutlu olmadigimi bir kez daha belirteyim. Yine de butce disipliniyle de cok seyler basarabiliriz.

Merkez Bankasinin enflasyonla savasta iki tane yardimcisi var: butce politikasi ve guclu YTL. 2008'de butce destek olmaya devam edecektir, guclu YTL ise her zaman surpriz yapabilir. Ote yandan daha once de siraladigim riskler var. Bugun itibariyle Merkez Bankasinin 2008 yili icin nokta enflasyon tahmini %3.2; benim nokta tahminim ise %5.2. Ayrica ben enflasyonun yukari yonde surpriz yapma olasiliginin cok daha fazla oldugunu dusunuyorum. Gelecek sene sonunda kimin hakli ciktigini gorecegiz. Hem bu sefer karsimdaki rakip daha guclu, en azindan erken zamanda enflasyon yuksek cikacak gibi gorunurse adamlar faizleri yukselterek tedbir de alabilirler.

3 Yorum Var.:

VolkanS dedi ki...

bu sosyal güvenlik reformu denen şey ne ola ki? Ne tür değişiklikler yapılacak, kimlerin canı yanacak?

T'Pol dedi ki...

Volkans Bey, sosyal guvenlik reformu bu memlekette cok gec kaldi bile ve cani yanacak olan tabii ki su anda calismakta olan ve gelecek donemde calismaya baslayacak olan nufus. Gecmis yillarda hukumetlerin oy ugruna kurban ettikleri sosyal guvenlik sistemi konusunda pozitif adim atmaya kalkan biri olsa onde medya, arkada "calisanlar", "mezarda emeklilige hayir" kampanyalari yuruttuklerinden donulmez aksamin ufkunu gecmis bulunuyoruz. Bendeniz 2012 yilinda 45 yasimi doldurunca emekli olacagim. Nasil is bu? Nereden baksaniz insanlar 70-80 sene yasiyorlar. Hele benim ailemde 85'i gecmeyen sayisi cok azdir. Diyelim ki 80 yasima kadar yasayacagim, 24 sene prim odeyip 35 sene emekli maasi alacagim, gitgide kotulesen (umarim oyle olmaz tabii) sagligim neticesinde saglik hizmetleri konusunda tavan yapacagim. Nerede gorulmus boyle bolluk? Dolayisiyle muhtemelen saglik konusunda kisitlamalar yapilacak, bugunku Aksam gazetesinde Ali Tezel'in yazdigi hususlar hayata gecirilecek ve bizler ileriki yaslarimizda buyuk zorluklar cekecegiz. Kanunlari yapan meclisimizin degerli uyeleri ise zaten kiyak emeklilik vs. tabir edilen uygulamalara muhatap olduklarindan onlarin tuzu kuru. Bir kisi de cikip, mertce gercekleri soylemiyor ya, yaziklar olsun.

VolkanS dedi ki...

@ t'pol

cevabınız için teşekkürler.

Anlattığınıza göre reform yapılsa bile kısa-orta vadede açıklar artmaya devam edecek ancak uzun vadede bir düzelme görülecek. Çünkü bu tür bir reform kademeli olmak zorunda, emekliliğine 2 gün kalmış adama 25 sene daha bekle diyemezsiniz. Bir de hali hazırdaki emekli stoku var tabi.

Bir ara 58-60 düzenlemesi yapılmıştı, sonra kaldırdırlar mı onu ne oldu?