Portföy Çeşitlendirmesi (Diversification)

Yatirimcilara, uzak ara, verilen en favori tavsiye portföy çeşitlendirmesi diversification'dir, yani yumurtalarin ayri ayri sepetlere konmasidir. Sebebi ise basit, ortalama adam olun, bir afet durumunda tum yatirimlarinizi kaybetmemis olursunuz. Uc sene ust uste %100 getiri kazandiniz diyelim, ucuncu sene %-90 getiriniz olursa uc sene sonunda net kaybiniz %20 olacaktir. Yumurtalari ayri ayri sepetlere koydugunuz zaman ise paraniz kaplumbaga misali yavas ama emin adimlarla buyuyecektir.

Amerika gibi hisse alim satim komisyonlarinin sabit oldugu ulkelerde (1 hisse de alsaniz 1000 hisse de alsaniz komisyonu Ameritrade gibi ucuz araci kurumlarda $10.99'dur) yatirimcilara hisse senedi veya bono fonu almalari onerilir. Eger $2000 paranizla hisse senedi almak istiyorsaniz ve kendinizi risklerden korumak icin yaklasik 10 tane hisse senedi almaniz gerekir. Eee, bu durumda $110'inizi sirf komisyon masrafina vermeniz gerekecegi icin yatirimcilara alternatif olarak hisse senedi fonlari onerilir. Alim satik komisyonu sifir olan hisse senedi fonlari mevcut oldugu icin yatirimci bu alternatifi secerek $110 tasarruf etmis olur.

Ote yandan Turkiye'deki fonlarda bu durum soz konusu degildir, sebebi ise Turkiye'deki hisse alim-satim maliyetlerinin %0.2-0.3 civarinda olmasi. 100 liralik hisse alirsaniz 25-30 kurus komisyon verisiniz, 1000 liralik alirsaniz 2.5-3 lira. Yani 1000 lirasi olan bir kisi kendi basina 10 tane hisse alarak riskini ek maliyet almadan dagitabilir.

Turk Yatirim fonlari ise yatirimcidan hem islem komisyonlarini hem de yonetim komisyonlari dusuyor. O yuzden daha buyuk maliyete sahipler. Yatirimciya Turkiye'de pasif bir fon onerecekseniz, hic kendinizi yormayin ben soyleyeyim. Paranizi IMKB-30 hisseleri arasinda esit olarak dagitin, temettu veren sirketlerin hisselerini verdikleri temettu ile geri alin. Maliyetinizin dusuk olacagi icin piyasadaki yatirim fonlarinin %50'den fazlasindan daha buyuk getiriniz olur.

Haa, kendinize guveniyorsaniz, IMKB-30 sirketlerinin herbiri ayni degil, bir kismi digerlerinden daha basarili olacak bir kismi da daha basarisiz olacak diyorsaniz kendi basiniza 10-15 tane hisse senedi secerek de bir portfoy olusturabilirsiniz. Benim yaptigim buna benzer birsey. Genelde basarili olacagini dusundugum buyuk ve likit kagitlari satin aliyorum.

Yumurtalari farkli sepetlere koymak sadece cok sayida hisse senedi almak demek degildir. Ayni zamanda yabanci hisse senetleri, yerli bonolar, yabanci bonolar, altin, ve gayrimenkul de almaniz gereklidir. Bu teorinin temel varsayimi "piyasalarda ne olacagini kimse onceden kestiremez, o yuzden yatirimlari dagitarak riski de dagitabiliriz". Ben de ekonomi ve finansal piyasalar konusunda egitimsiz olsaydim veya piyasalarin getirilerinin sans eseri belli oldugunu dusunuyor olsaydim boyle bir stratejiyi izlerdim. O yuzden okurlarin coguna bunu yapmalarini ben de oneririm. Kendim ne yapiyorum? Ben Turkiye piyasalarinin tahmin edilebilir oldugunu dusunuyorum ve hisse senetlerinin de en yuksek getiriyi saglayacak enstruman oldugunu ongoruyorum. O yuzden portfoyumde ne doviz var, ne altin, ne de faiz. Dikkat edin yalniz, bu benim gorusum ve bana karsi goruste olan bir cok kisi var. Bu kisilerin arasinda da Erinc Yeldan gibi uluslararasi sayginligi yuksek, cok sayida makalesi basilmis ekonomistler de var. Ama ben kendime guveniyorum, ve Turkiye'deki piyasalarin daha cok akilli olmadigini dusundugumden dovize, faize, vs. yatirim yapan ortalama bir yatirimcidan daha yuksek bir getiri elde edecegimi dusunuyorum. Zaman gosterecek.

Dikkat edin, soldaki kolonda benim portfoyumde olan hisselerin listesi var ve 11 tane degisik hisse senedi var iclerinde. Yani ben de bir cesit yumurtalari ayri ayri sepetlere koyma islemine girmisim. Niye? Aldigim son 3 kagida bakarsaniz goreceksiniz ki hepsi cikmis degil. Borsanin zirvesinde aldigim TSKB borsa ile birlikte %10 kaybetti. Borsa dustukten sonra 43000 civarinda aldigim KONYA borsa ile paralel getiri verdi (%2 civarinda) ve yine 42000 civarinda aldigim DOAS borsanin %4'luk yukselisine karsilik %15'den fazla getiri sagladi. Ortalama'da borsanin biraz yukarisindayim ama cok fazla yukarisinda degilim. Yine de diger tum alternatif yatirim araclarinin cok uzerinde getiri sagladim.

Bugun yaptigim karsilastirmalar cok onemli degil zaten, gelecek sene bu zamanlar yapacagim karsilastirmalar onemli olan. Bekleyip gorecegiz.