Son Ekonomik Gorunum

Hukumet kuruldu, cumhurbaskani secildi, simdilik belirsizliklerin bir kismi ortadan kalkti, son ekonomik gorunum nedir? Yeni ekonomi yonetiminin neye niyet ettigini biliyoruz. Mehmet Simsek ilk onceliginin sosyal guvenlik reformu, daha sonra ise serbest piyasa ekonomisinin isletilmesi, kayitdisinin azaltilmasi gibi utopik soylemlerde bulunmustu. Izleyecegiz. Tavsiyemiz en zor reformlari en basta yapmalaridir, yoksa bir muddet sonra baska kaygilarla hareket etmeye basliyorlar.

Ekonominin parametrelerine baktigimizda enflasyonun %7.4, faizlerin %18.5, issizligin gecen sene ile hemen hemen ayni, buyumenin yavaslasa da goreceli olarak iyi gittigini goruyoruz. Dag basinda bir bakkal varmis, arada sirada koylulere ufak tefek seyler satarmis. Sonra birden dagcilar o yoreye merak salmislar, gelip giderken bu bakkaldan alisveris yapmaya baslamislar. Bu 3-5 sene boyle surmus. Koyun muhtari bu durumdan rahatsiz oluyormus, "Ya birgun bu dagcilar ilgilerini yitirir de bir daha buraya gelmezlerse ne olur?" diye soruyormus. Evet bildiniz "global likidite bollugundan" bahsediyorum. Gerci bugunlerde bolluktan degil, darliktan sozediyorlar. Merkez bankalarina likiditeyi arttirmalari ve faizleri indirmeleri (ya da arttirmaktan vazgecmeleri) icin inanilmaz baskilar yapiyorlar. Insanin ciddi sorular sorasi geliyor.

Mesela isler yolunda iken, insanlarin paralari Hedge Fonlara oluk gibi akarken Hedge Fonlar "isi piyasaya birakin, mudahale etmeyin" diye devleti uzak tutmaya calismiyor muydu? Peki simdi spekulatif davranipta paralarini kaybetmeye baslayinca fikir degistirmeleri biraz garip degil mi? Insanoglu boyle iste: hep bana, hep bana.

Amerika ve dunya, kredi derecelendirme sirketlerinin neden oldugu subprime krizinin kucuk boyutlu mu, yoksa tum dunya ekonomisini etkileyecek buyuk boyutlu bir kriz olduguna hala karar verebilmis degil. Ben kararimi coktan verdim. Degisen bir sey yok. Benim en cok merak ettigim son 3 haftada ciddi bir Hedge Fonunun neden batmadigidir. Bu kosullar altinda da batmiyorlarsa artik faizleri indirin diye sizlanmasinlar.

S&P global likidite kosullari en cok Turkiye gibi cari acigi yuksek ulkelerin canini yakar diye buyurmus. Koyun muhtari iste. Likidite de, sicak para da kotu birsey degildir. Bunlarin bir ulkeye girmesi varlik fiyatlarini yukseltir, faizleri dusurur. Devlet Istanbul'un gobeginde ufacik araziyi 800 milyon dolara nasil satti zannediyorsunuz? Haa, sicak para cekip gittigi zaman varlik fiyatlari eski seviyelerine doner, faizler eski seviyelerine doner. Eski seviyelerine donmesi olumsuz birseydir de, insanin once bir esek bulmasi daha sonra ise bu esegi kaybetmesi gibi birseydir.

Demek ki disarida isler yolunda gitmiyor gibi gorunuyor. Iceride yeni bir takim kurulmus, hakem (cumhurbaskani) de artik "hukumetten". Hakem dedik de Merkez bankasini unutuyorduk neredeyse. Karisinin basi bagli Merkez Bankasi baskani atadilar, adam kukla olacagina dondu hukumete havlamaya basladi. Faizleri bir turlu indirmiyor!! Gercekten de Merkez bankasi itilip kakilmayacagini gosterdi (bir daha ki doneme yeni Merkez Bankasi baskani atanacak demektir bu). Bence Abdullah Gul Merkez bankasi baskani olsun, hem cift maas alir, hem de kendi kendisini veto etmez. Kaldi ki ekonomi egitimi de almis, yeter de artar bile (ciddi sekilde kinaye yapiyorum yanlis anlamayin).

Konumuza geri donelim. Bence disarida isler normale donecek ve Merkez Bankasi da beklendigi sekilde faizleri indirmeye kasim gibi baslayacaktir. Fazla heveslenmeyin ufak ufak indirecektir.

Kusura bakmayin, uzun suredir yazmayinca yazi bayagi bir daginik oldu. Alkollu de degilim. Neyse daha fazla dagilmadan bu yaziyi noktalayalim baska bir yazi yazalim.