Arz Şoklarını Para Politikasıyla Söndürmeye Çalışmayalım

Bush iktidarının planı 'en ucuzundan' bir talep politikası. Hikayeyi biliyorsunuz. Alt kademelerin vergilerini düşürerek harcamaları artırmaya çalışmak. Artan harcamalarla yatırımların tetiklenmesini beklemek. Amerikalıdır, ne yaptığını biliyordur diyeceksiniz ama bence sonuçları şöyle olur; Amerika gibi giderek daha çok dışarı açılan ülkelerde talebin tahriki yalnızca tüketimi artırır. Çünkü tüketilen mallar yatırımların sonucunu beklemeden ithalatla karşılanabilir. Yabancılar, yani bizler, cari açığın finansmanı için istekli olsak da olmasak da, verimlilik artmayacağından uzun vadede sonuçlar beklenildiği gibi olmayacaktır.

Gelelim FED'in 'Allah Allah' nidalarıyla faizleri düşürme eylemine. Tipik bir Amerikan milliyetçisi, daha vahimi Cumhuriyetçisi olduğundan şüphelendiğim editörümüzü üzüntülere sevketmek endişesini taşıyarak şunu belirtmek zorundayım: Amerika da son kertede her ülke gibi bir ülke, onun parası da ulusal para. Dolar değer kaybettiğinde dünyanın bu tarafında dolarla fiyatlandırılıpta zamlanmamış bir tek mal kalmamışken, ülke içinde hiç bir enflasyonist etkinin gözlenmemesi nasıl mümkün olabilirdi ki ? Arzın zayıflamasıyla fiyatların artması, satın alma gücünün düşmesi ve talebin kesilmesi. Enflasyonla birlikte daralma. Bu kadar basit. Kendi haline bıraksalar orta vadede düzelecek. Bizde olduğu gibi fiyatlar kendiliğinden düşerek yaptığı etkiyi ortadan kaldıracak. Yok, ille de agresif para ve maliye politikalarıyla piyasaya müdahale edilmeli. Aksi takdirde kesinkes kriz. Keynes piyasalar özünde istikrarsızdır diye buyurmamış mıydı ?

Buna karşın FED'in arz şoklarını dikkate almamasında yadırganacak bir şey yok. Uzun süredir ben de bu politikayı savunuyorum. Eğer TL'nin zayıflamasından veya küresel ısınmadan kaynaklanan fiyat artışlarıyla karşı karşıyaysak faizleri artırarak müdahale etmeye kalkmamalıyız. Terside geçerli; fiyat artış hızındaki ani düşmelere bakarak aşırı sonuçlar çıkarmamalı, faizleri gereksiz seviyelere düşürmemeliyiz.

Negatif reel faiz ve cari işlemler açığını körükleyen politikalar. Bu durumda dolar'ın diğer para birimleri karşısında daha da fazla değer kaybetmesini beklemeliyiz, değil mi ? Kesinlikle hayır. Tam tersine doların toparlanma olasılığı dünden çok daha fazla.

Ahmet Çavuşoğlu