Bono Nedir? Bond Nedir?

Bono nedir sorusu çoğu ekonomistin kafasını karıştıran bir sorudur, sebebi ise bono kelimesinin ingilizcedeki “bond” kelimesine benzemesi ve aynı anlama geldiklerinin varsayılmasıdır. Bond uzun vadeli borçlanma senetlerine verilen isimdir, çoğu zaman 3-6-12 ayda bir kupon ödemesine sahip bu enstrümanlar finansal piyasalarda oldukça önemli bir yer tutar. Amerika’da en yaygın olan “bond” 10 yıllıktır. Diğer vadeleri ise 2, 5, 7, ve 30’dur (10 yıldan kısa olanlarına “note” dendiği de olur ama bond deseniz de problem olmaz) .

Türkçe’de ise bono 1 yıldan daha az vadeye sahip borç senetlerine verilen isimdir. Bunlar ekstradan ara kupon ödemesi yapıyor mu bilmiyorum ama genellikle iskonto ile satılırlar. Yani vadesi geldiğinde 1000 TL alacağınız kağıdı ihraç edildiği zaman 900 TL gibi bir fiyata satın alırsınız. Iskonto ile satılıyor olması ve faiz ödemiyor olması bunların faizsin olduğu anlamına gelmez. Aradaki 100 TL faizdir, müslüman olanlar “faizsiz kazanç” diyerek bu enstrümanlara sarılmasınlar.

Bono’nun ingilizce karşılığı “bill” veya Treasury-bill veya T-bill’dir. Türkiye’de şirketlerin henüz piyasalardan bono satarak borçlandıklarını zannetmiyorum, bir hazine yapıyor. Hazinenin sattığı bonolara da “hazine bonosu” adı veriliyor. Çoğu zaman vadesi 1 yıldan fazla olan senetler için de hazine bonosu ifadesi kullanılıyor. Bence bir sakıncası yok, ingilizcede de amca ve dayı “uncle” demek. Bono dediğin zaman insanlar bunun sabit getirili enstrümanlar olduğunu biliyor. Sabit getirili demek aldığınız zaman vade sonunda elinize ne kadar para geçeceğini biliyorsunuz demektir, vadesi dolmadan satma niyetiniz varsa bu enstrüman sizin için “sabit getirili” olmayacaktır.