2008 3. Ceyrek Büyümesi Ne Olur??

TUIK, ceyrek dönemlik GSYİH istatistiklerini yaklaşık 3 ay gecikmeyle acikliyor, yani diger bir deyisle temmuz-agustos-eylul donemini kapsayan 3. ceyrek buyumesini aralık gibi acıklayacak. Biz bu yazıda, sanayi üretim endeksini baz alarak 3. ceyrek donem buyumesini tahmin etmeye calisacagız.

Daha önce, Kriz hakkında yazdıgım ilk yazıda, buyume öngörülerim hakkında şöyle demiştim. "2008’in üçüncü ceyrek büyümesinin %2’nin altında son dönem büyümesinin ise %0-1 aralığında olacağını tahmin ediyorum. 2009’un ilk çeyreğinde ise negatif bir büyüme ile karşılaşabiliriz. Bu daralmanın da -%1-2 aralığında olacağını sanıyorum. (eğer makro göstergeler dusundugumden daha cabuk bozulursa ilk negatif büyüme ile son donemde de karşılaşabiliriz)".

What is Insider Trading Anomaly
Recent Academic Studies on Insider Trading
How to Profit Legally From Illegal Insider Trading
Insider Trading in Germany
Inside Information About the Massive Insider Trading Probe
Insider Trading Returns
Definition of Insider Trading
Is Insider Trading Legal?
How Insiders Use Private Information and Don’t Get Caught?
SEC Regulation on Insider Trading: Section 10b

Şimdi ise, artık 3.ceyrege ait sanayi üretim endeksi (SUE) değerlerine sahip oldugumdan, kendimce daha dogru bir tahmin yapmaya calisacağım. Aşağıdaki grafik 1998Q1 den 2008Q3'e kadar olan reel GSYH ve sanayi üretim endeksi yıllık buyume oranlarını gosteriyor.

Şimdi birkaç noktaya dikkatinizi cekmem gerekiyor. Birincisi, SUE ile GSYH arasındaki birlikte hareketin ne kadar güçlü olduğu noktası. Bunu grafikten açıkca görmek mümkün. İkinci ve benim icin önemli olan nokta, SUE'nin GSYH'nın motoru olma durumu. Şöyleki Grafikte rahatca gorulecegi uzere, örneğin 2001 krizinde GSYH buyumesi %10'lara ulaşırken SUE buyumesi %12'lere ulaşıyor, ve örneğin 2001 sonrasında goruldugu gibi sanayi üretimi ekonomi genişlerken de genelde hep GSYH buyumesinin üstünde büyüyor. Bunun temel nedeni, sanayi üretiminin kapitalist ekonomik sistemin mutfagını olusturması ve özellikle hizmetler sektorunu dogrudan etkilemesi.
Şimdi gelelim tahmin safhasına. 1. 2008 3. ceyrek sanayi üretiminin buyume oranının - %2 oldugunu biliyorum (-2.02259). 2. oncelikle 1998'den itibaren sanayi-GSYH buyume oranı vasıtasıyla sanayinin GSYH buyumesinin altında kaldıgı donemleri buluyorum. (Ornegin, 1999Q1, 1999Q3, 2000Q1-2-4, 2001Q1-2-3-4 gibi) 3. Asıl nokta burada başlıyor. Sanayi üretim endeksi, GSYH buyumesini de aşağı çekiyor, ama acaba ne kadar? Diğer bir deyişle, SUE 3. ceyrekte % 2 küçüldü, ama acaba GSYH buyumesi kac olacak? 4. Bunun icin, 2. maddede buldugum negatif büyüme oranı degerlerini kullanıyorum. ortalamasını alıyorum ve boylece ortalama olarak GSYH buyumesinin -%2'nin yuzde kac ustunde bulunabilecegini buluyorum. Aslında basitce bugun dusundugum ya 3.ceyrek buyumesi ne olur sorusuna buldugum yanıt. (ama bence cogu ekonometrik modelden daha isabetli)

a) 1998 sonrası tüm dönem icin, ortalama fark % 2.313486, bu durumda SUE 3. ceyrek buyumesi+ ortalama fark=beklenen GSYH 3. ceyrek buyumesi; -2.02259+2.313486=0.290896 yani % 0.3'lük büyüme
b) GSYH'nın 1999 ve 2001 krizindekine benzer bicimde SUE'ni takip edecegi varsayıldıgında,-2.02259+3.064416=1.041826 yani % 1.04'lık büyüme
c) GSYH'nın sadece 2001 krizindekine benzer tepki vermesi durumunda, -2.02259+3.04942=1.026831 yani % 1.02'lık büyüme
d) sadece 2001 krizi sonrası dönemdekine benzer biçimde tepki vermesi durumda, -2.02259+ 2.277571=0.254981 yani % 0.25'lik büyüme

Benim fikrim, GSYH buyume oranındaki düşüşün 1999 ve 2001'deki daralmaya benzer biçimde hareket ederek, sanayi üretim endeksini izleyeceği fakat bu tam olarak birebir yansımayacak yani, büyümenin üst noktası % 1 iken alt noktası % 0.25'lik pozitif bir buyume, burada sonucu etkileyen en önemli değişken tarım sektörünün büyüme oranı, ama ben her halükarda 3. ceyrek buyumesini pozitif ve % 0.5-1 arasında bekliyorum. Ayrıca, makro göstergelerin dusundugumden daha cabuk bozuldugunu belirtmeliyim yani 4. ceyrek buyumesinin negatif cıkması bugun acıklanan ekim ayı Kapasite kullanım oranlarındaki dususle neredeyse kesinleşti gibi. Türkiyenin 2001 krizinden bugune gelen genişleme dönemi efsanesi, 2008Q4-2009Q1 icinde bozulacak gibi gozukuyor.