Gelir Dağılımı Nedir?

Allah'in sopasi yok ki gelir dagilimi nedir bilmeyen uckagitcilarin/yalancilarin kafasina "dan!!!" diye vursun. Politikacilar, sosyalist ekonomistler, cahil kose yazarlari "gelir dagilimi bozuldu, yoksullar eziliyor" diye edebiyat yaparlar. Ayrica ekonomiden anlamayan ve sizlanmayi seven, "ekonomi buyuyor ama hep zenginlerin cebine gidiyor" diyen vatandasimiz icin de gecerli bu. Devlet Istatistik Enstitusu 2004 yilina ait gelir dagilimi arastirmasinin sonuclarini yayinlamis. Gelir dagilimini ozetleyen tabloyu asagida veriyorum:

_______________ 1994___ 2002___ 2003___ 2004
Ilk %20___________ 4.9____ 5.3_____ 6.0____ 6.0
Ikinci %20 _________8.6____ 9.8____ 10.3____ 10.7
Ucuncu %20_______ 12.6____ 14_____ 14.5___ 15.2
Dorduncu %20______ 19_____20.8___ 20.9____ 21.9
Besinci %20 _______54.9 ____50.1____ 48.3___ 46.2
Gini Coefficient_____ 0.49____ 0.44___ 0.42____ 0.40

En yoksul %20'lik kesiminin gelirlerden aldigi pay 1994 yilindaki %4.9'dan 2004 yilinda %6'a yukselmis. Bu rakam AKP'nin iktidara geldigi 2002 yilindan itibaren de yukselmis. Yani en yoksul kesim AKP iktidari zamaninda aldigi payi %13.2 yukseltmis, ayrica bu surecte ekonomi de yaklasik %30 buyudugune gore, son 4 yillik surede en yoksul kesim toplamda %47 zenginlesmis.

Ortadirek olarak bahsedilen ikinci ve ucuncu %20'lik kesimler de hem 1994'den itibaren hem de AKP iktidari doneminde aldiklari paylari onemli olcude arttirmislardir. Ikinci kesim aldigi payi %9.8'den 10.7'e cikararak %9.2'lik bir artis gerceklestirmis. Bu demektir ki 2002'den itibaren bu kesimin aldigi gelirlerde %42 civarinda bir artis meydana gelmis.

Ucuncu kesim aldigi payi 2002'deki %14 rakamindan 2004'de %15.2 rakamina cikartarak %8.7'lik bir artis gerceklestirmis. Buna gore 2002 yilina kiyasla bu kesimin gelirlerinde de %41'lik artis meydana gelmistir.

Sindirella Hikayesi  Tahvil Nedir  Gönüllü Çevreci Kuruluşlar  Çernobil Faciası  Türev Konu Anlatımı

Bakiniz, %40'in uzerinde bahsettigimiz gelir artislari reeldir, yani enflayonun uzerindeki artislardir. Yani 2002 yilinda 100 birim mal alabiliyorlarsa 2006 yilinda 140 birimden daha fazla mal alabiliyorlar. (Satinalma gucune ne olmus acaba?)

En zengin %20'lik kesim (arabalara binen, televizyonlara cikan, son model cep telefonlari olanlar bunlar) ise gelirlerden aldigi payda %50.1'den %46.2'ye bir dusus yasamistir. Bu dususu goz onune aldigimizda, bu en zengin kesimin gelirlerinde 2002 yilinda itibaren sadece %19.8'lik bir artis gerceklestigini goruyoruz.

Gorunen odur ki, herkesin gelirlerinde artis olmustur, bu artislar enflasyonun cok cok uzerindedir. Ama gelirlerinde en fazla artis olanlar en yoksul kesim ve ortadirekdir. Rakamlar ortada, bir tarafimizdan uydurmuyoruz, ajitasyon yapmiyoruz. Ulke yuksek hizda buyurken gelir dagilimi da duzelme yonunde hareket etmis. Bu kadar basit.

Gelir dagilimdaki esitligi (adaleti demiyorum dikkat edin) olcmek icin ekonomistlerin kullandigi bir numarali arac Gini katsayisidir, bu katsayi sifira ne kadar yakin olursa gelirler o kadar esit dagiliyordur. Bizim Gini katsayimiz da 1994 senesinde beri dusmektedir, 2002'den beri de dusmektedir.

Bana sorarsaniz gelir dagilimdaki esitlik bir ulkenin ne kadar iyi oldugunu gostermez, ne kadar sosyalist oldugunu gosterir. Amerika'nin Gini katsayisi 0.47 ile bizden daha esitliksizdir (adaletsiz demiyorum). Almanya 0.28'li Gini katsayisiyla, ve Fransa 0.33'luk katsayisiyla daha sosyalist ulkelerdir. (Kaynak: Forbes) Hindistan'in Gini katsayisi ise oldukca esit bir katsayi olan 0.30'dur. Yani esitlik zenginlik anlamina gelmiyor. Neyse bu konuya baska zaman gireriz, burada vurgulamak istedigimiz nokta su: Turkiye'nin gelir dagilimi duzeliyor, en yoksul kesim ve ortadirek gelirlerden aldiklari payi hem zenginlere kiyasla ve hem de nominal olarak arttiriyorlar.

5 Yorum Var.:

Adsız dedi ki...

Merhaba,

Ekonomi derslerinde öğrendiğimize göre, yüksek reel faiz gelir dağılımını kötü yönde etkiler.

Şu
haberden öğrendiğimize göre, Türkiye dünyanın en yüksek reel faizini veriyor. Hadi bırakın en yükseği, senelerce çok yüksek reel faiz verdiğimiz zaten herkesin malumu.

Bu bilgiler ışığında yine de gelir dağılımının kötüye gitmediğini iddia edebilir miyiz?

Teşekkürler,
Nilufer

Blog Sahibi dedi ki...

Nilufer Hanim,

Sorunuza verilebilecek iki cevap var. Birincisi ekonomide hemen hemen hersey birbiriyle baglantilidir. Gelir dagilimini da reel faizlerin yanisira enflasyon, asgari ucret vs. gibi bir cok degisken etkilemektedir. Bir degiskenin negatif etkisi diger degiskenler tarafindan notralize edilmis olabilir.

Ikincisi reel faizler bundan 6 ay once %5 civarinda (%13 nominal faiz - %8 enflasyon= %5) idi. Gecmis yillarda reel faizler %35-40 seviyelerinde seyrediyordu. Reel faizlerde son 4-5 senedir ciddi dususler gozlemliyoruz. Eger sizin dediginiz gibi gelir dagilimi ve reel faizler birbiriyle ters orantili ise reel faizlerdeki dusus gelir dagilimindaki duzelmeyi acikliyor zaten.

Tesekkurler

Adsız dedi ki...

reel faizin gelir dağilımına etkisi yoktur, if and only if, gerceklesen enflasyon eşittir beklenen emflasyon. ancak gerceklesen enflasyon yatırımcıların bekledikleri reel faizden artı yada eksi yonde sapma gosterirse bunun gelir dağılımına bi etkisi olur. enlasyon beklentiden dusuk cıkarsa bu borçlanan taraftan tasarrufu yapanlara( daha yuksek reel faiz elde ettigi icin) beklenenden yuksek enflasyonla karşılaşılması durumunda ise tasarrufu yapandan borçlanana ekstra gelir transferi olur( daha dusuk reel faiz odendigi icin) dolayısıyla gelir dağılımı değişir.

Adsız dedi ki...

Cevaplar için teşekkürler.

Söylediklerinizi anlıyorum fakat bu gün gazetede bir köşeyazısı gördüm. Bir iktisatçı köşesinde, yüksek faizin aslında gelir transferi olduğunu iddia ediyor. Hatta yazısını şöyle bitirmiş :

"Bütçenin yüzde 55 dolayındaki kısmı faiz ve faiz dışı fazlaya ayrılıyor. Devletin fakirden alarak, aldığını hizmet için kullanacak yerde, varlıklıya aktarması, dışarıya çıkaracaklara teslim etmesi gelir dağılımının giderek bozulmasına, fakirin daha fakir hale gelmesine yol açıyor."

Linki burada.

Sizce neden böyle diyor olabilir?

Teşekkürler,
Nilufer

Adsız dedi ki...

Gelir dağılımındaki(bölüşümündeki) farklılıkların temelde 3 adet sebebi vardır.Bunlar : 1) Mülk gelirlerinin varlığı , 2)Şans faktörü , 3) Beşeri Sermaye 'dir.Devlet bu dağılımdaki problemi çözmek için askeri ücret,servet vergisi arttırımı,beşeri sermaye gelişimi için bedava eğitim,artan oranlı vergiler,erdemli mal üretim artışı gibi politikalara başvurabilir.Son dönem AKP politikalarının büyük bir bölümü de zaten bu yöndedir ve gelir dağılımındaki farklılığın azalmasında etkilidir.